Κάποιοι ειδήμονες ή μισοειδήμονες το έλεγαν από καιρό. «Ερχεται χρηματιστηριακή κρίση». Το έλεγαν βέβαια και αλλιώς. «Επειδή έρχεται κρίση, όσοι έχετε μετοχές, πουλήστε». Το δεύτερο, βέβαια, είναι μια εκδοχή του ερωτήματος για το αυγό και την κότα. Η χρηματιστηριακή κρίση θα πυροδοτήσει τη γενική κρίση ή ανάποδα; Ελα ντε. Και από πού να πιάσει κανείς τον μίτο της πρόβλεψης; Η «κρίση» ως γενική έννοια μπορεί να έχει δέκα μορφές και να ξεκινήσει από δέκα αφορμές. 

Γεωπολιτικές συγκρούσεις, κατάρρευση κάποιου επιχειρηματικού ή τραπεζικού κολοσσού κάπου στον κόσμο, ανομβρία ή πολλές βροχές σε μια περιοχή του πλανήτη, κρίση χρέους μιας άσχετης χώρας, ένα καράβι που εξοκείλει και φράζει το Σουέζ ή τον Παναμά, μια ρουκέτα που εκτοξεύουν εναντίον πλοίου κάτι τύποι που τους λένε Χούθι, η εκλογή του τάδε προέδρου αντί της δείνα σε μια μεγάλη χώρα, κ.λπ. κ.λπ. Τα πάντα μπορούν να πυροδοτήσουν μια «κρίση». Η οποία στη συνέχεια θα φέρει και τη «χρηματιστηριακή κρίση». 

Στον διασυνδεδεμένο πλανήτη μας, αυτοκτονεί λόγω κατάθλιψης ένας τραπεζίτης στη Μόσχα και χάνει τις οικονομίες του ένας Χιλιανός που είχε μετοχές στο χρηματιστήριο του Σαντιάγο. Αντε βγάλε άκρη. Πλην το τελευταίο διάστημα, οι «γνώστες» μιλούσαν για επερχόμενη καθαρή «χρηματιστηριακή κρίση». Οι τιμές των μετοχών ήταν –έλεγαν– πολύ ψηλά, άρα η «διόρθωση» ήταν θέμα χρόνου. Οπότε συμβούλευαν όσους έχουν μετοχές στην κατοχή τους, να πουλήσουν τώρα. 

Εκείνοι πάλι, άκουγαν τις προειδοποιήσεις και υποψιάζονταν ότι ήταν παγίδα για να πουλήσουν αυτοί και να κερδοσκοπήσουν οι «ειδήμονες» που φώναζαν «πουλήστε». Είναι και ο Στουρνάρας που διαμαρτύρεται διαρκώς ότι οι Ελληνες δεν επενδύουν τις αποταμιεύσεις τους (για να βοηθήσουν την οικονομία) αλλά τις αφήνουν να λιμνάζουν ανεκμετάλλευτες σε τραπεζικούς λογαριασμούς ταμιευτηρίου. Οπότε δεν πούλησαν. Μέχρι που ήρθε η «Μαύρη Δευτέρα» κι έχασαν στην ψύχρα και σε ένα εξάωρο όσα είχαν κερδίσει μέσα σε ένα εξάμηνο. Και τώρα αναρωτιούνται. Θα ακολουθήσουν «μαύρες» Τρίτες και Τετάρτες ή θα ασπρίσουν ξαφνικά οι επόμενες μέρες και βδομάδες; Εδώ σε θέλω.

Υπάρχουν άνθρωποι που είναι μεν ανίκανοι να χωρίσουν δυο γαϊδουριών άχυρα, παίζουν όμως ανελλιπώς στο χρηματιστήριο αντιγράφοντας τις κινήσεις του Γουόρεν Μπάφετ. Δεν ξέρω πως στον διάβολο ξέρουν τι αγοράζει και τι πουλά ο Γουόρεν, ούτε πότε «φορτώνει» και πότε «ξεφορτώνει», πάντως ακολουθούν κατά πόδας τα βήματα του. Βεβαίως, σε βάθος χρόνου όλο χάνουν, ενώ υποψιάζομαι ότι ο Μπάφετ κερδίζει, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Οταν έχεις την σωστή μέθοδο, αργά ή γρήγορα θα ανταμειφθείς. 

Σε κάθε περίπτωση, το χρηματιστήριο δεν θα χάσει ποτέ τη γοητεία του. Οι «ελέφαντες στο δωμάτιο», οι «μαύροι κύκνοι», οι «πράσινες αρκούδες» και όλα τα απροσδιόριστα συναφή που για τον καθέναν έχουν άλλη έννοια και ουδείς καταλαβαίνει τι ακριβώς τον παροτρύνουν να κάνει, τελικά ασκούν μια ακαταμάχητη έλξη. Και το γεγονός ότι πολλοί έχασαν κάποτε όλα τα λεφτά τους επειδή είχαν καβαλήσει την «Κλωνατέξ», τα «Χαλυβδόφυλλα» και τη «Γενικών Αποθηκών», δεν εκλαμβάνεται ως πικρή εμπειρία προς αποφυγή, αλλά ως πρόσκληση για μελλοντικά κέρδη. Κουράγιο που το έχουν. 

Οπότε τώρα που είδαν τα κέρδη τους να εξατμίζονται, ετοιμάζονται να κάνουν «μουαγιέ». Μόλις δηλαδή εκτιμήσουν ότι οι μετοχές τους έφτασαν στα χαμηλά τους, θα ρίξουν ξανά φρέσκο χρήμα για να κερδίσουν από την αύξηση της τιμής που έρχεται και να ρεφάρουν. Κούνια που τους κούναγε. Ας τους προλάβει κάποιος πριν ξαναφαλίρουν, εξηγώντας τους ότι αυτό που θέλουν να κάνουν λέγεται «μουαγιέν». Το δικό τους «μουαγιέ» είναι εξάρτημα αυτοκινήτου…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News