Εως πρόσφατα ζούσε ήσυχα και διακριτικά κάπου, στην Νορμανδία, ζωγραφίζοντας τοπία: ο Ομάρ μπιν Λάντεν, ένας εκ των γιων του πιο διαβόητου τρομοκράτη όλων των εποχών.  

Ο σαουδάραβας καλλιτέχνης και επιχειρηματίας κατάφερε να πάρει άδεια παραμονής στη Γαλλία, χάρη στον γάμο του με την Τζέιν Φέλιξ-Μπράουν, μια βρετανίδα 24 χρόνια μεγαλύτερη του, πρώην δημοτική σύμβουλο σε μια μικρή κοινότητα της βορειοδυτικής Αγγλίας. Αφού παντρεύτηκαν, το 2007, στη Βρετανία, η γυναίκα άλλαξε το όνομά της σε Ζάινα Μοχάμεντ Αλ-Σαμπάχ ενώ ο σύζυγός της επιδίωξε να λάβει τα απαραίτητα έγγραφα, ώστε να εγκατασταθεί μόνιμα στη χώρα. Δεν τα κατάφερε, ωστόσο, με το ζευγάρι να εγκαθίσταται, τελικά, στη Γαλλία το 2016. Αλλά φαίνεται πως Ομάρ μπιν Λάντεν πλέον δεν είναι ευπρόσδεκτος ούτε εκεί.  

Πριν από λίγες ημέρες ο νέος υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας Μπρουνό Ρεταγιό, κατηγορώντας τον υιό Λάντεν για «εξύμνηση της τρομοκρατίας και της Αλ Κάιντα», ανακοίνωσε πως υπέγραψε διάταξη που απαγορεύει την επιστροφή του στη χώρα.  

Ο Ομάρ μπιν Λάντεν υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα πέρυσι τον Οκτώβριο, μετά από την ανάκληση της άδειας διαμονής που του είχε χορηγηθεί. Οσον αφορά την αιτία, ένα εγκωμιαστικό σχόλιο για την τρομοκρατία το οποίο αναρτήθηκε στο Χ από τον χρήστη @omarbinladin1 on X την ημέρα συμπλήρωσης δώδεκα χρόνων από την εξόντωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Σύμφωνα με τον Ομάρ Μπιν Λάντεν οι κατηγορίες εναντίον του βασίζονταν σε «ψευδείς πληροφορίες».  

Σε κείμενό της η Μαριάνκα Σουέιν της Telegraph σημειώνει πως η υπόθεσή του καταδεικνύει την περίπλοκη σχέση που έχουν, ο Ομάρ και αρκετά άλλα μέλη της ευρύτερης οικογένειας Λάντεν, με την μαύρη κληρονομιά του εγκεφάλου των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου. 

Οι Κένεντι της Τζέντα

Ανεξάρτητα από το πιο διαβόητο από τα μέλη της οικογένειας, στη Σαουδική Αραβία οι Mπιν Λάντεν είναι γνωστοί ως οι «Κένεντι της Τζέντα», λόγω του τεράστιου πλούτου τους αλλά και των πολλών τραγωδιών που τους έχουν πλήξει. 

«Η οικογένεια Μπιν Λάντεν αποτελεί μέρος του σαουδαραβικού κατεστημένου εδώ και τρεις γενιές. Οι μπιν Λάντεν δεν είναι μέλη της βασιλικής οικογένειας, αλλά ανήκουν στην επιχειρηματική ελίτ», ανέφερε σχετικά στην Telegraph ο Πίτερ Μπέργκεν, συγγραφέας βιβλίου «The Rise and Fall of Osama Bin Laden».   

«Ο Οσάμα ήταν ένας από τους 55 Μπιν Λάντεν, είχε όλα αυτά τα ετεροθαλή αδέλφια, πολλά από τα οποία σπούδασαν στις ΗΠΑ και ανήκουν στη σαουδαραβική ελίτ. Είναι σαφές ότι ο Οσάμα ήταν το μαύρο πρόβατο της οικογένειας, τον ξέκοψαν το 1994. Προφανώς η δημόσια εικόνα τους επλήγη αλλά εξακολουθούν να διευθύνουν μια πολύ μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία, μεγάλη όχι μόνο για τη Σαουδική Αραβία αλλά γενικά για τη Μέση Ανατολή», πρόσθεσε.

