Καθώς η εκλογική διαδικασία για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κορυφώνεται και παράλληλα η διαλυτική περιδίνηση του ΣΥΡΙΖΑ επιταχύνεται, αναθερμαίνονται και ξαναβλέπουν το φως της δημοσιότητας σενάρια και απόψεις για συνεργασία και συμπόρευση των δύο κομμάτων, με αρθρογραφία και δηλώσεις στελεχών και προσώπων από το ΠΑΣΟΚ αλλά και τον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων υποστηρίζει την υποψηφιότητα του Χάρη Δούκα.

Βασικό επιχείρημα είναι ότι αν δεν συμπράξουν, δεν μπορεί ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ να αντιμετωπίσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ, οι οποίοι «θα κυβερνούν μέχρι το 2050», όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε. Ορισμένοι, μάλιστα, υποστηρικτές αυτής της προοπτικής ονειρεύονται big bang που θα συμπαρασύρει τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, δίνοντας τη δυνατότητα σχηματισμού ενός νέου κεντροαριστερού κόμματος που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση της χώρας και θα αντιμετωπίσει τις εμφανείς ανισότητες που δημιουργεί η πολιτική Μητσοτάκη.

Πρόκειται για ονειρώξεις και μύχιους πόθους, ανέφικτους και ουτοπικούς. Είναι σχεδόν αδύνατο να πραγματοποιηθούν αυτά τα σενάρια, για λόγους ιστορικούς, ιδεολογικούς, πολιτικούς και προσωπικούς, τους οποίους σκόπιμα ή από επιπολαιότητα δεν λαμβάνουν υπόψη οι εκφραστές αυτών των απόψεων. Οι δύο παρατάξεις της αντιπολίτευσης, πλην του ότι είναι απέναντι στη ΝΔ, έχουν διαφορετική ιστορική πορεία. Αντιμάχονται διαχρονικά για το ποια θα ηγηθεί του αντιδεξιού πόλου.

Καταρχάς, στην ιστορική διαδρομή τους, η Αριστερά, είτε κομμουνιστική είτε ανανεωτική-δημοκρατική, και το Κέντρο είναι πλήρως ανταγωνιστικές και όχι συμπληρωματικές πολιτικές δυνάμεις. Για να μην πάμε πίσω στις ταραγμένες μετεμφυλιακές δεκαετίες του ’50 και του ’60 και στην περίοδο της χούντας, όπου η έχθρα τους ήταν σχεδόν συγκρουσιακή, από το 1974 και σε όλη περίοδο της Μεταπολίτευσης η αντιπαλότητα είναι εμφανέστατη.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου τοποθέτησε το ΠΑΣΟΚ στον ενδιάμεσο χώρο, ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά. Ηταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο Κεντροαριστερά, πετυχαίνοντας να διαμορφώσει κοινωνική και κυβερνητική πλειοψηφία, που περιόρισε σημαντικά την απήχηση του ΚΚΕ και των άλλων κομματικών σχηματισμών εκείνης της περιόδου. Κυβέρνησε περιοδικά τη μισή περίοδο της Μεταπολίτευσης (1981-89, 1993-2004 και 2009-2014, αρχικά αυτοδύναμο και μετά σε τρικομματική και δικομματική κυβέρνηση).

Ολα αυτά τα χρόνια η περιθωριοποιημένη Αριστερά επιχείρησε τρείς φορές να ανακόψει και να αντιστρέψει την ιστορική ροή. Στις εκλογές του 1977, του 1989-90 και του 2015, με την «πρώτη φορά» κυβέρνηση Αριστεράς, Τσίπρα-Καμμένου. Το ΠΑΣΟΚ, ωστόσο, άντεξε και αντέχει και παρά τις παλινωδίες, τα λάθη και τις ήττες του διεκδικεί και πάλι, δημοσκοπικά τουλάχιστον, τη δευτεροκαθεδρία.

Οι διαφορές τους είναι και παραμένουν ιδεολογικές, καθώς το ΠΑΣΟΚ εξελίχθηκε σε εκφραστή της Σοσιαλδημοκρατίας, ενώ στον υπόλοιπο χώρο, εντός και εκτός του ΣΥΡΙΖΑ, η σύγχυση και ο μετεωρισμός ανάμεσα σε θολά ιδεολογήματα ριζοσπαστικής Αριστεράς και αριστερής ( sic) Σοσιαλδημοκρατίας είναι εμφανή. Σήμερα, μάλιστα, μετά την οικονομική, υγειονομική και ενεργειακή κρίση, με τις γεωπολιτικές αναταράξεις που προκαλούνται και τη νέα εποχή που προβάλλει, έχουν τελείως άλλες αντιλήψεις για τον ρόλο του κράτους και τον τρόπο παραγωγής πλούτου ώστε να γίνει η αναδιανομή που θα περιορίσει τις ανισότητες. Ο κρατικός παρεμβατισμός από μόνος του δεν λύνει τα προβλήματα.

Οι πολιτικοί λόγοι επίσης δεν έχουν εκλείψει. Το ΠΑΣΟΚ είναι υποχρεωμένο ιστορικά να διεκδικεί την εξουσία αυτόνομα, σε αντίθεση με όσους μιλούν για συνεργασίες και οραματίζονται λαϊκά μέτωπα α λα γκρέκα. Αλλωστε με Κασελλάκη ή Πολάκη, ή ακόμη και Τσίπρα, αν επανέλθει, δεν υπάρχουν περιθώρια. Ούτε με τη δημοσκοπικά αδύναμη Νέα Αριστερά. Οι δε περιορισμοί του εκλογικού νόμου λειτουργούν αποτρεπτικά, ενώ τα περί κοινών ψηφοδελτίων που εκστομίζουν ορισμένοι που πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ από το ΠΑΣΟΚ και τώρα αναζητούν το κομματικό τους απάγκιο, είναι τουλάχιστον αστειότητες.

Η παραδοξότητα της κυβερνητικής συμμαχίας του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ, που είχε στόχο το ΠΑΣΟΚ, επιβάλλει γενναία και έμπρακτη αυτοκριτική από όσους ενεπλάκησαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Η δε αναζήτηση κοινών προγραμματικών τόπων δεν εξαντλείται σε μια γενικότητα σύμπτωσης απόψεων για να συνεργαστούν. Η διακυβέρνηση δεν είναι απλή υπόθεση.

Τέλος, υπάρχουν και οι προσωπικοί λόγοι. Οσοι νομίζουν ότι οι λοιδωρίες εναντίον στελεχών του ΠΑΣΟΚ ξεχνιούνται, κάνουν λάθος. Το «είπαμε κάτι παραπάνω, περασμένα ξεχασμένα, ψωμί κι αλάτι» δεν αρκεί. Και όσο εκείνοι που τα έλεγαν δεν αποδέχονται ότι θα πρέπει να καταβάλουν πολιτικό κόστος για τη στάση τους, τόσο τα περί συνεργασίας και συμπόρευσης θα παραμένουν όνειρα θερινής νυκτός.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News