Οι δολοφονικές απόπειρες εναντίον ηγετών σπανίως αλλάζουν την πορεία της Ιστορίας και ελάχιστη επιρροή έχουν στις δημοκρατίες. Δεν είναι ακριβώς αυτό για το οποίο πρέπει να ανησυχεί η Αμερική και όλος ο κόσμος –αυτό έγραφε στο Atlantic ο Ντέρεκ Τόμσον, λίγο καιρό μετά την πρώτη εκείνη απόπειρα κατά του Τραμπ τον περασμένο Ιούλιο, σε μια ανάλυση που επανέρχεται με δραματικό τρόπο στην επικαιρότητα μετά και το δεύτερο περιστατικό κατά του πρώην προέδρου του ΗΠΑ.

Αμέσως μετά την αποτυχημένη απόπειρα κατά της ζωής του Ντόναλντ Τραμπ, ειδήμονες και πολιτικοί έσπευσαν να πουν ότι γνώριζαν ακριβώς πώς το γεγονός αυτό θα επηρέαζε την αμερικανική πολιτική. Οι σχολιαστές, εξ αριστερών και εκ δεξιών εξίσου, προέβλεψαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «οι εκλογές τελείωσαν» και είναι πλέον μοιραίο να κερδίσει ο Τραμπ, συντρίβοντας τον Μπάιντεν.

«Αυτό που έγινε ήταν όλη η ιστορία των εκλογών» είπε ένας Δημοκρατικός βουλευτής στο Semafor. Ανώτερος Δημοκρατικός της Βουλής των Αντιπροσώπων δήλωσε στο Axios την Κυριακή 14 Ιουλίου: «Ολοι έχουμε σηκώσει τα χέρια ψηλά. Ερχεται μια δεύτερη προεδρία Τραμπ». Εν τω μεταξύ, οι δημοσιογράφοι προέβλεπαν κλιμάκωση της βίας και του χάους.

«Θα έπρεπε να είμαστε όλοι τρομοκρατημένοι για το τι θα ακολουθήσει» έγραψε ο Ζακ Μποσάμπ στο Vox. Στο πρωτοσέλιδο των New York Times ο Πίτερ Μπέικερ προέβλεψε ότι η απόπειρα δολοφονίας «είναι πιθανό να διαλύσει περαιτέρω την Αμερική».

Η πρώτη αναταραχή κοπάζει και πλέον ακούγονται οι πιο ψύχραιμες φωνές. Σε αυτές προστίθεται ο Ντέρεκ Τόμσον, ο οποίος δίνει μια διαφορετική ερμηνεία στο Atlantic: «Κανένας δεν ξέρει τίποτα» γράφει για την εξέλιξη της προεκλογικής περιόδου μετά την απόπειρα. «Οποιος ισχυρίζεται ότι έχει ήδη καταλάβει ακριβώς πώς το ματωμένο αυτί του Τραμπ θα επηρεάσει τις εκλογές του 2024 λέει ψέματα σε όλους και στον εαυτό του».

«Οι επίδοξοι δολοφόνοι είναι περισσότερο παράγοντες χάους παρά παράγοντες που κατευθύνουν την πορεία της Ιστορίας» επισημαίνει στο Atlantic ο Μπέντζαμιν Τζόουνς, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Northwestern, που έχει μελετήσει τα αποτελέσματα των αποπειρών πολιτικών δολοφονιών τα τελευταία 150 χρόνια.

Τέτοιες πράξεις βίας –που απέχουν έτη φωτός από τη φήμη αλλά λίγα εκατοστά από την ατίμωση– τείνουν να αλλάζουν τον κόσμο απειροελάχιστα έως καθόλου.

Στις ΗΠΑ έχουν γίνει αρκετές απόπειρες δολοφονίας προέδρων. Η μελέτη τους, γράφει το Atlantic, θα πρέπει να μετριάσει τις προσδοκίες ότι το περασμένο Σαββατοκύριακο συνέβη ένα κοσμοϊστορικό γεγονός.

Ο Θίοντορ Ρούσβελτ πυροβολήθηκε το 1912, κατά την προεκλογική εκστρατεία του για την προεδρία, στο Μιλγουόκι. Χτυπήθηκε αλλά  συνέχισε την ομιλία του. Τελικά έχασε τις εκλογές.

Το 1975, μέσα σε τρεις εβδομάδες, δύο γυναίκες προσπάθησαν να σκοτώσουν τον Τζέραλντ Φορντ, ο οποίος στη συνέχεια έχασε τις εκλογές.

Οταν ο Ρόναλντ Ρίγκαν πυροβολήθηκε, το 1981, είδε τη δημοφιλία του να αυξάνεται και έπειτα να εξανεμίζεται μέσα σε λίγους μήνες.