Οσον αφορά το ενδεχόμενο τα μέλη της οικογένειας Λάντεν να υπόκεινται σε διακρίσεις επειδή είναι συγγενείς του Οσάμα μπιν Λάντεν, η απάντηση του Μπέργκεν είναι βασικά όχι – «σίγουρα όχι στη Σαουδική Αραβία, η οποία τους ενδιαφέρει περισσότερο. Αποτελούν μέρος του κατεστημένου εκεί και αυτό θα συνεχιστεί».

Ορισμένοι εκ των πιο στενών συγγενών του Οσάμα παρέμειναν πιστοί στην ιδεολογία και στην αποστολή του ενώ άλλοι έκαναν τα πάντα ώστε να αποστασιοποιηθούν. Τρεις από τους γιους του εξοντώθηκαν από τους Αμερικανούς, τρεις σύζυγοι που ήταν μαζί του, όταν εκτελέστηκε, τον Μάιο του 2011, κατέληξαν σε φυλακή του Πακιστάν, όπου παρέμειναν επί έναν χρόνο, ενώ μια άλλη σύζυγός του, συνελήφθη και φυλακίστηκε στο Ιράν, πριν από τον θάνατό του (αν και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερη στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων).  

Ο κουνιάδος του Οσάμα, Μοχάμεντ Τζαμάλ Χαλίφα, τον καταδίκασε μεν μετά από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου αλλά μάλλον συμμεριζόταν ορισμένες από τις απόψεις του. Κατηγορήθηκε ότι χρησιμοποίησε φιλανθρωπικές οργανώσεις για να διοχετεύει χρήματα σε εξτρεμιστικές ομάδες στις Φιλιππίνες ενώ σκοτώθηκε το 2007 κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε ορυχείο του (πολύτιμων λίθων) στη Μαδαγασκάρη. Εκείνη την περίοδο ο Μοχάμεντ Τζαμάλ Χαλίφα παρακολουθούταν από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ ενώ σύμφωνα με ορισμένους συγγενείς του ο θάνατός του στην πραγματικότητα ήταν «πολιτική δολοφονία».  

Ωστόσο αρκετοί συγγενείς του Οσάμα τα πήγαν και εξακολουθούν να τα πηγαίνουν περίφημα στις ζωές τους, και με αναπάντεχους τρόπους – όπως αναφέρει η δημοσιογράφος της Telegraph – υποστηρίζοντας το κίνημα MAGA του Ντόναλντ Τραμπ, για παράδειγμα ή δωρίζοντας ένα εκατομμύριο στερλίνες στη βασιλική οικογένεια της Βρετανίας.  

Ο ίδιος ο Οσάμα μπιν Λάντεν μεγάλωσε στους κόλπους μιας αριστοκρατικής οικογένειας της Σαουδικήw Αραβίας, όπου γεννήθηκε το 1957. Ο παππούς του, Μοχάμεντ μπιν Αουάντ μπιν Λάντεν, έβγαλε δισεκατομμύρια ως μεγιστάνας των κατασκευών και διατηρούσε ισχυρούς δεσμούς με τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας. Ο Οσάμα φοίτησε σε ένα αριστοκρατικό σχολείο και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Βασιλιάς Αμπντουλαζίζ (όπου ριζοσπαστικοποιήθηκε). Αλλά η δική του οικογένεια –τουλάχιστον πέντε σύζυγοι και από 20 έως και 26 παιδιά του– έμελλε να έχει μια εντελώς διαφορετική ζωή.  

