Συνελήφθη το βράδυ του Σαββάτου στο διεθνές αεροδρόμιο Μπουρζέ, κοντά στο Παρίσι, ο ιδρυτής και επικεφαλής της διαδικτυακής πλατφόρμας Telegram, Πάβελ Ντούροφ. Σε βάρος του εκκρεμούσε ένταλμα στο πλαίσιο έρευνας για διάφορες παραβιάσεις της εφαρμογής που έχει δημιουργήσει, η οποία μεταξύ άλλων επιτρέπει την ανταλλαγή κρυπτογραφημένων μηνυμάτων, όπως δήλωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγές προσκείμενες στη διαδικασία, επιβεβαιώνοντας πληροφορίες των τηλεοπτικών δικτύων TF1 και LCI.

Πλαισιωμένος από σωματοφύλακα και τη βοηθό του, που τον συνοδεύει μόνιμα, ο 39 ετών δισεκατομμυριούχος με διπλή (γαλλική και ρωσική) υπηκοότητα συνελήφθη στο Μπουρζέ μεταξύ 20:30 και 21:00 (ώρα Ελλάδας). Είχε αναχωρήσει από το Μπακού, την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, και επρόκειτο να διανυκτερεύσει στο Παρίσι, όπου σχεδίαζε να δειπνήσει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Ο Ντούροφ αναμένεται να οδηγηθεί ενώπιον δικαστή εντός της ημέρας για να του απαγγελθούν κατηγορίες.

Η OFMIN, υπηρεσία αρμόδια για τη δίωξη εγκλημάτων σε βάρος ανηλίκων, είχε προχωρήσει στην έκδοση εντάλματος έρευνας σε βάρος του, καθώς έχει αναλάβει συντονιστικό ρόλο σε προκαταρκτική έρευνα για διάφορα αδικήματα –από απάτη μέχρι διακίνηση ναρκωτικών, διαδικτυακή παρενόχληση, οργανωμένο έγκλημα, αλλά και εξύμνηση της τρομοκρατίας–, σύμφωνα με μία από τις πηγές.

Η γαλλική Δικαιοσύνη κατηγορεί τον Πάβελ Ντούροφ ότι έμεινε άπραγος (απουσία κάθε ελέγχου, έλλειψη συνεργασίας με τις διωκτικές αρχές), παρά την παράνομη χρήση της πλατφόρμας από συνδρομητές της.

«Φτάνει πια με την ατιμωρησία του Telegram» δήλωσε με ικανοποίηση ένας από τους ερευνητές, εκφράζοντας παράλληλα την έκπληξή του που ο δισεκατομμυριούχος, παρότι γνώριζε ότι καταζητείται στη Γαλλία, αποφάσισε να ταξιδέψει στο Παρίσι. «Ισως λόγω της βεβαιότητάς του ότι απολάμβανε απόλυτη ατιμωρησία» σχολίασε μια από τις πηγές.

Η πρεσβεία της Ρωσίας στο Παρίσι λαμβάνει «άμεσα μέτρα» για να ξεκαθαρίσει η κατάσταση γύρω από τον Ντούροφ, μετέδωσε τις πρώτες πρωινές ώρες το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Η πλατφόρμα Telegram ιδρύθηκε το 2013 από τον Πάβελ Ντούροφ και τον αδελφό του Νικολάι. Σκοπός τους ήταν η δημιουργία μιας εναλλακτικής απέναντι στους μεγάλους αμερικανικούς ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι επικρίνονται συχνά για την εμπορική εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών τους.

Το Telegram έχει δεσμευτεί πως δεν θα αποκαλύψει ποτέ δεδομένα των χρηστών του.

Σε μια από τις λιγοστές συνεντεύξεις που παραχώρησε, τον περασμένο Απρίλιο στο Ντουμπάι, ο Πάβελ Ντούροφ είχε πει ότι η ιδέα μιας  υπηρεσίας ανταλλαγής κρυπτογραφημένων μηνυμάτων άρχισε να εδραιώνεται μέσα του αφότου υπέστη έντονες πιέσεις από τις ρωσικές αρχές την περίοδο που εργαζόταν στο VK, ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης που είχε δημιουργήσει στην πατρίδα του, προτού τον πουλήσει και διαφύγει από τη Ρωσία, το 2014.

