Η Ψυχική Υγεία βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο περισσότερο από ποτέ. Μια τελευταία έρευνα αποκαλύπτει συναρπαστικούς τρόπους κατανόησης και αντιμετώπισης προβλημάτων όπως το άγχος, η κατάθλιψη και η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD). Από το έντερο και τα γονίδιά μας μέχρι τα ψυχεδελικά και την Τεχνητή Νοημοσύνη, οι επιστήμονες κάνουν ανακαλύψεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν εντελώς το τοπίο της ψυχιατρικής φροντίδας.

Γενετική: Ξεκλειδώνοντας τον κώδικα

Φανταστείτε ότι το DNA μας θα μπορούσε να κρύβει ενδείξεις για την ψυχική μας υγεία. Αυτό ακριβώς ανακαλύπτουν οι επιστήμονες. Μια μεγάλη μελέτη που δημοσιεύθηκε φέτος στο Nature Genetics βρήκε πάνω από 100 γενετικές παραλλαγές που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης. Στη μελέτη συμμετείχαν σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι, καθιστώντας την τη μεγαλύτερη του είδους της.

Αυτή η έρευνα δείχνει ότι οι ψυχικές διαταραχές προκαλούνται από πολλές μικρές γενετικές αλλαγές. Ο στόχος; Στο μέλλον οι γιατροί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες για να δημιουργήσουν εξατομικευμένες θεραπείες, σχεδιασμένες ειδικά για το DNA μας.

Εντερο και εγκέφαλος: μια απρόσμενη σύνδεση

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The American Journal of Psychiatry το 2024 δείχνει ότι τα βακτήρια του εντέρου –δηλαδή τα μικρόβια στο πεπτικό μας σύστημα– παίζουν τεράστιο ρόλο στην ψυχική υγεία, βοηθώντας στην παραγωγή σεροτονίνης, της χημικής ουσίας που μας κάνει να νιώθουμε ευτυχισμένοι και ήρεμοι.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άτομα με κατάθλιψη είχαν διαφορετικά βακτήρια στο έντερό τους από εκείνα που εντοπίστηκαν σε άτομα χωρίς κατάθλιψη. Αυτό υποδεικνύει την πιθανότητα νέων θεραπειών, όπως προβιοτικά ή διατροφικές παρεμβάσεις, που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη διάθεση και να διαχειριστούν το άγχος και την κατάθλιψη. Είναι ένας εντελώς νέος τρόπος σκέψης για την Ψυχική Υγεία – που ξεκινά, κυριολεκτικά, από το έντερο.

Ψυχεδελικά: Η μεγάλη επιστροφή 

Κάποτε θεωρούνταν ταμπού, αλλά τα ψυχεδελικά όπως η ψιλοκυβίνη (που βρίσκεται στα «μαγικά μανιτάρια») επανέρχονται δυναμικά ως ισχυρό εργαλείο για τη θεραπεία της κατάθλιψης, ειδικά σε άτομα που δεν ανταποκρίνονται στις παραδοσιακές θεραπείες. Μια πρωτοποριακή μελέτη του 2023 από το Imperial College του Λονδίνου έδειξε ότι η ψυχοθεραπεία με ψιλοκυβίνη βοήθησε ασθενείς με σοβαρή κατάθλιψη να νιώσουν καλύτερα για μήνες, έπειτα από λίγες μόνο συνεδρίες.

Ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) εξετάζει τώρα την έγκριση ψυχεδελικών για τη θεραπεία καταστάσεων όπως η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD) και η κατάθλιψη, και οι ειδικοί πιστεύουν ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας ψυχεδελικής επανάστασης στην ψυχοθεραπεία. Αναρωτιούνται, δε, αν η χρήση αυτών των ουσιών σε ασφαλή, θεραπευτικά περιβάλλοντα είναι κατάλληλη για μακροχρόνιες βελτιώσεις της ψυχικής υγείας.

Θεραπεία με TN: Βοήθεια από ένα chatbot;

Οι εφαρμογές Ψυχικής Υγείας που βασίζονται στην Tεχνητή Nοημοσύνη (ΤΝ) βοηθούν oλοένα και περισσότερους ανθρώπους να λαμβάνουν θεραπεία με τους δικούς τους όρους. Αυτά τα εργαλεία στο μέλλον θα μπορούν ενδεχομένως να προσφέρουν γρήγορη και οικονομικά προσιτή πρόσβαση σε ψυχιατρική υποστήριξη.

Ψυχική και σωματική υγεία: οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

Η ψυχική υγεία δεν επηρεάζει μόνο το μυαλό, επηρεάζει ολόκληρο το σώμα. Ατομα με ψυχικές διαταραχές έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν χρόνιες παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες και διαβήτη. Μια μετα-ανάλυση του 2024 έδειξε ότι η ενσωμάτωση της ψυχικής φροντίδας σε τακτικές ιατρικές επισκέψεις μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα τόσο στην ψυχική όσο και στη σωματική υγεία.

Η ιατρική φροντίδα εστιάζει πλέον όλο και περισσότερο στο ολιστικό μοντέλο, καθιστώντας ευκολότερη τη φροντίδα της ψυχικής και σωματικής υγείας σε έναν ενιαίο χώρο.

Κοιτώντας Μπροστά: Το μέλλον της Ψυχικής Υγείας

Η ψυχική υγειονομική περίθαλψη εξελίσσεται γρήγορα. Οι τελευταίες έρευνες ωθούν τα όρια, με εξατομικευμένες θεραπείες μέσω της γενετικής, της υγείας του εντέρου, των ψυχεδελικών και των εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης. Είναι σαφές ότι το μέλλον της ψυχικής υγείας θα είναι πιο προσβάσιμο, πιο εξατομικευμένο και πολύ πιο καινοτόμο. Για όσους παλεύουν με ψυχικές διαταραχές, η επιστήμη προσφέρει νέες ελπίδες στον ορίζοντα.

---

Η Μαρία Μπελιβάνη είναι ιατρός-βελονίστρια, μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Ιατρών Βελονιστών (BMAS) και επιστημονικός συνεργάτης στην Α’ Προπαιδευτική Παθολογική  Κλινική του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΧΕΠΑ)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News