Στις ΗΠΑ τα φιλοδωρήματα είναι κανόνας, αποτελούν μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος της αμοιβής των εργαζομένων ειδικά σε κλάδους όπως η εστίαση και η φιλοξενία. Στην Ευρώπη όμως τα πράγματα μπορεί να είναι πιο περίπλοκα.

Οι νόμοι για τον κατώτατο μισθό σε όλη την Ευρώπη είναι τέτοιοι που οι σερβιτόροι δεν χρειάζονται φιλοδωρήματα για να καλύψουν το εισόδημά τους, θεωρεί στην Washington Post η Κάθριν Μπένετ, και επισημαίνει ότι πουθενά δεν είναι υποχρεωτικό να δώσετε φιλοδώρημα, όπως κάνουν οι Αμερικανοί στη χώρα τους, ακόμα κι αν οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι σε τουριστικά hot spots μπορεί να το ελπίζουν.

Οι συνήθειες για το φιλοδώρημα σε εστιατόρια, μπαρ, ταξί και ξενοδοχεία ποικίλλουν από χώρα σε χώρα, αλλά σύμφωνα με μια γενική κατευθυντήρια γραμμή, ένα φιλοδώρημα της τάξεως του 5 – 10% θεωρείται αναγνώριση της καλής εξυπηρέτησης. Μια άλλη οδηγία είναι ότι όσο πιο όμορφο και ακριβό είναι το περιβάλλον, τόσο μεγαλύτερο φιλοδώρημα αναμένεται να αφήσετε.

Παραδείγματα: Ζητάτε από έναν αχθοφόρο να πάρει τις τσάντες σας σε ένα ξενοδοχείο πέντε αστέρων; Δώστε του πέντε ευρώ για τον κόπο του. Παίρνετε το μενού γευσιγνωσίας σε ένα κομψό εστιατόριο; Αφήστε τουλάχιστον 10% επί του λογαριασμού. Οι «δωρεάν» περιηγήσεις, δε, με τα πόδια δεν είναι πραγματικά δωρεάν. Οπου κι αν βρίσκεστε στην Ευρώπη, οφείλετε να αφήσετε στον ξεναγό, τουλάχιστον πέντε ευρώ για κάθε ώρα ξενάγησης.

Ακόμη, η Washington Post δημοσιεύει έναν αναλυτικό οδηγό που έχει ετοιμάσει η Κάθριν Μπένετ για το φιλοδώρημα στις ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να είστε προετοιμασμένοι πριν ταξιδέψετε. Ιδού:

Γαλλία

Οι Γάλλοι έχουν μια χαλαρή προσέγγιση στο φιλοδώρημα, γράφει η Μπένετ η οποία ζει στη Γαλλία εδώ και 11 χρόνια. Δεν αναμένεται, λέει, να δώσετε φιλοδώρημα σε ταξί ή Uber, εκτός κι αν σας άρεσε ιδιαίτερα η συνομιλία με τον οδηγό ή σας βοήθησε με τις αποσκευές σας. Και το ίδιο ισχύει για το άτομο που σας υποδέχεται στο ενοικιαζόμενο διαμέρισμα, το προσωπικό του μπαρ και το προσωπικό του ξενοδοχείου.

Σε ένα καλό εστιατόριο με προσεγμένο σέρβις, μπορείτε να αφήσετε πέντε έως 10 ευρώ ενώ  αν πήρατε ένα κρουασάν και έναν καφέ σε μια καφετέρια στο πεζοδρόμιο, που κοστίζουν 4,80 ευρώ, μπορείτε να αφήσετε πέντε ευρώ αντί να περιμένετε τα ρέστα. Πέραν αυτών, απλά χαλαρώστε. Στη Γαλλία, κανείς δεν πρόκειται να σας διώξει από ένα μπιστρό απαιτώντας το φιλοδώρημα του…

Γερμανία

Είναι σύνηθες οι πελάτες στα γερμανικά εστιατόρια να αφήνουν φιλοδώρημα 5 έως 10% σε μετρητά στο τέλος του γεύματος. Σε ορισμένες μεγάλες πόλεις, μπορεί να μπορείτε να το κάνετε και με κάρτα. Πείτε στον σερβιτόρο που θα σας φέρει τον λογαριασμό τι ποσόν θα θέλατε να προσθέσετε για το φιλοδώρημα, αντί να αφήσετε μετρητά στο τραπέζι. Αλλά ειδικά στην επαρχία υπάρχουν ακόμα μέρη, όπου θα χρειαστεί να έχετε μετρητά μαζί σας.

