Αρκούν πέντε άνθρωποι για να εμπνεύσουν και άλλους πολλούς και όλοι μαζί να αναδείξουν τον τόπο τους; Η απάντηση είναι ναι και η απόδειξη υπάρχει σε όλα όσα έχουν κάνει εδώ και μόλις δύο χρόνια οι άνθρωποι που αγαπούν τον Δεσύλλα, έναν «μικρό κρυφό παράδεισο» με ανεμπόδιστη θέα στον μεσσηνιακό κάμπο. Πρόκειται για μια ομάδα ανθρώπων που αποφάσισαν να μας δείξουν τις ομορφιές του τόπου τους και μάλιστα να τον κάνουν (αναμφισβήτητα) ακόμη ωραιότερο.

Οπως μαρτυρά η αρχιτεκτονική του, στο χωριό των περίπου 150 μόνιμων κατοίκων (σχεδόν όλοι άνω των 60 ετών), που βρίσκεται στα σύνορα Μεσσηνίας -Αρκαδίας, έμενε κάποτε πολύ περισσότερος κόσμος, «είχε 700 κατοίκους και τρία κουρεία», λένε οι μαρτυρίες. Μάλιστα μέχρι την Επανάσταση του 1821 απλωνόταν βορειότερα από τη σημερινή του θέση, εκεί που βρίσκεται το ξωκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων.

Ωστόσο τα τελευταία χρόνια δεν υπήρχε καν στον χάρτη παρά το γεγονός ότι στον σιδηροδρομικό σταθμό του Δεσύλλα, (στο χιλιομετρικό σημείο 192,6) έκανε στάση το τρένο της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Κορίνθου – Τριπόλεως – Καλαμάτας, που καταργήθηκε το 2013.

Κάποιοι, ελάχιστοι, ίσως θυμούνται ότι ο ιστορικός σταθμός –όπως και όλο το χωριό- κάηκε στην τρομερή πυρκαγιά του 2007, οι αναφορές, άλλωστε στον Τύπο, για τις καταστροφές που προκάλεσε εκείνη η φωτιά που έφτασε μέχρι έξω από την Καλαμάτα και οι πλημμύρες που ακολούθησαν, ήταν οι μοναδικές που έγιναν ποτέ για την περιοχή. Αυτή η συμφορά όμως που βρήκε τον τόπο έγινε τελικά πραγματική ευκαιρία, αφού φόρτισε με πείσμα την ομάδα #αγαπάμεΔεσύλλα, όπως την ονόμασαν τα μέλη της.

Ψυχή της ομάδας ο Μάριος Γκρόγκος, σχεδιαστής εξωτερικών χώρων και συνιδρυτής της εταιρείας Greenplus, κυρίως, όμως, άνθρωπος που λατρεύει τη φύση και αγαπάει με πάθος τον τόπο καταγωγής του. Ο κ. Νίκος, ο πατέρας του, όταν συνταξιοδοτήθηκε, επέστρεψε στο χωριό του για να ασχοληθεί με τα κτήματά του, ενώ συμμετέχει αθόρυβα και πολύ αποτελεσματικά σε όλες τις δράσεις της ομάδας. Ετσι και ο Μάριος, εκτός από τις καλοκαιρινές διακοπές με τα παιδιά του στο χωριό, ταξιδεύει πλέον πιο συχνά στον τόπο του.

Το πρώτο πράγμα που παρατήρησε ήταν η έλλειψη πλατείας. Στο χωριό αυτό δεν υπήρχε ένα σημείο συνάντησης για τους κατοίκους, ένα μέρος όπου να μαζεύεται κόσμος. «Για να βρούμε μια πλατεία να καθίσουμε έπρεπε να πηγαίνουμε στα γύρω χωριά», μας είπε ο κ. Γκρόγκος. Από την άλλη πλευρά ο σιδηροδρομικός σταθμός ήταν ένα κτίριο φορτισμένο με αναμνήσεις, αφού όλοι οι μεγαλύτεροι είχαν ταξιδέψει με το τρένο στο παρελθόν, και άρα ιδανικό σημείο για να συγκεντρώσει και πάλι γύρω του τους χωριανούς.