Κατόπιν, επιχείρησε να εγκατασταθεί στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στη Σιγκαπούρη και στο Σαν Φρανσίσκο, προτού τελικά επιλέξει το Ντουμπάι, το οποίο ο ίδιος εξαίρει για το επιχειρηματικό περιβάλλον και την «ουδετερότητά του».

«Νομίζω πως τα πάμε καλά με το Telegram. Εχει 900 εκατομμύρια χρήστες, και πιθανόν θα ξεπεράσουμε το ένα δισεκατομμύριο ενεργών χρηστών μέσα σε έναν χρόνο», είχε αναφέρει.

Στο εμιράτο του Κόλπου, το Telegram προστατεύεται από τους κανονισμούς και τους ελέγχους άλλων κρατών, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι ΗΠΑ ασκούν πίεση σε μεγάλες πλατφόρμες για να διαγράφουν περιεχόμενο το οποίο χαρακτηρίζουν παράνομο.

Σύμφωνα με τον Ντούροφ, του οποίου η περιουσία εκτιμάται κατά το περιοδικό Forbes σε 15,5 δισ. δολάρια, ορισμένες κυβερνήσεις θέλουν να τον πιέσουν, αλλά εκείνος επιθυμεί για την πλατφόρμα του να παραμείνει «ουδέτερη», και όχι να «παίζει γεωπολιτικά παιγνίδια».

Με ομάδες συζήτησης που ενίοτε ξεπερνούν τα 200.000 μέλη, η εφαρμογή έχει κατηγορηθεί ότι διευκολύνει τη διασπορά ψευδών ειδήσεων και περιεχόμενο με λόγο μίσους, νεοναζιστικό, συνωμοσιολογικό, ακόμη και τη δράση κυκλωμάτων παιδεραστών και τρομοκρατικών οργανώσεων.

Η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας Μαρία Ζαχάροβα διερωτήθηκε αν και κατά πόσον Δυτικές ΜΚΟ θα ζητήσουν από τις γαλλικές αρχές να αφήσουν ελεύθερο του Ντούροφ. «Θεωρείτε πως θα απευθύνουν εκκλήσεις στο Παρίσι, ζητώντας την απελευθέρωση του Ντούροφ ή θα κρατήσουν τα στόματά τους κλειστά;» σχολίασε μέσω Telegram.

Ο αντιπρόσωπος της Ρωσίας στους διεθνείς οργανισμούς στη Βιέννη, Μιχαήλ Ουλιάνοφ, υποστήριξε από την πλευρά του ότι η Γαλλία δρα σαν «δικτατορία», με «απολυταρχικό» τρόπο, κατηγορία που απευθύνει συχνά η Δύση στη Μόσχα, όπως για παράδειγμα όταν είχε προβάλει απαιτήσεις έναντι του Ντούροφ το 2014, και είχε προσπαθήσει να θέσει εκτός νόμου το Telegram το 2018.

Ο Ελον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο και ιδιοκτήτης του X (πρώην Twitter), σχολίασε μετά τη σύλληψη του Πάβελ Ντούροφ: «Είναι 2030 και στην Ευρώπη εκτελείσαι διότι σου άρεσε ένα μιμίδιο».

Ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι ο νεότερος, που την Παρασκευή τερμάτισε την προεκλογική εκστρατεία του για την προεδρία των ΗΠΑ και τάχθηκε υπέρ του υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ, έκρινε πως η ανάγκη να προστατευθεί η «ελευθερία του λόγου», όπως ο ίδιος τη βλέπει, «ουδέποτε ήταν πιο επείγουσα».

Πολλοί ρώσοι χρήστες ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης κάλεσαν σε διαδηλώσεις το μεσημέρι της Κυριακής μπροστά σε πρεσβείες της Γαλλίας σε όλον τον κόσμο.