Πολλοί Γερμανοί «αισθάνονται ηθικά υποχρεωμένοι να αφήσουν κάτι, αλλά σε λογικό πλαίσιο», λέει στην Washington Post η Λίντα Κάιζερ, ειδικός στους καλούς τρόπους και σύμβουλος της Γερμανικής Εταιρείας Εθιμοτυπίας (Deutsche Knigge Gesellschaft), και εξηγεί: «Δίνουμε 15 – 20 % μόνο αν η εξυπηρέτηση ήταν καλύτερη από εξαιρετική».

Ελλάδα

Οι Ελληνες θέλουμε οι ξένοι να περνάνε καλά όταν επισκέπτονται τη χώρα μας. Και το να αφήσει κανείς φιλοδώρημα δεν είναι κάτι που θα πρέπει να γίνεται αυτόματα: «Στην Ελλάδα, η γενναιοδωρία και η φιλοξενία πάνε χέρι-χέρι», εξηγεί η Μελίνα Θαλασσινού, υπεύθυνη περιεχομένου σε social media για το εξειδικευμένο ταξιδιωτικό πρακτορείο Greeking.me, «Θεωρείται μάλλον χειρονομία εκτίμησης παρά υποχρέωση, και δίνεται περισσότερο για την οικοδόμηση καλών σχέσεων παρά για την αυστηρή τήρηση των ποσοστών». Συμβουλεύει, δε, να δώσετε φιλοδώρημα σε έναν ξεναγό το 10 – 15% του κόστους της ξενάγησης, ένα έως δύο ευρώ ανά τσάντα στους αχθοφόρους του ξενοδοχείου και να αφήσετε ένα μικρό φιλοδώρημα για την καθαριότητα (ένα έως δύο ευρώ την ημέρα).

Λάβετε υπόψη, γράφει η Κάθριν Μπένετ στην Washington Post απευθυνόμενη στους Αμερικανούς και άλλους αναγνώστες της εφημερίδας, ότι οι μισθοί των σερβιτόρων και των ξεναγών στην Ελλάδα μπορεί να είναι χαμηλοί και ότι οι ώρες εργασίας πολλές. Αυτό, συν το γεγονός ότι οι τιμές μπορεί να είναι χαμηλότερες από ό,τι στην πατρίδα σας, μπορεί να σας κάνει να είστε γενναιόδωροι με τα φιλοδωρήματα σε εστιατόρια ή καφετέριες, αλλά δεν χρειάζεται να αφήσετε περισσότερο από το 10%. Σε μια απλή ταβέρνα, αφήστε λίγα μετρητά στο τραπέζι φεύγοντας. Ενα με τρία ευρώ αρκούν, ενώ μετά από ένα πιο ακριβό γεύμα, αφήστε πέντε έως 10 ευρώ. Και προτιμήστε μετρητά, ώστε να είναι πιο πιθανό ότι τα χρήματα θα φτάσουν στους σερβιτόρους.

Η Θαλασσινού λέει ακόμη ότι το να αφήνεις φιλοδώρημα για ένα ποτό σε ένα μπαρ δεν είναι τόσο συνηθισμένο, αλλά η στρογγυλοποίηση του λογαριασμού εκτιμάται πάντα, ανεξάρτητα από την κατάσταση.

Ιρλανδία

Το φιλοδώρημα στην Ιρλανδία συνήθως δίνεται είτε επειδή είχατε καλή εξυπηρέτηση είτε επειδή είχατε πάνω σας νομίσματα. «Οι άνθρωποι δεν περιμένουν να λάβουν φιλοδώρημα», λέει ο Τζον ΜακΚίρναν, επόπτης πωλήσεων της Vagabond Tours. «Κάποιοι μπορεί ακόμη και να αρνηθούν το φιλοδώρημα αν πιστεύουν ότι δεν είναι απαραίτητο. Εάν δεν ξέρετε αν είναι κατάλληλο ή όχι, καλό είναι πάντα να ρωτάτε. Θα είναι ειλικρινείς μαζί σας», προσθέτει.