Στόχος της ομάδας, λοιπόν, που συγκροτήθηκε με σκοπό την ανάδειξη του πολιτισμού και της ιστορίας του τόπου και βεβαίως του φυσικού τοπίου,  ήταν η αποκατάσταση στο ιστορικού σιδηροδρομικού σταθμού. Και, πράγματι, μέσα σε 1,5 χρόνο αυτοί οι άνθρωποι «ενωμένοι σαν γροθιά» κατάφεραν όσα δεν είχαν γίνει σε 20 χρόνια.

Προτεραιότητα δόθηκε στην ανάπλαση της εισόδου του χωριού και στη δημιουργία ενός μεγάλου γκραφίτι σε ένα τσιμεντένιο τοιχίο που χτίστηκε μετά τη φωτιά του 2007 για να στηρίξει ένα πρανές από τις κατολισθήσεις. Το τοιχίο αυτό έγινε ο καμβάς για να απεικονίσουν -με τη βοήθεια καλλιτεχνών γκραφίτι- στιγμές από την ιστορία του χωριού, όπως ο σιδηροδρομικός σταθμός, το τρένο, που περνούσε μέσα από το χωριό, μια γυναικεία φιγούρα – σύμβολο της σκληρής δουλειάς των γυναικών του τόπου και τα δύο ψηφιδωτά που είχαν ανακαλυφθεί σε μια ρωμαϊκή έπαυλη της περιοχής, και τα οποία σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, στην Καλαμάτα. Στην εικονογράφηση αποτυπώθηκε επίσης το όνομα – hashtag της ομάδας #αγαπάμεΔεσύλλα.

Ακολούθησε η αποκατάσταση του Σταθμού. Ο περιβάλλων χώρος καθαρίστηκε και στρώθηκε με χαλίκι, τοποθετήθηκαν ξύλινα παγκάκια και ηλιακά φωτιστικά, φυτεύτηκαν καλλωπιστικά φυτά και ο Σταθμός παραδόθηκε στους χωριανούς, που βρήκαν επιτέλους  το στέκι τους και εδώ συγκεντρώνονται καθημερινά τα απογεύματα και τα βράδια, για να τα πουν και να πιουν με παρέα τον καφέ τους ή το τσίπουρο. Στη συνέχεια καθαρίστηκε και καλλωπίστηκε μια πηγή με ιστορική/αρχαιολογική αξία, τοποθετήθηκε στο πλάι της παγκάκι και φυτεύτηκαν αρωματικά φυτά.

Βεβαίως δυσκολίες υπήρχαν, κυρίως οικονομικές, γιατί όλα αυτά και πολύ περισσότερα έγιναν από το υστέρημα των κατοίκων του Δεσύλλα, με δωρεές και κυρίως με πολλή εθελοντική εργασία. Από τη στιγμή, όμως, που βεβαιώθηκαν ότι όλα γίνονται για το καλό του τόπου, συμμετέχουν όλοι με ενθουσιασμό.

Στη συνέχεια μπήκαν ταμπέλες για τον σταθμό, την πηγή κλπ, ενώ δημιουργήθηκαν και πεζοπορικά μονοπάτια με σήμανση, στο σιδηροδρομικό δίκτυο, στο Παραπούγκι, όπως λέγεται το γειτονικό χωριουδάκι με τους καταρράκτες, και από τον σταθμό μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης του Ελληνικού. Ακόμη αναδείχθηκε το μοναδικό καλντερίμι του χωριού (τα υπόλοιπα έχουν στρωθεί με τσιμέντο), έγινε αρμολόγηση, προστέθηκαν πέτρες όπου έλειπαν και ηλιακά φωτιστικά.

Η πρώτη έκθεση με φωτογραφίες του χωριού και των οικογενειών που παρουσιάστηκε το Πάσχα στον Σταθμό προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση στους επισκέπτες και ένωσε ακόμη περισσότερο τους κατοίκους, καθώς οι παλιότεροι θυμήθηκαν τα δύσκολα χρόνια της επιβίωσης και οι νεότεροι έμαθαν με την ευκαιρία αυτή ιστορίες που δεν είχαν ξανακούσει.

