Ας το αποκαλέσουμε «πλανητική άμυνα». Ο αγώνας για να αποφύγει η ανθρωπότητα τη μοίρα των δεινοσαύρων ξεκινά με μια αποστολή που θα αποκαλύψει αν η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να εκτρέψει έναν αστεροειδή προτού αυτός συντριβεί στον πλανήτη μας.

Τη Δευτέρα, 7 Οκτωβρίου, το διαστημικό σκάφος «Ηρα» της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) εκτοξεύθηκε με έναν πύραυλο τύπου Falcon 9 της SpaceX, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Politico. Το διαστημόπλοιο θα πετάει για περισσότερο από έναν χρόνο μέχρι να φτάσει στον αστεροειδή Δίμορφο.

Ο συγκεκριμένος αστεροειδής ήταν στόχος και της αποστολής της NASA με τίτλο «Δοκιμή Διπλής Ανακατεύθυνσης Αστεροειδών» (DART) του 2022, η οποία εκτόξευσε πάνω του έναν δορυφόρο με ταχύτητα άνω των 20.000 χλμ.. Το διαστημικό σκάφος της NASA χτύπησε τον Δίμορφο –διαμέτρου περίπου 160 μ.–, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από έναν μεγαλύτερο αστεροειδή, τον Δίδυμο, με διάμετρο 780 μ.

Ο στόχος της αποστολής ήταν να ανακαλύψει αν και κατά πόσο αυτή η πρόσκρουση άλλαξε την τροχιά του αστεροειδούς, με απώτερο σκοπό την απόκρουση μελλοντικών απειλών από διαστημικούς βράχους με χρήση της ίδιας τεχνικής, ώστε να αποφευχθεί μια πύρινη σύγκρουση με τη Γη. Οι δεινόσαυροι δεν είχαν, προφανώς, τη δυνατότητα να εκτρέψουν τον αστεροειδή Τσίξουμπουλ, που τους εξαφάνισε πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια…

Μόλις πλησιάσει τον διαστημικό βράχο, στα τέλη του 2026, η «Ηρα» θα πραγματοποιήσει μια αυτοψία της σύγκρουσης στο βαθύ Διάστημα, ώστε να προσδιορίσει τι ακριβώς συνέβη μετά τη σύγκρουση του DART στον Δίμορφο. Θα χρησιμοποιήσει τους δικούς της μικροδορυφόρους για να πλησιάσει τον αστεροειδή, καθώς και μια σειρά αισθητήρων επί του σκάφους για να προσδιορίσει τα πάντα, από ρωγμές στην κεντρική δομή του μέχρι τη σύνθεση τυχόν σκόνης που επιπλέει γύρω του.

Η αποστολή αυτή εντάσσεται στον σχεδιασμό για την αντιμετώπιση πιθανής πρόσκρουσης της Γης με αστεροειδή. Οπως επισημαίνει εκπρόσωπος της ESA από το κέντρο Ντάρμσταντ της κεντρικής Γερμανίας, δεν πρόκειται για αφηρημένο κίνδυνο, αλλά για ένα πιθανότατο σενάριο, καθώς η Γη βομβαρδίζεται πολύ συχνά από διαστημικά αντικείμενα.

Περίπου 36.000 αντικείμενα με διάμετρο μεγαλύτερη των 100 μ. βρίσκονται στη βάση δεδομένων αστεροειδών της ESA, 1.668 εκ των οποίων παρακολουθούνται μεν αλλά η πιθανότητα πρόσκρουσής τους στη Γη είναι μικρή. Ορισμένα από αυτά πιστεύεται ότι είναι δυνητικώς  άξια μιας πιο προσεκτικής ματιάς στο μέλλον, όμως κανένα, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, δεν θεωρείται απειλητικό για τη ζωή στον πλανήτη μας.

Ωστόσο δεν είμαστε απολύτως ασφαλείς. Η απροσδόκητη άφιξη ενός μετεωρίτη πάνω από το Τσελιάμπινσκ στη Ρωσία το 2013, τραυμάτισε περίπου 1.000 κατοίκους και εστίασε τις μελέτες στη ζημιά που προκάλεσε ακόμη και ένας σχετικά μικρός διαστημικός βράχος, καθώς φλεγόταν στους ουρανούς πάνω από την πόλη.

Ο συγκεκριμένος είχε μόνο περίπου 18 μέτρα διάμετρο. Εάν ένας έστω και ελαφρώς μεγαλύτερος έπληττε το κέντρο του Παρισιού, του Λονδίνου ή του Βερολίνου, ο αντίκτυπος θα ήταν καταστροφικός. Το Τσίξουμπουλ, που αφάνισε τα ογκώδη ερπετά του πλανήτη, είχε διάμετρο πάνω από 10 χλμ. Η αποστολή της «Ηρας», που πήρε το όνομά της από την αρχαιοελληνική θεά, είναι το πρώτο βήμα αποφυγής ενός τέτοιου ενδεχομένου.

Μέχρι σήμερα ο περισσότερος προειδοποιητικός χρόνος που είχαν οι επιστήμονες στη διάθεσή τους για τον εντοπισμό ενός εισερχόμενου αστεροειδούς ήταν περίπου 10 ώρες – διόλου αρκετός για την εκκένωση μιας πόλης, πόσο μάλλον για τον σχεδιασμό μιας αντίδρασης.

Μέχρι το 2030 ο στόχος είναι η περίοδος ειδοποίησης να φτάσει έως και τις τρεις εβδομάδες, με την κατασκευή τριών αποκλειστικών τηλεσκοπίων που θα μπορούν να σαρώνουν συνεχώς το Διάστημα για εισερχόμενες κινήσεις αντικειμένων. Το ένα έχει ήδη χρηματοδοτηθεί και θα εγκαινιαστεί του χρόνου στην Ιταλία, ένα δεύτερο στη Χιλή και ένα τρίτο στην Αυστραλία.

Αυτό το παγκόσμιο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης θα μπορούσε σταδιακά να επαυξηθεί με δορυφόρους-παρατηρητές στο Διάστημα, που θα βοηθούσαν στην επέκταση της περιοχής υπό επιτήρηση και θα πρόσφεραν χρόνια στην προειδοποίηση που απαιτείται για την πραγματοποίηση μιας αποστολής τύπου DART.

Μόλις η «Ηρα» φτάσει στον αστεροειδή, στα τέλη του 2026, τα επί του σκάφους όργανα θα μπορούν να εξακριβώσουν πόσο σοβαρή είναι η ζημιά του αστεροειδούς, να χαρτογραφήσουν τη δομή του και να καταλήξουν στο αν η πρόσκρουση με τον DART θα μπορούσε να τον σπάσει σε κομμάτια – ένα δυνητικά επικίνδυνο αποτέλεσμα, καθώς τα συντρίμμια του θα μπορούσαν να απειλήσουν την επιφάνεια της Γης.

Οι επιλογές αντιμετώπισης της απειλής πρόσκρουσης ενός αστεροειδούς με τη Γη ποικίλλουν – από πυρηνικά όπλα μέχρι εκρηκτικά, και ένα σύστημα άντλησης βαρύτητας που θα μπορούσε να τραβήξει ελαφρώς έναν διαστημικό βράχο και να αλλάξει την πορεία του. Τέτοια συστήματα λειτουργούν στη θεωρία, αλλά χρειάζονται χρόνια προειδοποίησης για να αναπτυχθούν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News