Ο Ομάρ συγκαταλεγόταν μεταξύ εκείνων που προορίζονταν για τρομοκράτες. Μόλις στα 14 του, αναγκάστηκε να μεταβεί στο Αφγανιστάν, σε ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης της Αλ Κάιντα, αν και τελικά έφυγε, αφού τόλμησε να πει στον πατέρα του ότι δεν ήθελε είχε καμία σχέση με δολοφονίες αμάχων. «Ως έφηβος, ο Ομάρ είχε μια πολύ δύσκολη σχέση με τον πατέρα του», ανέφερε σχετικά ο Πίτερ Μπέργκεν. «Ηταν ένα ατίθασο παιδί το οποίο ο Οσάμα άρχισε να απεχθάνεται κάποια στιγμή».  

Ωστόσο ο Ομάρ έχει υπερασπιστεί τον Οσάμα σε συνεντεύξεις του, υπο0στηρίζοντας, μεταξύ άλλων, πως ο πατέρας του ήταν ένας «πολύ ευγενικός άνθρωπος». Τον Μάιο του 2011, δημοσίευσε μια καταγγελία, ισχυριζόμενος ότι η ταφή του πατέρα του στη θάλασσα, στέρησε από την οικογένειά του τη δυνατότητα να τον κηδέψει σύμφωνα με όλα όσα ορίζει η θρησκεία τους.  

Ο Ομάρ μπιν Λάντεν άρχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική περίπου μία δεκαετία αργότερα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Εκανε τα πρώτα του βήματα, παρακολουθώντας βίντεο στο YouTube και ζωγραφίζοντας τοπία από την παιδική του ηλικία, όπως οι οροσειρές του Αφγανιστάν.  

«Μερικές φορές οι άνθρωποι σε κρίνουν λόγω του πατέρα σου», είχε πει σε συνέντευξή του το 2022. «Αλλά εδώ (σσ: στη Γαλλία) νιώθω πολύ ελεύθερος. Κανείς δεν με κρίνει – με σέβονται και με αφήνουν στην ησυχία μου. Στη Γαλλία έγινα καλλιτέχνης!», είχε προσθέσει, δίχως να γνωρίζει πως την επόμενη χρονιά θα αναγκαζόταν να εγκαταλείψει τη χώρα.  

Οσον αφορά τις επιδόσεις του στη ζωγραφική, «το όνομα Μπιν Λάντεν πουλάει», εξήγησε στην Telegraph ο Πασκάλ Μαρτέν, ένας έμπορος έργων τέχνης που βοήθησε τον Ομάρ να πουλήσει πολλά από τα έργα του, «σε όλον τον κόσμο» και με τις τιμές να κυμαίνονται από 750 έως 2.500 ευρώ.  

Οσο για τη μητέρα του Οσάμα μπιν Λάντεν, ονόματι Αλια Γκανέμ, ζει κλεισμένη σε μια έπαυλη στη Τζέντα και εξακολουθεί να έχει φωτογραφίες του γιου της παντού στο υπερπολυτελές σπίτι της. Σε συνέντευξή της στον Guardian το 2018 θυμήθηκε τον γιο της ως ένα έξυπνο και στοργικό αγόρι το οποίο υποβλήθηκε σε «πλύση εγκεφάλου». Είχε εκφράσει την απογοήτευσή της για το γεγονός πως ο Οσαμα επέλεξε να αποκηρύξει τον πλούτο και την πολυτελή ζωή της ευρύτερης οικογένειάς του. «Γιατί να τα πετάξει όλα αυτά έτσι απλά;», είχε διερωτηθεί.

Αλλοι συγγενείς του Μπιν Λάντεν επιδίωξαν να αποστασιοποιηθούν μέσω της γραφής. Η Νάτζουα Γκανέμ είναι πρώτη ξαδέλφη του Οσάμα και έγινε η πρώτη σύζυγός του, σε ηλικία μόλις 15 ετών και μητέρα του Ομάρ. Το 2009 η Νάτζουα έγραψε από κοινού, με τον Ομάρ, το βιβλίο «Growing Up bin Laden», αναφέροντας, μεταξύ άλλων, πως εξαναγκάστηκε να φέρει στον κόσμο έντεκα παιδιά, ώστε «να προσφέρει περισσότερους μαχητές για το Ισλάμ…». Αρκετά από τα παιδιά της, ωστόσο, αντιμετώπιζαν προβλήματα υγείας (πιθανότατα επειδή οι γονείς τους ήταν ξαδέρφια), ο Οσάμα, όμως, δεν επέτρεπε δυτικές θεραπείες.

