Η Κάμαλα Χάρις χαμογελά λαμπερά στο κοινό της παρουσιάζοντάς του ένα πρόσωπο μετριοπαθές και ευαίσθητο απέναντι στα δικαιώματα των πιο αδύναμων. Σε σύγκριση με αυτήν, ο Τραμπ δείχνει ακόμα πιο διχαστικός και δηλητηριώδης, αλλά και νευρικός για τη δημοσκοπική της άνοδο. Το αδιάκοπο χαμόγελο της Χάρις, όμως, δεν φαίνεται να πείθει τους νεαρούς ψηφοφόρους. Για να την κάνει πιο ελκυστική σε αυτούς, το επικοινωνιακό επιτελείο της επιστρατεύει στον προεκλογικό αγώνα τους υποστηρικτικούς της ινφλουένσερ. Αυτοί μπορούν να οδηγήσουν στην εκλογική αγκαλιά της το νεαρότερο κοινό.

Για τον σκοπό αυτόν, τουλάχιστον 200 «δημιουργοί περιεχομένου» (δηλαδή ινφλουένσερ) προσκλήθηκαν στο συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος στο Σικάγο. Στην πολυπληθή αίθουσα εκδηλώσεων εξασφαλίστηκαν για όλες αυτές τις επωφελώς επιδραστικές προσωπικότητες πολλές θέσεις με ιδανική θέα προς το βήμα και τους ομιλητές. Τα βίντεο των ευνοημένων ινφλουένσερ αποτελούν δωρεάν διαφήμιση υπέρ της Χάρις και, αν κάποια από αυτά γίνουν viral –με την ευλογία των αλγορίθμων– θα της χαρίσουν τη νίκη, παρότι το πρόγραμμά της παραμένει ασαφές.

Πράγματι, οι πολιτικά αναβαθμισμένοι ινφλουένσερ –επισκιάζοντας τους επαγγελματίες δημοσιογράφους και παραγκωνίζοντας κάθε αντικειμενικότητα και λεπτή ισορροπία– εκπλήρωσαν τις προσδοκίες δημοσιοποιώντας βίντεο κατάφωρα κολακευτικά για τη Χάρις. Με αυτά έδειξαν με τρόπο απλό και συναισθηματικό στο κοινό τους γιατί πρέπει να την εκλέξει τον Νοέμβριο ανεπιφύλακτα, αντί για τον Τραμπ. Σύμφωνα με ανταπόκριση ενός ρεπόρτερ του Reuters, «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι προσκεκλημένοι ινφλουένσερ υποστηρίζουν την Κάμαλα, τουλάχιστον όλοι όσους εγώ συνάντησα».

Ανάμεσα στους στρατολογημένους ινφλουένσερ ξεχώρισε για τον σαρωτικό ζήλο της η 24χρονη Ντεζά Φοξ. Με κάθε ευνόητη ατάκα, συνοδευμένη με την εικόνα του εαυτού της να περιστοιχίζεται από θαυμαστές-χειροκροτητές των συνθημάτων της, καθώς και με τη συναισθηματικά εύγλωττη έκφραση του προσώπου της, η ακτιβίστρια από την Αριζόνα έδωσε οπτική σάρκα και οραματικά οστά στις υποσχέσεις της Χάρις για μεγαλύτερη κοινωνική συμπερίληψη.

Πριν από πέντε χρόνια η Φοξ διακρίθηκε και πάλι, τότε για την πολύ νεαρή ηλικία της, συμμετέχοντας στη συντομότερη εκστρατεία της Χάρις. Κάθε τόσο αυτή αφυπνίζει τα συμπονετικά συναισθήματα των ακολούθων της –140.000 στο TikΤok και 52.000 στο Instagram– υπενθυμίζοντάς τους την ανατροφή της από ανύπαντρη μητέρα και τη διαμονή της σε κατοικία για δημόσια στέγαση.

Η επίμονη επικέντρωσή της σε ένα θέμα, την άμβλωση, βοηθά να τη θυμούνται εύκολα όσοι ξεχνούν, δικαιολογημένα, τις δραστηριότητες των αυξανόμενων ακτιβιστών-ινφλουένσερ. Από νεαρή ηλικία η Φοξ κινητοποιήθηκε πολιτικά διεκδικώντας το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση. Φυσικά, ο αντιαμβλωτικός Τραμπ δεν θα μπορούσε να την έχει στον χορό των δικών του ινφλουένσερ.

 

Στη συνέντευξη που έδωσε η Φοξ στο δημόσιο ραδιόφωνο NRP τόνισε ότι η πρόσκληση των ινφλουένσερ στο συνέδριο στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα προς τους νέους ψηφοφόρους. Οπως το διατύπωσε, «σηματοδοτεί στους νέους ανθρώπους μια προεδρία που θα τους ακούσει, που θα ανταποκριθεί και η οποία έχει νέους στον χώρο». Ικανοποιημένη που κλήθηκε η ίδια να μιλήσει ως δημιουργός περιεχομένου, το θεώρησε ως «υπενθύμιση ότι το μέλλον της πολιτικής και των πολιτικών προσώπων θα φαίνεται διαφορετικό με τη γενιά Z».

