Η αμπελουργική περιοχή Σαμπλί, όπου παράγεται το διάσημο κρασί από την ποικιλία Chardonnay, με την ελεγχόμενη ονομασία προέλευσης Chablis, είναι η βορειότερη επαρχία της Βουργουνδίας και βρίσκεται περίπου στο μέσο της απόστασης μεταξύ του κέντρου της Βουργουνδίας και του Παρισιού.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου, την τελευταία ημέρα του τρύγου στον αμπελώνα Vau de Vey, που βρίσκεται σε μια απότομη πλαγιά στην καρδιά του Σαμπλί, οι εργάτες μαζεύουν με το χέρι τα τελευταία πολύτιμα σταφύλια Chardonnay, που θα μετατραπούν τελικά στο λαμπερό και υψηλής ποιότητας Premier Cru του Domaine Roland Lavantureux.

Στο μεταξύ οι οινόφιλοι σε όλον τον κόσμο μπορεί να δώσουν αγώνα για να προμηθευτούν το «millesime» του 2024 –κρασί που προέρχεται από τη συγκομιδή ενός μόνο έτους–, το οποίο θα είναι διαθέσιμο σε μικρότερες ποσότητες από ό,τι συνήθως, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Associated Press Σάμιουελ Πέτρεκιν. Και αυτό διότι μεγάλο μέρος των αμπελουργικών περιοχών της Γαλλίας αντιμετώπισε μια από τις πιο υγρές χρονιές που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής, εν μέσω ενός μεταβαλλόμενου κλίματος, μετά από χρόνια προκλήσεων για τους αμπελώνες και την ποιότητα του κρασιού, που προκλήθηκαν από την ξηρασία και τη ζέστη.

Στο Κτήμα Lavantureux η φετινή συγκομιδή διήρκεσε μόλις εννέα ημέρες –περίπου το μισό του συνηθισμένου χρόνου– μετά από μια χρονιά απρόβλεπτα δύσκολων καιρικών συνθηκών, που σημαδεύτηκε από παγετό, χαλάζι, βροχοπτώσεις-ρεκόρ και την εξάπλωση του ωιδίου, ενός επικίνδυνου μύκητα που ανησύχησε εξαιρετικά τους παραγωγούς του Chablis.

«Εργάζομαι εδώ από το 2010. Αυτή είναι η πιο δύσκολη χρονιά μου» λέει ο οινοποιός  Νταβίντ Λαβαντουρέ, ο οποίος ακολουθεί τα βήματα του πατέρα του Ρολάν, επίσης οινοποιού. «Ολοι οι παλιοί θα σας πουν το ίδιο πράγμα. Ηταν μια πολύ δύσκολη χρονιά επειδή ο καιρός ήταν πολύ απρόβλεπτος. Δεν μας έχει χαριστεί τίποτα» προσθέτει.

Η δοκιμασία ξεκίνησε τον Απρίλιο, με τον παγετό. Στη συνέχεια, τον Μάιο, μια διπλή χαλαζόπτωση έπληξε την περιοχή. Ακολούθησε ανελέητη βροχή, που συνεχίστηκε μέχρι και τη συγκομιδή. Σύμφωνα με την ομοσπονδία κρασιού της Βουργουνδίας, περίπου 1.000 εκτάρια (σχεδόν 2.500 στρέμματα) αμπελιών στη χώρα του Chablis επλήγησαν από την καταιγίδα του Μαΐου. Και η υπερβολική υγρασία επέτρεψε στο καταστροφικό ωίδιο να ευδοκιμήσει. Είναι μια ασθένεια που προκαλεί τεράστιες απώλειες στη σοδειά, ενώ μπορεί να επηρεάσει και την ποιότητα του κρασιού.

Μαζί με τον αδελφό του Αρνό, ο Νταβίντ Λαβαντουρέ πάλεψε σκληρά προσπαθώντας να ελέγξει το ωίδιο με διάφορες θεραπείες, οι οποίες όμως παρασύρθηκαν από τη βροχή και αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές. «Στο κτήμα μας αντιμετωπίζουμε απώλειες 60%-65%» δήλωσε ο γάλλος οινοποιός, σημειώνοντας ότι «θα είναι μια χρονιά με χαμηλή απόδοση».

Φυσικά, ο αντίκτυπος των καιρικών συνθηκών δεν περιορίστηκε στο Domaine Roland Lavantureux. Οι υγρές συνθήκες σε ολόκληρη τη Γαλλία έχουν προκαλέσει φέτος καταστροφή σε πολλές αμπελουργικές περιοχές της χώρας. Και το ωίδιο, σε συνδυασμό με παγετό και χαλάζι, μείωσε τη συνολική παραγωγή. Το γαλλικό υπουργείο Γεωργίας εκτιμά ότι η παραγωγή θα ανέλθει σε 39,3 εκατ. εκατόλιτρα, κάτω τόσο από τα επίπεδα του 2023 (-18%) όσο και από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών (-11%), γράφει το abcNEWS.

