«Θέλω να πεθάνω όρθιος, στη σκηνή». Πόσες φορές το έχω διαβάσει-ακούσει από καλλιτέχνες κυρίως αυτό, αλλά και όχι μόνο· η «σκηνή» για τον καθέναν μας είναι ξεχωριστή, το πεδίο της κάθε προσωπικής μάχης είναι άλλο, η παράσταση διαφορετική. Διαφορετικοί είναι και οι άνθρωποι. Αλλοι αποσύρονται νωρίς, άλλοι επιμένουν για πάντα. Αλλοι ονειρεύονται από τα 40 τους τη σύνταξη, άλλοι δεν φαντάζονται ποτέ τον εαυτό τους απόμαχο.

Το είδα, φυσικά, το βίντεο της Μαρινέλλας που καταρρέει επί σκηνής και σε μακρινό και σε κοντινό πλάνο (δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που δεν το είδε) και η πρώτη σκέψη μου ήταν ότι αν η Μαρινέλλα δεν ήταν 87, αλλά 47, οι αντιδράσεις θα ήταν εντελώς διαφορετικές, πράγμα το οποίο είναι απόλυτα λογικό. Και πριν καταρρεύσει, εξάλλου, η προσπάθεια που κατέβαλλε ήταν φανερή, τόσο στην εικόνα όσο και στη φωνή. Η Μαρινέλλα δεν ήταν στα 87 της αυτό που ήταν κάποτε, ο Σπρίνγκστιν δεν είναι στα 75 του αυτό που ήταν κάποτε, κανείς μας δεν είναι στις «μεγάλες» δεκαετίες της ζωής του αυτό που ήταν κάποτε.

Υπήρξα και εγώ, παλιότερα, πολύ πιο αυστηρή με τους ανθρώπους. Θυμάμαι την περίπτωση του Τόλη Βοσκόπουλου που τραγούδαγε στα κέντρα σχεδόν μέχρι να πεθάνει, στεκόταν με το ζόρι κι από κάτω του πετάγανε λουλούδια και η εικόνα αυτή μού προκαλούσε κάτι ανάμεσα σε οίκτο και θυμό: γιατί να πρέπει να σέρνεται έτσι, σκεφτόμουν. Για τη δόξα; Τα χρήματα; Δεν χόρτασε από όλα αυτά; Γιατί δεν πάει σπίτι του;

Τότε, δεν μου περνούσε από το μυαλό ότι όσο μεγαλώνεις σε εγκαταλείπουν διάφορα πράγματα, οι δυνάμεις σου, η φρεσκάδα σου, οι ικανότητές σου, αλλά ένα πράγμα ίσως δεν σε εγκαταλείψει ποτέ: η θέληση και η επιθυμία να συνεχίσεις να κάνεις αυτό που έκανες πάντα.

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι γύρω μου μιλάνε για τη «σύνταξη». Οχι την κυριολεκτική, τα χρήματα δηλαδή. Αλλά για την απόσυρση. «Να τελειώνω, να φύγω, να μη δουλεύω, να μην κάνω τίποτε»… Τους ακούω, τους καταλαβαίνω, αλλά δεν μπορώ να τους συμμεριστώ. Μάλλον διότι δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να μην κάνει αυτό που έκανε πάντα. Στην περίπτωση της Μαρινέλλας είναι το τραγούδι. Η δική μου «παράσταση» είναι το γράψιμο. Για άλλους ανθρώπους είναι κάτι άλλο. Ο Μαγκντί Γιακούμπ κάνει έρευνες για την ανάπτυξη καρδιακών βαλβίδων και στήνει νοσοκομεία στην Αφρική, στα 88 του.

Υπάρχουν αρκετοί τέτοιοι άνθρωποι γύρω μας, απλώς δεν είναι όλοι διάσημοι ή τόσο προβεβλημένοι. Είναι οι τυχεροί της ζωής, έτσι το βλέπω εγώ. Είναι όλοι εκείνοι που αγαπάνε τόσο πολύ αυτό που κάνουν, έχει ενσωματωθεί τόσο στο «είναι» τους, που δεν μπορούν να αποκόψουν τον εαυτό τους από αυτό. Είναι όσοι πέρασαν τη ζωή τους βλέποντας τη δουλειά τους ως δημιουργία και όχι ως κάτεργο. Ναι, μπορούμε να πάμε σε ψυχαναλυτικά μονοπάτια και να πούμε ότι είναι μιας μορφής άρνηση αυτό προς το αναπόφευκτο τέλος, αλλά κι αν είναι, τι διαφορά κάνει αυτό;

Αν ο Κλιντ Ιστγουντ, στα 94 του φτιάχνει ταινίες επειδή δεν θέλει να αισθάνεται γέρος, κάνει αυτό τις ταινίες του λιγότερο μαγικές ή τον ίδιο λιγότερο αξιοθαύμαστο;

Τον Ιστγουντ τον θαυμάζουμε, πράγματι, τη Μαρινέλλα όμως πάρα πολλοί έσπευσαν να την λοιδορήσουν και μάλιστα με πολύ χυδαίο τρόπο. Δεν ξέρω αν είναι ηλικιακός ρατσισμός, ίσως είναι και θέμα φύλου. Και η Μαντόνα τρώει κράξιμο, επειδή τολμάει να ανεβαίνει στη σκηνή και να σαρώνει στα 66 της και να κάνει στη μούρη της ό,τι θέλει. Ισως φταίει ότι η Μαρινέλλα ζει στην πολύ συντηρητική Ελλαδίτσα, ενώ ο Κλιντ είναι Αμερικάνος. Ισως δεν φταίει και τίποτε από αυτά και απλώς ψάχνουμε θύμα για να βγάλουμε χολή. Ισως είναι απλώς φθόνος.

Να στέκεσαι «όρθιος» ως την ύστατη στιγμή, να είναι οι τελευταίες σκέψεις σου για νότες και λέξεις και πλάνα, ή για εξισώσεις και εκείνο το δυσεπίλυτο πρόβλημα, να κάνεις σχέδια και να έχεις οράματα. Να μη σε ενδιαφέρει τι λέει καθένας. Υπάρχει μεγαλύτερη τύχη;

Ολοι έχουμε από μια άποψη για το πώς οφείλει να ζήσει τη ζωή του καθένας. Τα social μάς βοήθησαν να τη λέμε φωναχτά αυτήν την άποψη, κουνώντας σαν δάσος τα υψωμένα δάχτυλα, προσπαθώντας να επιβάλουμε αυτό που θεωρούμε «σωστό» και να προβάλλουμε τις δικές μας αδυναμίες στους άλλους ως απαράβατους κανόνες. «Ετσι πρέπει να το κάνεις», «τότε πρέπει να αποσυρθείς» κ.λπ.

Νομίζω ότι η –κάθε– Μαρινέλλα δεν τα ακούει αυτά ούτε σαν μακρινό θόρυβο. Σε τελική ανάλυση, τη Μαρινέλλα θα τη μνημονεύει πάντα η Ιστορία και αν αυτή έμελλε να είναι η τελευταία της παράσταση, ήταν μια γενναία παράσταση, μια παράσταση που ελάχιστοι άνθρωποι θα έχουν την τύχη να δώσουν σε αυτόν τον κόσμο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News