Εάν βρίσκεστε σε ένα εστιατόριο μαζί με μια μεγάλη ομάδα, είναι ευγενικό να δώσετε φιλοδώρημα 10% εάν το σέρβις δεν περιλαμβάνεται ήδη. Ορισμένα εστιατόρια θα προσθέσουν αυτόματα μια χρέωση για σέρβις 20% σε ομάδες 10 ή περισσότερων ατόμων. Ακόμη, σε μια παμπ, καλό είναι να έχετε μαζί σας μετρητά για φιλοδώρημα. Αφήστε ένα ευρώ για κάθε γύρο ποτών στο τραπέζι σας.

Ωστόσο στην Ιρλανδία, επισημαίνει η Μπένετ στην Washington Post, αν πάτε σε κομμωτήριο πρέπει να δώσετε φιλοδώρημα τόσο στον κομμωτή όσο και στο άτομο που λούζει τα μαλλιά. Θα πρέπει επίσης να δώσετε φιλοδώρημα στα ταξί, τουλάχιστον στρογγυλεύοντας το ποσόν.

Ιταλία

«Νομίζω ότι πολλοί Αμερικανοί έρχονται στην Ιταλία και πέφτουν στην παγίδα νομίζοντας ότι δεν χρειάζεται να αφήσουν φιλοδώρημα. Πρέπει!» τονίζει η Ελίζαμπεθ Μινκίλι, συγγραφέας και γαστρονομική ξεναγός με έδρα τη Ρώμη. Και προτείνει ένα φιλοδώρημα 5% στα εστιατόρια, προσθέτοντας ότι «το 10% θεωρείται γενναιόδωρο».

Οσο για τον καφέ, λέει, αν τον πιείτε όρθιοι στον πάγκο –οπότε κοστίζει και λιγότερο- δεν χρειάζεται να αφήσετε φιλοδώρημα, θα το κάνετε όμως αν καθίσετε σε τραπέζι. Αν πάρετε κάτι λίγο, όπως ένα panino ή ένα gelato, τότε το φιλοδώρημα είναι προαιρετικό. Αλλά όταν υπάρχει σέρβις σε τραπέζι, η Μινκίλι συμβουλεύει να αφήσετε κάτι, ακόμα κι αν είναι μόνο ένα ευρώ για έναν καπουτσίνο ή ένα παγωτό χωνάκι (cornetto).

Καλό είναι επίσης να γνωρίζετε μερικούς ιταλικούς όρους πριν πάτε στην Ιταλία. Η χρέωση «A coperto» σε έναν κατάλογο εστιατορίου αντιπροσωπεύει το κόστος για τα μαχαιροπήρουνα, το τραπεζομάντιλο και τα κριτσίνια. Μην τη συγχέετε με τη χρέωση για το σέρβις, η οποία επισημαίνεται ως «servizio incluso» (αν περιλαμβάνεται) ή «servizio non incluso» (αν δεν περιλαμβάνεται). Αφήστε το φιλοδώρημά σας στο τραπέζι, εκτός κι αν βρίσκεστε σε ένα πολυσύχναστο μέρος, οπότε μπορείτε να το παραδώσετε απευθείας στον σερβιτόρο για να μην χαθεί.

Εάν νοικιάσετε αυτοκίνητο στην Ιταλία και πρέπει να βάλετε  βενζίνη, χρειάζετε να ξέρετε ότι ορισμένα βενζινάδικα προσφέρουν την επιλογή μιας λωρίδας «servito» (σέρβις) όπου ένας υπάλληλος θα το κάνει για εσάς. Η υπηρεσία κοστίζει περισσότερο από το να γεμίσετε μόνοι σας με την αντλία, επομένως δεν χρειάζεται να αφήσετε φιλοδώρημα, αν και ο υπάλληλος δεν θα πει όχι… Αν του ζητήσετε, δε, και άλλες υπηρεσίες, όπως το πλύσιμο του παρμπρίζ ή τον έλεγχο των ελαστικών, καλό είναι να αφήσετε μερικά ευρώ ακόμη.