«Hταν μια πολύ δύσκολη χρονιά, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά» λέει ο Αρνό. «Είμαστε ανακουφισμένοι που ο τρύγος τελείωσε. Είμαι εξαντλημένος». Αναπόφευκτα, οι κλιματικές προκλήσεις της φετινής χρονιάς θα επηρεάσουν τα κρασιά που παράγονται στο οικογενειακό οινοποιείο, με αποτέλεσμα μια σοδειά με ξεχωριστά χαρακτηριστικά.

«Οι ισορροπίες δεν είναι καθόλου ίδιες» σημειώνει ο Αρνό. «Υπάρχει περισσότερη οξύτητα. Η ωρίμανση δεν είναι άριστη. Αλλά στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα κρασί που στο τέλος η ισορροπία να είναι όσο το δυνατόν πιο τέλεια».

Παραδοσιακά, οι αμπελώνες στην περιοχή του Σαμπλί επωφελούνται από ένα ευνοϊκό κλίμα, με κρύους χειμώνες, ζεστά καλοκαίρια και ετήσιες βροχοπτώσεις μεταξύ 650-700 χιλιοστών. Η κλιματική αλλαγή, όμως, φέρνει ασυνήθιστα ήπιες καιρικές συνθήκες, άφθονες βροχοπτώσεις και επαναλαμβανόμενους ανοιξιάτικους παγετούς, που ήταν λιγότερο συνηθισμένοι στο παρελθόν.

Οι ζημιές από τον παγετό είναι ιδιαίτερα απογοητευτικές. Παρόμοια φαινόμενα έπληξαν τους γαλλικούς αμπελώνες τα τελευταία χρόνια, οδηγώντας σε μεγάλες οικονομικές απώλειες. Μάλιστα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο επιζήμιος παγετός του 2021 συνέβη πιθανότατα λόγω της κλιματικής αλλαγής. «Υπήρξε μια περίοδος που πιστεύαμε ότι με την έναρξη της υπερθέρμανσης του πλανήτη, το Σαμπλί θα ήταν ασφαλές από τον παγετό», λέει ο Νταβίντ Λαβαντουρέ, «αλλά τα τελευταία 15 χρόνια επέστρεψε ακόμη πιο δυνατός».

Για να προσαρμοστούν, οι οινοποιοί έχουν υιοθετήσει δημιουργικές λύσεις. Το όψιμο κλάδεμα των κλημάτων βοηθά στην καθυστέρηση της εκβλάστησης και μειώνει την ευπάθεια στον όψιμο παγετό, ενώ η διατήρηση μεγαλύτερου φυλλώματος πάνω από τον καρπό προστατεύει τα σταφύλια από τον καυτό ήλιο τα ζεστά καλοκαίρια. Ακόμη, κατά τη διάρκεια απειλητικού παγετού πολλοί παραγωγοί χρησιμοποιούν δαπανηρές μεθόδους, όπως άναμμα κεριών στους αμπελώνες.

Εγκαθιστούν επίσης ηλεκτρικά καλώδια για να ζεσταίνουν τα αμπέλια ή ψεκάζουν νερό στους οφθαλμούς για να δημιουργήσουν ένα λεπτό στρώμα πάγου, που εξασφαλίζει ότι η θερμοκρασία τους παραμένει γύρω από το σημείο ψύξης αλλά δεν πέφτει πολύ χαμηλότερα.

Σε ολόκληρη την περιοχή της Βουργουνδίας έχουν επίσης αναπτυχθεί συσκευές κατά του χαλαζιού, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η ένταση των χαλαζοπτώσεων. «Βοηθούν μεν στη μείωση του κινδύνου, αλλά ποτέ δεν προσφέρουν 100% προστασία» λέει ο Νταβίντ. «Το είδαμε και φέτος, που είχαμε αρκετές χαλαζοπτώσεις, δύο από τις οποίες ήταν ιδιαίτερα σοβαρές».

Ευτυχώς, δύο πολύ καλές χρονιές, το 2022 και το 2023, βοηθoύν την οικογένεια Λαβαντουρέ να μετριάσει τις οικονομικές απώλειες που θα προκληθούν από τη μειωμένη συγκομιδή του 2024, καθώς η διεθνής ζήτηση για το κρασί Chablis παραμένει σταθερή, ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τον Ιούνιο η ένωση οίνων της Βουργουνδίας δήλωσε ότι οι εξαγωγές κρασιού Chablis στις ΗΠΑ έφτασαν τα 3 εκατ. φιάλες, αποφέροντας 368 εκατ. ευρώ, μια αύξηση 19% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Αλλά όπως επισημαίνει ο Αρνό Λαβαντουρέ, «έχουμε αφήσει πίσω μας αυτή τη σοδειά. Τώρα είναι καιρός να σκεφτούμε την επόμενη».

*Η Μαρίν Λεσπρί συνέβαλε στο ρεπορτάζ

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News