Παρομοίως ενθουσιώδης με τη Φοξ εμφανίστηκε στο στάδιο του Τέξας ο 25χρονος ινφλουένσερ Κάρλος Εντουάρντο Εσπίνα. Αυτός συγκεντρώνει πολυάριθμους ακόλουθους και φίλους, κυρίως μέσω ισπανικών βίντεο στο ΤikTok. Με αισιόδοξη ταπεινότητα, ο Εσπίνα τόνισε την καταγωγή του από λατινοαμερικανό μετανάστη, για να δείξει πόσο ανέλπιστο αλλά δημοκρατικά εφικτό ήταν το κοινωνικό άλμα που τον προσγείωσε στο βήμα του συνεδρίου (εννοείται λόγω των επιδόσεών του ως ινφλουένσερ).

Ανάμεσα στο δίπολο «Τραμπ (εχθρικός προς τους μετανάστες) – Χάρις (δεκτική  στους μετανάστες)», αυτός ανεπιφύλακτα δήλωσε υποστηρικτής της δεύτερης. Η εκλογή της Χάρις αναμφίβολα θα εξασφαλίσει τα δικαιώματα των μεταναστών, η υπεράσπιση των οποίων αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό των ΗΠΑ, κατέληξε ο Εσπίνα με μεταδοτικό χαμόγελο ευφορίας.

Χάρη σε τόσο αυθεντικά χαμογελαστούς και απογειωμένους ινφλουένσερ, ίσως και το αδιάκοπο χαμόγελο της Χάρις βρει απήχηση και στους νέους. Ο αντισυστημικός αντίπαλός της, όμως, παίζει σε πιο «γήινο» επίπεδο, αγγίζοντας πιο ευαίσθητες συναισθηματικές χορδές.

Παρά το συχνά βλοσυρό ύφος του, όποτε εμφανίζεται σε πολιτικές συναθροίσεις, ο Τραμπ τραβά τους νέους με τα «αντρίκια» λόγια και τις χορευτικές φιγούρες του ή και με τις αντισυστημικές εκρήξεις του στα κοινωνικά μέσα. Και αυτός όμως, παρότι δεσπόζει επικοινωνιακά στο ΤikTok, δεν αρκείται στα εκατομμύρια των θαυμαστών του εκεί, αλλά αναζητά μεγαλύτερο εκλογικό σφρίγος στο φρέσκο αίμα ινφλουένσερ. Καθόλου τυχαία, πρόσφατα κυκλοφόρησε εικόνες της Τέιλορ Σουίφτ, η οποία δηλώνει την υποστήριξή της προς το πρόσωπό του.

Τελικά, αυτή η είδηση αποδείχτηκε πλαστό δημιούργημα της TΝ, κάτι που δεν τον ενόχλησε ιδιαίτερα. Εξάλλου ο ίδιος απαξιώνει τα επίσημα ΜΜΕ ως διεφθαρμένα, ενώ κεντρίζει συστηματικά την αντισυστημική φλέβα των νέων, γνωρίζοντας πως αυτή τούς εξωθεί για επιφανειακή, συνήθως, πληροφόρηση ή και παραπληροφόρηση στις ψηφιακές πλατφόρμες. Γι’ αυτό και επιδιώκει την υποστήριξη εκείνων των ινφλουένσερ που τον εξυμνούν, συνήθως με αρρενωπές φωνές, για τα ηγετικά προσόντα του, αυξάνοντας την προεδρική ακτινοβολία του και τους νεαρούς ακόλουθούς του.

Βίντεο «αυθεντικά» αλλά γεμάτα στερεότυπα

Στον αντίποδα των δικαιωματιστών ινφλουένσερ της Χάρις, οι τραμπικοί εκπέμπουν νεοεθνικιστικά μηνύματα σε συχνότητες πατρίδας, δύναμης, οικογένειας αλλά και –εντελώς παράδοξα– αντισυστημικότητας. Οι ρόλοι των φύλων που αυτοί εκφράζουν είναι αρκετά στερεοτυπικοί, παρά το νεαρό της ηλικία τους.

Χαρακτηριστικά, η Αμπερ Ρόουζ, επιδραστικό μοντέλο, στον λόγο που εκφώνησε με αφοπλιστική θεατρικότητα σε συγκέντρωση (National Convention) των Ρεπουμπλικανών εμφάνισε τον Τραμπ ως προστάτη της οικογένειας, διακηρύσσοντας ότι αυτός είναι «όλος αγάπη» και όχι ρατσιστής, όπως τον παραμορφώνουν προπαγανδιστικά οι αντίπαλοί του.

