Στη Βαλένθια, η λαϊκή αγανάκτηση για την ανικανότητα και τις μηχανορραφίες των Αρχών έφτασε σε σημείο βρασμού μετά τις φονικές πλημμύρες της 31ης Οκτωβρίου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την επίσκεψή τους στις πληγείσες περιοχές, ο βασιλιάς Φελίπε, η βασίλισα Λετίθια, ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και ο περιφερειάρχης δέχθηκαν λάσπες, ακόμα και πέτρες και ξύλα, από εξαγριωμένους κατοίκους της πόλης Παϊπόρτα, νότια της Βαλένθια.

Η επίσκεψη μεταδιδόταν ζωντανά από την τηλεόραση και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα οι εικόνες του μονάρχη να προστατεύεται με ομπρέλες από τη λάσπη είχαν κάνει τον γύρο του κόσμου.

Ο Σάντσεθ απομακρύνθηκε άμεσα από το προσωπικό ασφαλείας του όταν εξαγριωμένοι κάτοικοι έσπασαν τα τζάμια του αυτοκινήτου του και τον χτύπησαν στην πλάτη. Με τον ίδιο τρόπο εξαφανίστηκε και ο Κάρλος Μαθόν, ο περιφερειάρχης που είναι στόχος της οργής των κατοίκων για την εξοργιστική ολιγωρία του, τόσο πριν όσο και μετά την καταστροφή.

Ομως ο βασιλιάς και η βασίλισσα στάθηκαν στο ύψος τους, με τα πρόσωπα και τα ρούχα τους λερωμένα από τη λάσπη, ενώ η Λετίθια έβαλε τα κλάματα ακούγοντας κατοίκους να της εξιστορούν τα τραγικά γεγονότα.

Το βασιλικό ζεύγος παρέμεινε για μία ώρα στην περιοχή συνομιλώντας με πολίτες.

Μετά την κατά γενική ομολογία κάκιστη και ανεπαρκή αντίδραση των περιφερειακών και εθνικών Αρχών στην καταστροφή, η οργή του κόσμου ήταν αισθητή και η κατάσταση έμοιαζε να κινδυνεύει να ξεφύγει από τον έλεγχο. Η έφιππη αστυνομία και άλλοι αξιωματούχοι ασφαλείας αγωνίστηκαν για να αποκαταστήσουν την τάξη.

Οπως σημείωσαν οι λονδρέζικοι Times, οι ισπανοί σχολιαστές είχαν πολλά να πουν γι’ αυτό. Οι συντηρητικοί επαίνεσαν σε μεγάλο βαθμό τη βασιλική επίσκεψη στην Παϊπόρτα, ενώ οι αριστεροί και οι περιφερειακοί εθνικιστές την απαξίωσαν ως επίδειξη δημοσίων σχέσεων.

Τα σχόλιά τους επικεντρώθηκαν σε μεγάλο βαθμό στο ποιος βρισκόταν πίσω από τα επεισόδια και ποιος φταίει για ό,τι πήγε στραβά.

Αλλά τι μπορεί να σημαίνει το περιστατικό για την ισπανική μοναρχία;, διερωτάται το δημοσίευμα. Λίγες εικόνες θα μπορούσαν να είναι τόσο επιζήμιες για τον θεσμό όσο αυτή του βασιλιά που δέχεται λάσπη από τους υπηκόους του. Πέρα από τον κίνδυνο για την ακεραιότητά του, η εικόνα αυτή έχει μειώσει την αίγλη στην οποία βασίζονταν πάντα οι βασιλικές οικογένειες.

Αλλωστε, συνεχίζουν οι Times, η ισπανική μοναρχία έχει δεχθεί πολλή «λάσπη» τα τελευταία χρόνια.

Φέτος συμπληρώνονται 10 χρόνια βασιλείας του Φελίπε, καθώς ο πατέρας του, Χουάν Κάρλος, παραιτήθηκε μετά τις αποκαλύψεις για πολλές εξωσυζυγικές σχέσεις, τις ενοχλητικές φωτογραφίες του σε κυνήγι ελεφάντων στην Μποτσουάνα (τότε ήταν επίτιμος πρόεδρος του WWF) και σκάνδαλα διαφθοράς που αφορούσαν τον σύζυγο της κόρης του Κριστίνα.

Ο Χουάν Κάρλος αυτοεξορίστηκε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αλλά η ζημιά στο κύρος της μοναρχίας ήταν τεράστια. Κυκλοφορούσαν ακόμα και φήμες ότι είχε στο παλάτι μια μηχανή καταμέτρησης χρημάτων για τις «μίζες», και αυτό σε μια εποχή που οι απλοί πολίτες υπέφεραν από την οικονομική κρίση.

