H Μεγάλη Βρετανία έχει μια μακρά παράδοση σε ό,τι αφορά την κυριαρχία της σε νησιά τα οποία, αν δεν εμπλεκόταν η ίδια, δεν θα τα ήξερε ούτε ο χάρτης. Τα Φόλκλαντ είναι ένα καλό παράδειγμα, μια άγονη συστάδα νησιών κολλητά με την Αργεντινή, για τα οποία ο Βρετανία κόντεψε να ξεκινήσει τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Και τώρα, μαθαίνουμε τα νησιά Τσάγκος, πρώην Bassas de Chagas και αργότερα Νησιά του Ελαίου, μερικές μικροσκοπικές κουκκίδες, «περίπου 500 χιλιόμετρα νότια από τις Μαλδίβες, την πλησιέστερη χώρα, 1.600 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Ινδίας, στο μισό της απόστασης μεταξύ Τανζανίας και Ιάβας», όπως περιγράφεται η γεωγραφική θέση τους.

Τι δουλειά έχει εκεί η Βρετανία; Κανονικά, καμία. Γι’ αυτό και ο πρωθυπουργός της χώρας Κιρ Στάρμερ αποφάσισε να παραιτηθεί από την κυριαρχία των νησιών Τσάγκος, παρά τις παρασκηνιακές προειδοποιήσεις από τις ΗΠΑ ότι αυτό ίσως δεν είναι μια σοφή κίνηση.

Γιατί ανησυχούν οι ΗΠΑ για αυτές τις μικρές κουκκίδες στον Ινδικό; Εδώ έρχεται η απάντηση στο βασικό ερώτημα, γιατί να πλακώνονται οι χώρες για βραχονησίδες στο μέσον του πουθενά. Διότι, όπως γράφουν οι Times, οι ΗΠΑ ανησυχούν «ότι η παραχώρηση των νησιών αυτών θα μπορούσε να δώσει στην Κίνα μια στρατηγική θέση κατασκοπείας».

Τα νησιά, τα οποία είναι βρετανικά από το 1814, παραδόθηκαν στον Μαυρίκιο αλλά η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα διασφαλίσει το μέλλον της αμερικανικής αεροπορικής βάσης που βρίσκεται εκεί και η οποία έως τώρα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα λόγω της διεκδίκησης των νησιών από τον Μαυρίκιο.

Δημοσίως οι ΗΠΑ χαιρέτισαν τη συμφωνία, όμως οι Times γράφουν ότι σε κρυφές συνομιλίες οι Αμερικανοί εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με αυτήν. Τα νησιά περιλαμβάνουν το Ντιέγκο Γκαρσία, το οποίο φιλοξενεί τη στρατηγικής σημασίας κοινή στρατιωτική βάση των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου. Η βάση μπορεί να διασφαλίστηκε, αλλά οι Αμερικανοί ανησυχούν ότι οι Κινέζοι θα «στήσουν αυτί» από τα παρακείμενα νησάκια. Μια πηγή της βρετανικής κυβέρνησης είπε στους Times ότι «η απόφαση είναι παράξενη, δεδομένου ότι πρακτικά βρισκόμαστε σε ψυχρό πόλεμο με την Κίνα».

Οι φόβοι αυτοί ίσως δεν είναι και εντελώς αστήρικτοι, καθώς το Πεκίνο προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να καλλιεργήσει στενότερους δεσμούς με τον Μαυρίκιο και εν πολλοίς το έχει πετύχει. Στη νησιωτική χώρα υλοποιούνται αυτήν τη στιγμή 47 κινεζικές πρωτοβουλίες χρηματοδότησης και το εμπόριο μεταξύ των δύο εθνών αυξάνεται.

Η Βρετανία, όπως είχε κάνει στο παρελθόν και με το Χονγκ Κονγκ, θα διατηρήσει για τα επόμενα 99 χρόνια την κυριαρχία επί του Ντιέγκο Γκαρσία, καταβάλλοντας στον Μαυρίκιο ένα ετήσιο ποσό, που δεν αποκαλύφθηκε. Η κυβέρνηση επιμένει ότι υπάρχουν στη συμφωνία όροι που αποτρέπουν την Κίνα από το να αποκτήσει έδαφος στα νησιά Τσάγκος.

Η συμφωνία έγινε δεκτή με ανακούφιση στο Δελχί, καθώς οι Ινδοί παραμένουν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Μαυρίκιου, όπως και των γειτονικών Μαλδίβων.

Μια κλασική ιστορία αποικιοκρατίας

Τα νησιά Τσάγκος ανακαλύφθηκαν από τους Πορτογάλους τον 16ο αιώνα. Ηταν ακατοίκητα και παρέμειναν έτσι έως ότου πήγαν σε αυτά οι Γάλλοι και ίδρυσαν αποικία, στα τέλη του 18ου αιώνα. Ηθελαν να φτιάξουν στα νησιά φυτείες καρύδας, αλλά οι καρύδες δεν ήταν εγγενείς στα νησιά και έτσι εισήχθησαν. Το ίδιο και οι σκλάβοι.

Οι Βρετανοί πήραν την κυριαρχία των νησιών στο τέλος των Ναπολεόντειων πολέμων, ως μέρος της ευρύτερης αποικίας του Μαυρικίου. Οι σκλάβοι στο νησί απελευθερώθηκαν μόλις το 1840, όταν πλέον οι περισσότεροι θεωρούσαν εαυτόν γηγενή.

Το Ηνωμένο Βασίλειο διαχώρισε τα νησιά Τσάγκος από τον υπόλοιπο Μαυρίκιο, όταν του χορηγήθηκε ανεξαρτησία το 1968. Η κυβέρνηση του Μαυρικίου συμφώνησε τότε και έλαβε αποζημίωση 3 εκατομμυρίων λιρών, αλλά το νέο σύνταγμα της χώρας διεκδίκησε τα νησιά και η συμφωνία κηρύχθηκε αργότερα παράνομη από πολλούς φορείς, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαστηρίου.

Οταν δημιουργήθηκε η βάση στο Ντιέγκο Γκαρσία, περισσότεροι από 2.000 κάτοικοι του νησιού, απόγονοι των σκλάβων, εκδιώχθηκαν. Από τότε παλεύουν με κάθε μέσο να τους επιτραπεί να επιστρέψουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News