Αλλά παρά τα όσα συγκλονιστικά εξιστόρησε στο βιβλίο της, η Γκανέμ απέφυγε να καταδικάσει κατηγορηματικά τον σύζυγό της, εστιάζοντας κυρίως σε όλα όσα υπέφερε η ίδια. Εφυγε από το Αφγανιστάν μέρες πριν από την 11η Σεπτεμβρίου και επέστρεψε στην οικογένειά της στη Συρία – αν και της επετράπη να πάρει μαζί της μόνο τα δύο μικρότερα παιδιά της. Εκτοτε κρύβεται.

Η φανατική του Τραμπ

Υπάρχει ένας κλάδος της οικογένειας Μπιν Λάντεν που άλλαξε την ορθογραφία του διαβόητου επωνύμου. Σε αυτόν ανήκει μια ανιψιά του Οσάμα μπιν Λάντεν, ονόματι Νορ μπιν Λάντιν. Η κόρη του ετεροθαλούς αδερφού του Οσάμα, Γεσλάμ, και της ελβετίδας συγγραφέα, Καρμέν Ντουφούρ όχι μόνον δεν κρύβεται, αλλά συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο ένθερμων υποστηρικτών του Ντόναλντ Τραμπ, έχοντας δηλώσει, για παράδειγμα, το 2020, πως ο τέως και, πιθανώς, μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ, είναι ο μοναδικός ικανός να αποτρέψει μια νέα 11η Σεπτεμβρίου: «Ο Τραμπ έδειξε ότι προστατεύει την Αμερική, χτυπώντας τους τρομοκράτες στη ρίζα του και προτού τους δοθεί η ευκαιρία να δράσουν», είχε πει. Την προηγούμενη χρονιά είχε λάβει μέρος σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Γενεύη, κατά τη διάρκεια συνάντησης του Τζο Μπάιντεν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, κρατώντας μια σημαία του Τραμπ. 

Πέρα από την Νορ μπιν Λάντιν, ισχυρούς δεσμούς με έναν αρχηγό κράτους, γαλαζοαίματο εν προκειμέν, επιδίωξαν να αποκτήσουν ακόμη δύο μέλη της οικογένειας μπιν Λάντεν, τα ετεροθαλή αδέλφια του Οσάμα Μπακρ και Σαφίκ μπιν Λάντεν: το 2022 αποκαλύφθηκε πως ο νυν βασιλιάς της Βρετανίας Κάρολος, όταν ήταν ακόμη πρίγκιπας της Ουαλίας, συγκεκριμένα το 2013, είχε αποδεχτεί από τους δύο άνδρες δωρεά ύψους ενός εκατομμυρίου στερλινών για το φιλανθρωπικό του ταμείο.

Ο Μπακρ μπιν Λάντεν ουσιαστικά έζησε τη ζωή που απαρνήθηκε ο Οσάμα: έγινε πρόεδρος και μεγαλύτερος μέτοχος του κατασκευαστικού κολοσσού Saudi Binladin Group. Ωστόσο κάποια στιγμή έπεσε στη δυσμένεια του ντε φάκτο ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Ο πρίγκιπας διάδοχος του θρόνου φέρεται να του ζήτησε να γίνει μέτοχος στην εταιρεία, ωστόσο ο μπιν Λάντεν αρνήθηκε.

Τελικά συνελήφθη το 2017, μαζί με περίπου 200 άλλους επιχειρηματίες και αξιωματούχους, στο πλαίσιο μιας εκστρατείας του Μπιν Σαλμάν κατά της διαφθοράς. Παρέμεινε κρατούμενος επί μία διετία, αρχικά στο ξενοδοχείο στο Ritz-Carlton του Ριάντ και μετά σε μυστική τοποθεσία, ενώ η κυβέρνηση κατάσχεσε πολυτελή ακίνητά του, καθώς και ιδιωτικά τζετ, κοσμήματα, μετρητά, σπάνια σπορ αυτοκίνητα – και όλες τις μετοχές των αδελφών Λάντεν στην εταιρεία.