Από την άλλη, ο Τραμπ εμφανίστηκε σε συνεντεύξεις και ζωντανές διαδικτυακές μεταδόσεις μαζί με τον 29χρονο πυγμάχο-ινφλουένσερ Λόγκαν Πωλ, καθώς και τον 23χρονο Αντιν Ρος. Αυτοί οι δυο νέοι άνδρες γοητεύουν όσους αναζητούν πρότυπα σωματικής και αθλητικής ρώμης, αλλά και ως ριψοκίνδυνοι, ακόμα και αδίστακτοι, ενώ υπερασπίζονται διάφορα ηθικά στερεότυπα με την ίδια προκλητικότητα που το κάνει και ο Τραμπ. Ετσι αναπαράγουν το αντισυστημικό προσωπείο του σε νεαρότερη έκδοση.

O Ρος έχει κατορθώσει να αποκτήσει εξίσου κακή φήμη με τον Αντριου Τέιτ, τον οποίο και φιλοξένησε προκλητικά στη διαδικτυακή εκπομπή του (ο Τέιτ, που παραμένει στη Ρουμανία, κατηγορείται τουλάχιστον για βιασμό και ανθρώπινη εμπορία). Ο Ρος απαγορεύτηκε να εκπέμπει από το Twitch, πλατφόρμα δημοφιλή στους νέους, εξαιτίας ρατσιστικών δηλώσεων και πορνό περιεχομένου που δημοσιοποίησε. Για να δείξει πόσο τον εμπνέει ο Τραμπ –με τη διακηρυγμένη αγάπη του για χλιδάτη ζωή– στη διάρκεια της διαδικτυακής μετάδοσης των δύο τού δώρισε ένα ρολόι Rolex, καθώς και ένα Cybertruck της Τesla, από το οποίο οι δυο τους συνέχισαν να μεταδίδουν στο κοινό και μετά τη λήξη της συνέντευξης.

Χάρις και Τραμπ, λοιπόν, ανταγωνίζονται να κερδίσουν τους νέους με τα «αυθεντικά» βίντεο, τα «αυθόρμητα» συναισθήματα και τα συνθήματα πίστης και αφοσίωσης των φιλικών τους ινφλουένσερ, συνθήματα που αυτοί οι διαδικτυακοί προσηλυτιστές επαναλαμβάνουν με πάθος, καθώς τα πιστεύουν και οι ίδιοι.

Μπορεί τέτοιες επιδραστικές εκστρατείες να μη βασίζονται σε επιχειρήματα, εξυπηρετούν όμως ένα βασικό επιχείρημα του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, και ιδίως των Δημοκρατικών: η ενεργοποίηση των ινφλουένσερ –και των όχι και τόσο παθητικών ακολούθων τους– στην προεκλογική μάχη ενισχύει και διευρύνει τη δημοκρατία με την ανάδειξη ακτιβιστών.

Από διαφορετική σκοπιά, όμως, αυτή η αισιόδοξη εικόνα γίνεται δυσοίωνη. Η δημοκρατία υπονομεύεται, καθώς απαξιώνεται η επίσημη δημοσιογραφία και μαζί της μια κριτική δημόσια σφαίρα. Σταδιακά, οι «μεγάλοι πέντε», οι παντοδύναμες ψηφιακές πλατφόρμες, δείχνουν να εμποδίζουν κάθε ανταγωνισμό, αποκλείοντας άλλους παρόχους περιεχομένων, φιμώνοντας έτσι την ελευθερία έκφρασης και σκέψης.

Η δημοκρατία αρχίζει να μοιάζει με μεσαιωνικό σύστημα, με τους μεγάλους ψηφιακούς μεσάζοντες να λειτουργούν ως η επίσημη Εκκλησία. Αυτοί παρέχουν στους πρόθυμους ινφλουένσερ κύρος, ορατότητα και άρα αξιοπιστία, ώστε να ψαρεύουν πιστούς στα πελάγη των αναταραγμένων συναισθημάτων του κοινού.

Οι αλγόριθμοι με αδιαφανή κριτήρια, ως ανεξιχνίαστη θεία βούληση, κρίνουν, αξιολογούν και επιλέγουν τόσο πληροφοριακά περιεχόμενα όσο και συμμετέχοντες σε αυτήν την ενδιάμεση ψηφιακή δημόσια σφαίρα, δίνοντας την απόλυτη προβολή και ορατότητα σε οτιδήποτε μετατρέπει μυστήρια σε βάιραλ και, βέβαια, παρέχοντας μεγαλύτερη δύναμη και ακόλουθους στους πετυχημένους ινφλουένσερ.

Αυτοί αγωνίζονται να επιβάλουν τη θέληση κάποιων αρχιερέων της πολιτικής στους ψηφοφόρους, οι οποίοι, στέλνοντας εμότικον και λάικ ή ξαναποστάροντας βίντεο ινφλουενσερ, απολαμβάνουν τη συμμετοχή τους σε ένα παιχνίδι ψηφιακής πολιτικής ρουλέτας, με την αίσθηση πως έστω και λίγο καθορίζουν την έκβασή του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News