Ο καρκίνος και η ιδέα του αναπόφευκτου θανάτου φαίνεται πως ενυπήρχαν στο έργο του σπουδαίου Μικελάντζελο Μπουοναρότι, με τους ερευνητές να εντοπίζουν τέτοιες ενδείξεις ακόμη και στη διάσημη οροφή της Καπέλα Σιστίνα, στο Βατικανό.

Στη νωπογραφία του «Κατακλυσμού» απεικονίζεται μια γυμνόστηθη γυναίκα η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς παρατηρητές, φέρει σημάδια καρκίνου του μαστού, δηλαδή αλλοιώσεις στο ένα στήθος και στη μασχάλη.

Ο Μιχαήλ Αγγελος είχε σχετικές γνώσεις –είχε πραγματοποιήσει ανατομές και είχε σχεδιάσει με λεπτομέρεια ανατομικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου σώματος– και θα μπορούσε να απεικονίσει τα σημάδια του καρκίνου.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι Times του Λονδίνου αναφέρουν ότι ο αναγεννησιακός καλλιτέχνης μπορούσε να έχει γνώση των «υγιών μαστών διαφορετικών μεγεθών και μορφολογιών», ενώ παράλληλα ήταν σε θέση να αναγνωρίζει τα σημάδια του καρκίνου. Εξάλλου, όπως αναφέρει το New Scientist, αντίστοιχα σημάδια υπάρχουν και στο γλυπτό του «Νύχτα», που φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 1526 και 1533.

Ο «Κατακλυσμός» στο δεύτερο άνοιγμα του θόλου του παρεκκλησίου της Καπέλα Σιστίνα ολοκληρώθηκε μεταξύ 1508 και 1512, ως μία από τις εννέα σκηνές από το Βιβλίο της Γένεσης, με την Κιβωτό του Νώε στο βάθος. Στο πρώτο πλάνο, όπως αναφέρει ο ιστότοπος του Μουσείου του Βατικανού, «υπάρχει ένας λόφος προς τον οποίο κατευθύνεται μια ομάδα ανθρώπων, σαν να προσπαθούν να αποφύγουν την οργή του Θεού».

Στο αριστερό κάτω μέρος της τοιχογραφίας απεικονίζεται μια γυναίκα που φοράει μόνο μια μπλε μαντίλα και μανδύα, με το ένα πόδι της να ακουμπά σε ένα κούτσουρο δέντρου, ενώ το χέρι της είναι τοποθετημένο κάτω από το δεξί της στήθος. Η Ραφαέλα Μπιανούτσι, από το Εργαστήριο Αρχαιολογίας-Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Paris-Saclay της Γαλλίας, παρατηρεί ότι στον δεξί μαστό η θηλή παρουσιάζει σημάδια εισολκής (τράβηγμα προς τα μέσα), ενώ υπάρχουν και άλλες αλλοιώσεις.

Η ειδικός βλέπει και μια διόγκωση κοντά στη δεξιά μασχάλη της γυναίκας, που ίσως είναι ενδεικτική διογκωμένων λεμφαδένων. Παρατηρεί, δε, ότι η εσωτερική πλευρά του μαστού εμφανίζεται «ελαφρώς αποχρωματισμένη», αν και αυτό αυτό μπορεί να είναι απλώς ένα καλλιτεχνικό εφέ.

Η σχετική μελέτη της Μπιανούτσι και των συνεργατών της, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Breast, αναφέρει ότι το στήθος γενικά δεν παρουσιάζει «υγιή εικόνα» σε σύγκριση με τα σώματα άλλων γυναικών στις τοιχογραφίες της Καπέλα Σιστίνα, αλλά και σε άλλα έργα του Μικελάντζελο.

Η διαδικασία αναζήτησης ενδείξεων για ιατρικά προβλήματα και ασθένειες σε έργα τέχνης είναι γνωστή ως εικονοδιάγνωση.

Σύμφωνα με τους Times, «βασικό συμπέρασμα των εμπειρογνωμόνων είναι ότι η παθολογία που απεικονίζεται αφορά πιθανώς καρκίνο του μαστού, ο οποίος συνδέεται με τη συμβολική σημασία του αναπόφευκτου θανάτου, όπως εκφράζεται στο βιβλίο της Γένεσης».

«Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το μήνυμα της απεικόνισης της συγκεκριμένης γυναίκας έχει να κάνει με το αναπόφευκτο του θανάτου. Ο καρκίνος ήταν τότε μια ανίατη νόσος» αναφέρει στο New Scientist η Αγκνες Αρνολντ-Φόρστερ, ιστορικός Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News