Για δεκαετίες οι γυναίκες ηθοποιοί άνω των 40 ήταν αναγκασμένες να περιορίζονται σε μικρούς, συμπληρωματικούς ρόλους στο Χόλιγουντ – με μοναδική εξαίρεση στον κανόνα την απαράμιλλη και χαμαιλεοντική Μέριλ Στριπ. Τα τελευταία χρόνια ήρθε το πλήρωμα του χρόνου ώστε να διορθωθεί αυτός ο ηλικιακός ρατσισμός.

Σήμερα ζούμε στη χρυσή εποχή της ακμής των μεγάλων γυναικών σταρ του σινεμά, που πλέον δεν χρειάζεται να κρύβουν την ηλικία τους κάτω από τόνους μακιγιάζ. Μάλιστα, στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας παρατηρείται το αντίθετο φαινόμενο: είναι ελάχιστοι οι ρόλοι γυναικών κάτω των 40 ετών, όπως επισημαίνει δημοσίευμα της Telegraph.

Στη φετινή Μόστρα, η 49χρονη Αντζελίνα Τζολί υποδύεται την ελληνίδα ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας στα τελευταία χρόνια της ζωής της, πρωταγωνιστώντας στην ταινία «Μαρία», του χιλιανού σκηνοθέτη Πάμπλο Λαρέν, ενώ η 70χρονη Κάθριν Ο’Χάρα και η 52χρονη Γουινόνα Ράιντερ επιστρέφουν στους ρόλους μητέρας και κόρης που ερμήνευσαν πριν 36 χρόνια, στην πολυαναμενόμενη συνέχεια της μεταφυσικής κωμωδίας του Τιμ Μπάρτον «Σκαθαροζούμης».

Ολα αυτά είναι σημάδια μιας νέας πνοής στη χολιγουντιανή καριέρα των μεσήλικων και ηλικιωμένων γυναικών της μεγάλης οθόνης. Η πολυβραβευμένη Νικόλ Κίντμαν στα 57 της δεν δείχνει να επιβραδύνει την κινηματογραφική καριέρα της. Μόλις πριν από δύο μήνες, στη ρομαντική κομεντί «A Family Affair» του Netflix, ο χαρακτήρας που υποδύθηκε είχε ερωτική σχέση με εκείνον του Ζακ Εφρον, που είναι 20 χρόνια νεότερός της.

Απτόητη από αυτή την ηλικιακή διαφορά, η Κίντμαν επανέρχεται στο Φεστιβάλ Βενετίας με το «Babygirl», ένα σύγχρονο, τολμηρό ερωτικό θρίλερ, όπου υποδύεται μια επώνυμη διευθύνουσα σύμβουλο που διατηρεί απαγορευμένη σεξουαλική σχέση με έναν ασκούμενο στην εταιρεία της, σχεδόν 30 χρόνια μικρότερό της, τον οποίο ερμηνεύει ο 28χρονος Βρετανός Χάρις Ντίκινσον.

Στο παρελθόν, το ισοζύγιο των ηλικιακών διαφορών στα κινηματογραφικά ζευγάρια ήταν πάντα υπέρ των ανδρών – παράδειγμα ο Σον Κόνερι με την Κάθριν Ζέτα Τζόουνς ή ο Τζακ Νίκολσον με τη Μισέλ Φάιφερ. Η Κίντμαν ανατρέπει αυτή την πατέντα, όπως το έκανε το 2017 η τότε 59χρονη Ανέτ Μπένινγκ με τον τότε 31χρονο Τζέιμι Μπελ, ως ζευγάρι στην εξαιρετική δραματική ταινία «Οι Σταρ δεν Πεθαίνουν στο Λίβερπουλ».

Η Κίντμαν και η Μπένινγκ (66 ετών και υποψήφια για Οσκαρ φέτος, στον ρόλο μιας βετεράνου κολυμβήτριας στην ταινία «Nyad») δεν είναι οι μόνες της γενιάς τους που εξακολουθούν να λαμβάνουν πρωταγωνιστικούς ρόλους. Οι 63χρονες Τίλντα Σουίντον και Τζουλιάν Μουρ θα ξαναπατήσουν το κόκκινο χαλί της Μόστρας αυτή την εβδομάδα, καθώς ερμηνεύουν δυο παλιές φίλες που ξανασμίγουν, στην πρώτη αγγλόφωνη ταινία του Ισπανού Πέδρο Αλμοδόβαρ, «The Room Next Door».

Μόλις μια γενιά νωρίτερα, οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι των πενηντάρηδων θηλυκών σταρ του Χόλιγουντ ήταν ελάχιστοι. Στο πλευρό των Νταϊάν Κίτον και Μπέτι Μίντλερ, στην κωμωδία «First Wives Club» του 1996, η τότε 50χρονη Γκόλντι Χον έχει την πιο «δηλητηριώδη» ατάκα της ταινίας: «Στο Χόλιγουντ υπάρχουν μόνο τρεις ηλικίες για τις γυναίκες: μωρό, εισαγγελέας και “driving Miss Daisy”» (αναφορά στην ταινία του 1989, για την οποία η τότε 80χρονη Τζέσικα Τάντι κέρδισε το Οσκαρ).