Κορυφαίο γεγονός της περσινής χρονιάς ήταν το Φεστιβάλ Πολιτισμού 192,4 (η χιλιομετρική σιδηροδρομική σήμανση), που όμοιό του δεν είχε διοργανωθεί ποτέ προηγουμένως στην ευρύτερη περιοχή. «Στόχος μας ήταν να αναδειχθεί το χωριό και όχι να κάνουμε ένα κοινό πανηγύρι», λέει ο Μάριος Γκρόγκος. Οι εμπνευστές του θέλουν, μάλιστα, να γίνει θεσμός και να εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με περισσότερες δραστηριότητες.

Το φεστιβάλ ήταν μια ημέρα- σταθμός στην ιστορία του χωριού με πολλές δράσεις μεταξύ των οποίων, έκθεση φωτογραφίας και μια μοναδική λαογραφική έκθεση, με οικογενειακά κειμήλια από την καθημερινότητα των κατοίκων, που βγήκαν αό τα σπίτια του χωριού και τοποθετήθηκαν κατά ομάδες στον Σταθμό, όπως οικιακός εξοπλισμός (μεταξύ άλλων εκτέθηκαν ακόμα και ένα παλιό κρεβάτι, μια παιδική κούνια και υφαντά), προίκες και προικοσύμφωνα, στολές εργασίας και εργαλεία για αγροτικές εργασίες, αλλά επίσης αναδείχτηκαν τοπικά έθιμα, όπως η προετοιμασία του γάμου, η κουλούρα της νύφης και η πίτα του Μπρεζέρη.

Δράσεις βεβαίως υπήρχαν και για τα παιδιά, που συμμετείχαν με ενθουσιασμό στο παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού, ενώ το φεστιβάλ του Δεσύλλα διαφοροποιήθηκε από τα τοπικά πανηγύρια και μουσικά αφού ένα συγκρότημα έπαιξε έντεχνο ελληνικό τραγούδι προσφέροντας ένα διαφορετικό είδος διασκέδασης και την ευκαιρία να σκεφτεί κανείς τη διασκέδαση αλλιώς.

2ο Φεστιβάλ Πολιτισμού 192,4

Φέτος, το δεύτερο φεστιβάλ της ομάδας #αγαπάμεΔεσύλλα θα πραγματοποιηθεί στις 16 Αυγούστου στον Σιδηροδρομικό Σταθμό του χωριού. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τα εξής:

• Εναρξη Φεστιβάλ, 18:00
• Λαογραφική Εκθεση και Εκθεση Φωτογραφίας, 18:00-21:00
• Βιωματικό εργαστήρι «Η μαύρη και η λευκή πέτρα» με αφήγηση παραμυθιών για τα παιδιά, 19:00-20:00
• Βιντεοπροβολή με την ιστορία του χωριού μας και τις δράσεις της ομάδας #αγαπάμεΔεσύλλα, 21:00-21:15
• Μουσική βραδιά με το συγκρότημα Muzikal Ifade (21:30-…) με μουσικές της Μικράς Ασίας, της Θράκης και της Πελοποννήσου
• Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ οι γυναίκες του χωριού θα προσφέρουν τοπικά γλυκά
• Πολύτιμος συνεργάτης της βραδιάς, η ταβέρνα «Μπακολιάς»

Στο πλαίσιο του 2ου Φεστιβάλ Πολιτισμού 192,4, εξάλλου, τον Αύγουστο θα πραγματοποιηθούν, επίσης, υπαίθριες προβολές ταινιών για μικρούς και μεγάλους, πράγμα που ενθουσίασε ήδη το κοινό του χωριού. Να σημειωθεί ότι όταν έγινε πρόσφατα μια δοκιμαστική προβολή, ένας κάτοικος του χωριού είπε ότι είχε να δει ταινία από το 1964…

Ακόμη στις επόμενες δράσεις της ομάδας #αγαπάμεΔεσύλλα προβλέπεται η δημιουργία υπαίθριας βιβλιοθήκης ώστε όλοι να έχουν τη δυνατότητα να διαβάζουν δωρεάν.

Τo Protagon δεν έχει παρά να ευχηθεί καλή επιτυχία και μακάρι να γίνει το εγχείρημα της ομάδας του Δεσύλλα πρότυπο, που θα μιμηθούν και άλλες κοινότητες στην περιοχή και πέρα από αυτή.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News