Ισπανία

Εάν ένας σερβιτόρος στην Ισπανία είναι φιλικός και αποτελεσματικός, μπορείτε να τον ευχαριστήσετε αφήνοντας λίγα χρήματα παραπάνω μαζί με τον λογαριασμό. Για ένα γεύμα με τάπας, για παράδειγμα, αρκούν τρία με πέντε ευρώ. Αλλά αν μπήκατε σε ένα μπαρ για να πιείτε απλά μια μπύρα ή ένα café con leche, μπορείτε να αφήσετε τα ρέστα δίπλα στο άδειο ποτήρι σας.

Η Εϊμι Μπίνγκαμ, συνιδρύτρια της εταιρίας food tour Walk and Eat Spain, έχει ορισμένους βασικούς κανόνες όσον αφορά το φιλοδώρημα. «Αν πίνετε σε μια βεράντα, αφήνετε πάντα φιλοδώρημα», λέει, επειδή οι σερβιτόροι «πρέπει να δουλέψουν πολύ σκληρά τρέχοντας με αυτά τα ποτά σε ένα γεμάτο πεζοδρόμιο». Και αν ο λογαριασμός ξεπερνά τα 40 ευρώ ανά άτομο, αφήνετε χαρτονομίσματα, όχι μόνο κέρματα.

Ηνωμένο Βασίλειο

Το φιλοδώρημα δεν είναι απαραίτητο στο Ηνωμένο Βασίλειο εάν τρώτε ένα απλό γεύμα σε μια παμπ ή οπουδήποτε αλλού σε έναν πάγκο, αλλά θα εκτιμηθεί αν αφήσετε κάτι. Είτε πιείτε μια πίντα σε μια παμπ, είτε ένα φλιτζάνι τσάι σε μια καφετέρια ή ένα κοκτέιλ σε ένα μπαρ, μπορείτε να στρογγυλέψετε το ποσόν του λογαριασμού ή να ρίξετε μετρικά χρήματα στο βάζο για τα φιλοδωρήματα.

Αν πάτε για φαγητό σε ένα εστιατόριο, τότε είναι στάνταρ το φιλοδώρημα ύψους τουλάχιστον 10% επί του λογαριασμού. Και ελέγξτε τον: «Είναι σύνηθες να βλέπουμε μια προαιρετική χρέωση για το σέρβις, η οποία είναι πραγματικά προαιρετική!», λέει η Ντενίζα Ποντράσκα, ιδιοκτήτρια της εταιρείας ξεναγήσεων Let Me Show You London. Ακόμη, η επίσημη ιστοσελίδα Visit London συνιστά να ρωτήσετε τον σερβιτόρο σας εάν θα λάβει το φιλοδώρημά σας σε περίπτωση που πληρώσετε με κάρτα και το προσθέσετε στον λογαριασμό. Ωστόσο, εάν η χρέωση για το σέρβις περιλαμβάνεται, αλλά είχατε μια κακή εμπειρία, έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε να αφαιρεθεί το ποσόν από τον λογαριασμό σας.

Τέλος, θυμηθείτε ότι στο Λονδίνο, όπως και στο μεγαλύτερο μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου, οι κάρτες κυριαρχούν. Τώρα μπορείτε να πληρώσετε με κάρτα ακόμη και στα παραδοσιακά μαύρα ταξί της πρωτεύουσας, όπου το φιλοδώρημα ήταν πάντα προαιρετικό.

Οπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όμως, δεν θα συμβεί δα και καμιά καταστροφή αν αφήσετε λίγο μεγαλύτερο ή λίγο μικρότερο φιλοδώρημα. Ρίξτε μια ματιά γύρω σας, δείτε τι κάνουν οι ντόπιοι και μην ανησυχείτε, τονίζει η Κάθριν Μπένετ. Σε τελευταία ανάλυση είστε σε διακοπές…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News