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ταλαντούχου Ντέμπρα Γουίνγκερ, που ήταν πρώτο όνομα στις οθόνες της δεκαετίας του 1980, κέρδισε τρεις υποψηφιότητες για Οσκαρ και σχεδόν τα παράτησε το 1995, στα 40 της. «Σταμάτησα να διαβάζω σενάρια και να ενδιαφέρομαι», είχε πει. Σήμερα κάνει πολύ μικρές, επιλεκτικές εμφανίσεις στο σινεμά, ενώ το 2002 έγινε το θέμα του ντοκιμαντέρ «Ψάχνοντας την Ντέμπρα Γουίνγκερ», με θέμα αυτό ακριβώς: την «εξαφάνιση» των κινηματογραφικών σταρ μετά τα 40 τους.

Μια γενιά αργότερα, αν η Κέιτ Μπλάνσετ αποφάσιζε να αποσυρθεί στα 40 της το 2009, θα έχανε μια σειρά εξαιρετικών ρόλων, όπως το ανατρεπτικό «Κάρολ» του 2015, το λατρεμένο από τους κριτικούς «Tar», αλλά και το Οσκαρ της για το «Blue Jasmine» του Γούντι Αλεν το 2013. Το ίδιο ισχύει και για την 59χρονη Αφροαμερικανίδα Βαϊόλα Ντέιβις, η οποία έγινε σταρ και πρωταγωνίστρια μόλις στις δύο τελευταίες δεκαετίες.

Η καταπληκτική Μέριλ Στριπ αποτελούσε για χρόνια το ηλικιακό άλλοθι του Χόλιγουντ, καθώς έχει κερδίσει τα δύο τρίτα των 21 συνολικά υποψηφιοτήτων της για Οσκαρ μετά τα 40 της. Τα τελευταία χρόνια η Μισέλ Γέο κέρδισε το χρυσό αγαλματάκι για το σουρεαλιστικό «Everything Everywhere All at Once», ενώ η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ έχει στο ενεργητικό της δύο βραβεύσεις Α’ Γυναικείου Ρόλου στα 60 της, για τις ταινίες «Nomadland» και «Three Billboards Outside Ebbing, Missouri».

Οι πρακτικές των σεξουαλικών παρενοχλήσεων του παραγωγού Χάρβεϊ Γουάινσταϊν, που γέννησαν το κίνημα #MeToo, έπαιξαν επίσης τον ρόλο τους για αυτή τη στροφή, καθώς συνάσπισαν τις άνω των 40 ετών ηθοποιούς, οι οποίες απαίτησαν από το Χόλιγουντ να σταματήσει να τις αγνοεί. Σε αυτή την κίνηση οφείλεται, μεταξύ άλλων, η φετινή εξωφρενική, αρρωστημένη σάτιρα τρόμου «The Substance», που έκανε πρεμιέρα στις Κάννες και κέρδισε διθυράμβους για την πρωταγωνίστρια της Ντέμι Μουρ, 61 ετών.

Το ζήτημα στο Χόλιγουντ είναι πάντα οι εισπράξεις. Η Ντέιμ Τζούντι Ντεντς ήταν 64 ετών όταν η Miramax του Γουάινσταϊν την επέλεξε ως πρωταγωνίστρια στην εμπορικά επιτυχημένη ταινία «Η Κυρία Μπράουν» του 1997. Προ διετίας, η αντικειμενικά όχι και τόσο γοητευτική βρετανίδα ηθοποιός Λέσλι Μάνβιλ πρωταγωνίστησε στην ταινία «Mrs Harris Goes to Paris», που απέφερε 31 εκατ. δολάρια (28 εκατ. ευρώ) στο μποξ όφις, έχοντας προϋπολογισμό 13 εκατ. δολαρίων.

Τέτοιες επιτυχίες αυξάνουν το εμπορικό πρεστίζ των πιο ώριμων ηλικιακά γυναικών της οθόνης, όπως είναι η 65χρονη Εμα Τόμσον, η 79χρονη Ελεν Μίρεν, η 74χρονη Σιγκούρνι Γουίβερ και η οκτώ φορές υποψήφια (αλλά ποτέ νικήτρια) για Οσκαρ, 77χρονη Γκλεν Κλόουζ.

Από την άλλη, υπάρχουν και περιπτώσεις όπως η 94χρονη Τζουν Σκουίμπ, που μετά από μια μακρά καριέρα ως καρατερίστρια κέρδισε τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο στη φετινή ταινία «Θέλμα», η οποία έφτασε μέχρι το Φεστιβάλ Σάντανς. Και, φυσικά, δεν πρέπει να παραλείψουμε την 65χρονη Τζέιμι Λι Κέρτις, η οποία είναι σήμερα πιο ενεργή επαγγελματικά από ό,τι ήταν στα νιάτα της, τις δεκαετίες του 1970 και 1980.

Ολα αυτά δημιουργούν νέες ευκαιρίες για γυναίκες ηθοποιούς προχωρημένης ηλικίας – και δίνουν μια διαφορετική έννοια στον τίτλο «Χρυσά Κορίτσια», που ενέπνευσε την ομότιτλη κωμική τηλεοπτική επιτυχία της δεκαετίας του 1980, με τις τέσσερις υπέργηρες πρωταγωνίστριες Μπέαν Αρθουρ, Μπέτι Γουάιτ, Ρου Μακλάναχαν και Εστέλ Γκέτι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News