Αμφιλεγόμενη εφαρμογή με έσοδα εκατοντάδων εκατ. δολαρίων

Στη Ρωσία τα κανάλια ενημέρωσης είναι πιο δημοφιλή από τα παραδοσιακά μέσα. Κάποιοι χρήστες έχουν εκατοντάδες χιλιάδες ακόλουθους, όπως ο ουκρανός DeepState και ο ρώσος Rybar, γεγονός που εξηγεί εν μέρει την επιτυχία του Telegram μετά την έναρξη του πολέμου, το 2022.

Για τη Στέφανι Λιού, ειδική στα προσωπικά δεδομένα στο ινστιτούτο Forrester, το Telegram είναι «η λιγότερο προστατευμένη» εφαρμογή, διότι ο χρήστης πρέπει «να ενεργοποιήσει χειροκίνητα» το σύστημα κρυπτογράφησης.

«Επίσης, είναι μια πλατφόρμα που χρησιμοποιείται πολύ για παράνομες δραστηριότητες» παρατήρησε ο Νταμιέν Μπανκάλ, ειδικός κυβερνοασφάλειας και μπλόγκερ στο Zataz. Κυβερνοπειρατές μπορούν, για παράδειγμα, να πουλήσουν εκεί δεδομένα που έχουν κλέψει.

Σε συνέντευξή του στους Financial Times τον Μάρτιο ο Ντουρόφ δήλωσε ότι σκοπεύει να βελτιώσει τον μηχανισμό ελέγχου του Telegram το επόμενο έτος, κυρίως χάρη στην Tεχνητή Nοημοσύνη. Aν όμως «δεν ξεπερνούν τις κόκκινες γραμμές, δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να ελέγχουμε τον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται οι χρήστες» πρόσθεσε.

Ο Ντούροφ έγινε γνωστός το 2006. Εκείνη τη χρονιά αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης και δημιούργησε με τον αδελφό του Νικολάι το μέσω κοινωνικής δικτύωσης VKontakte (VK), το οποίο γρήγορα έγινε το δημοφιλέστερο στη Ρωσία, μπροστά από το Facebook.

Η επιτυχία του προκάλεσε τριβές με τους μετόχους έως το 2014, όταν ο Ντούροφ πούλησε το VK, αλλά και με τις Αρχές. Εφυγε από τη Ρωσία όταν αρνήθηκε να αποκαλύψει στις υπηρεσίες ασφαλείας τα προσωπικά δεδομένα ουκρανών φιλοευρωπαίων ακτιβιστών.

Εχει εξηγήσει μάλιστα ότι η ιδέα για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας κρυπτογραφημένων μηνυμάτων γεννήθηκε μετά από τις πιέσεις που δέχθηκε στη Ρωσία.

Πολλές χώρες έχουν προσπαθήσει να μπλοκάρουν το Telegram: το Ιράν και η Ρωσία για υπόθαλψη βίαιων ομάδων της αντιπολίτευσης, η Βραζιλία το 2023 επειδή δεν αποκάλυψε στις Αρχές στοιχεία νεοναζιστικών ομάδων, η Ισπανία τον Μάρτιο για παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Το Telegram χρηματοδοτούνταν πλήρως από τον Ντούροφ έως το 2018. Η πλατφόρμα, που μετρά περίπου 50 πλήρους απασχόλησης εργαζόμενους, έκανε άνοιγμα στις διαφημίσεις το 2021, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν θα χρησιμοποιήσει τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών της. Το 2022 δημιούργησε σύστημα premium συνδρομής.

Στους Financial Times ο Ντούροφ διαβεβαίωσε ότι η επιχείρησή του έχει έσοδα «εκατοντάδων εκατ. δολαρίων», ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να εισαχθεί στο χρηματιστήριο.

Τον Μάρτιο η πλατφόρμα έθεσε σε εφαρμογή σύστημα διαμοιρασμού των εσόδων με τους δημιουργούς περιεχομένου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News