Ο Φελίπε ανέβηκε στον θρόνο μετά από μια τελετή στο Κοινοβούλιο, ακολουθούμενη από μια πομπή στους δρόμους της Μαδρίτης, η οποία ήταν αξιοσημείωτη κυρίως λόγω της απουσίας πλήθους κόσμου για να του ευχηθεί. Αν μη τι άλλο, η αλλαγή του βασιλιά έγινε δεκτή με κάτι περισσότερο από ένα ανασήκωμα των ώμων.

Σύμφωνα με όσους τον γνώριζαν προσωπικά, ο Φελίπε ήταν εξαιρετικά καλά προετοιμασμένος για τη θέση του αρχηγού του κράτους και διέθετε μια σοβαρότητα και μια βαρύτητα που φαινόταν να προέρχεται περισσότερο από τη μητέρα του, τη βασίλισσα Σοφία, παρά από τον πατέρα του.

Αλλά δεν ήταν «αγαπητός» από τον λαό, όπως ήταν ο Χουάν Κάρλος νωρίτερα στη διάρκεια της βασιλείας του, και εμφανιζόταν πιο ψυχρός και απόμακρος – χαρακτηριστικά που δεν… ευδοκιμούν σε μια χώρα όπως η Ισπανία, όπου η ανθρώπινη ζεστασιά και η «κοινή επαφή» εκτιμώνται ιδιαίτερα.

Δέκα χρόνια αργότερα, θα περίμενε κανείς οι δημοσκόποι να μετρήσουν την κοινή γνώμη σχετικά με τη δημοτικότητα του θεσμού. Κατάφερε ο Φελίπε να σταθεροποιήσει το πλοίο με το πιο νηφάλιο στυλ του; Τι λένε οι δημοσκοπήσεις;

Στην Ισπανία αυτά τα ερωτήματα απαντώνται από το Κέντρο Κοινωνιολογικών Ερευνών (CIS), έναν κρατικό φορέα που μελετά την ισπανική κοινωνία. Περιέργως όμως, από το 2015, αρνείται σταθερά να διεξάγει δημοσκόπηση για το τι σκέφτονται οι Ισπανοί για τη μοναρχία, κάτι που θα μπορούσε να υποδηλώνει μια κάποια νευρικότητα σχετικά με το θέμα.

Το τελευταίο δείγμα της CIS, το 2015, έδωσε στον βασιλιά Φελίπε 4,34 στα 10 – μια πλήρη αποτυχία, κάτω ακόμα και από το 4,89 του  Χουάν Κάρλος στην προηγούμενη δημοσκόπηση, το 2011. Πάντως το παλάτι πραγματοποιεί εβδομαδιαίες ιδιωτικές δημοσκοπήσεις για το θέμα.

Προσπάθειες να καλύψουν αυτό το κενό έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες από διάφορες εφημερίδες, αλλά τείνουν να μπερδεύουν τους παρατηρητές παρά να ρίχνουν φως. Τον Ιούνιο, η αριστερόστροφη El Diario δημοσίευσε δημοσκόπηση σύμφωνα με την οποία το 45% των ερωτηθέντων προτιμούσε δημοκρατία, αλλά πάνω από το 43% ήταν ευχαριστημένο με το status quo.

Τον ίδιο μήνα, τα αποτελέσματα της πιο κεντρώας El Confidencial είδαν τους υποστηρικτές της δημοκρατίας και της μοναρχίας πολύ κοντά: 38,1% και 34,6% αντίστοιχα. Αλλά τον Σεπτέμβριο η δεξιόστροφη εφημερίδα ABC διεξήγαγε τη δική της δημοσκόπηση, σύμφωνα με την οποία το 58% των Ισπανών ήταν υπέρ της βασιλείας.

Οσον αφορά τα γεγονότα στην Παϊπόρτα, οι Times θυμούνται τη φράση του Χόρχε Λουίς Μπόρχες: «Μερικές ήττες είναι πιο αξιοπρεπείς από τις νίκες».

Ο βασιλιάς και ο θεσμός που εκπροσωπεί μπορεί να έχουν στιγματιστεί, ωστόσο αυτό που θα μείνει περισσότερο στη μνήμη, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό, είναι η εικόνα ενός ψηλού και αδέκαστου άνδρα σαφώς συγκινημένου από τον πόνο που έβλεπε μπροστά του, ο οποίος περπατούσε άφοβα μέσα στο βίαιο πλήθος για να μιλήσει πρόσωπο με πρόσωπο σε όσους επλήγησαν άμεσα από την καταστροφή, ενώ γύρω του οι πολιτικοί το έβαζαν στα πόδια. Αυτή είναι η μοναρχία «της παλιάς σχολής», σημειώνουν οι Times.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News