Είναι δύσκολο, επισημαίνει το άρθρο του Atlantic, να πούμε ότι οποιαδήποτε από αυτές τις αποτυχημένες απόπειρες είχε καθοριστική επίδραση στις δημοσκοπήσεις ή στην πολιτική γενικότερα.

Είναι αλήθεια ότι κανένας από αυτούς τους προέδρους δεν έκανε προεκλογική εκστρατεία στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και καμία από τις απόπειρες κατά της ζωής τους δεν παρήγαγε μια εικόνα τόσο εντυπωσιακή όσο αυτή ενός ματωμένου Τραμπ που σηκώνει τη γροθιά του στο πλήθος με φόντο την αμερικανική σημαία· μια εικόνα που θα μπορούσε να «αλλάξει την Αμερική για πάντα», όπως το έθεσε ένας αρθρογράγος της Washington Post.

Ισως η αμερικανική Ιστορία να έχει πραγματικά εκτραπεί τόσο. Ισως όμως και όχι, γράφει το Atlantic. Αυτή η κούρσα είναι πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες, με τις δημοσκοπήσεις να παραμένουν σταθερές, παρά τα γεγονότα που σημάδεψαν την προεκλογική περίοδο-καταδίκη του Ντόναλντ Τραμπ για κακούργημα και τις ισχυρές πιέσεις στελεχών και υποστηρικτών των Δημοκρατικών για αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν.

Το εκλογικό σώμα φαίνεται σε μεγάλο βαθμό αποφασισμένο, δεδομένου ότι ο Τραμπ προηγείται με ελάχιστη διαφορά του Τζο Μπάιντεν για περισσότερους από εννέα μήνες. Η ματωμένη εικόνα του Τραμπ σίγουρα θα ξεσηκώσει τους υποστηρικτές του, αλλά αυτοί τον υποστήριζαν ήδη.

Σε ένα πιο σταθερό πολιτικό περιβάλλον, το περιστατικό μπορεί να τραβούσε την προσοχή των ψηφοφόρων για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά έχει ήδη αρχίσει να εκτοπίζεται από δυο νέες σημαντικές πολιτικές εξελίξεις, γράφει το Atlantic: την απόρριψη της υπόθεσης κλεμμένων εγγράφων και την επιλογή του Τζέι Ντι Βανς ως Νο 2 του Τραμπ.

Μέσα σε έναν ή δύο μήνες το βασικό πλαίσιο των προεδρικών εκλογών μπορεί κάλλιστα να είναι ακριβώς το ίδιο που ήταν το πρωί του Σαββάτου, με τον Τραμπ ως οριακό φαβορί.

Τι έχει δείξει η Ιστορία

Παλαιότερα, ιστορικοί και φιλόσοφοι υποστήριζαν ότι ακόμη και οι επιτυχημένες δολοφονίες ήταν εντελώς ασήμαντες. Οι θάνατοι αρχαίων ηγεμόνων, όπως ο Φίλιππος της Μακεδονίας και ο Ιούλιος Καίσαρας, μπορεί να ήταν δραματικοί, αλλά η εγελιανή και μαρξιστική θεώρηση είδε την Ιστορία να διαμορφώνεται από δομικές δυνάμεις: τάξη, οικονομική ανάπτυξη, στρατιωτική ανάπτυξη, γεωγραφία. Συγκριτικά με αυτά, ένα μαχαίρι ή μια ριπή ανέμου που αλλάζει την τροχιά μιας σφαίρας ήταν ασήμαντα συμβάντα.

Μετά τον θάνατο του Αβραάμ Λίνκολν, ο βρετανός πολιτικός Μπέντζαμιν Ντισραέλι το είπε ωμά: «Μια δολοφονία δεν άλλαξε ποτέ την Ιστορία». Αυτή η θεωρία, συνεχίζει ο Τόμσον στο Atlantic, ανατράπηκε τον 20ό αιώνα.

Σχεδόν κάθε χρονικό του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αντιμετωπίζει τη δολοφονία του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου ως το γεγονός που τον πυροδότησε. Πιο πρόσφατα, η δολοφονία του προέδρου Γιουβενάλ Χαμπιαριμάνα φαίνεται να πυροδότησε τη γενοκτονία της Ρουάντα, ενώ ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η δολοφονία του Κένεντι παρέτεινε τον πόλεμο στο Βιετνάμ.

Οι επιτυχημένες απόπειρες είναι σχετικά σπάνιες. Σε έρευνα του 2009 κατεδείχθη ότι από τις 298 απόπειρες δολοφονίας παγκόσμιων ηγετών από το 1875 έως το 2004 μόνο 59 ήταν επιτυχημένες.

«Οταν ένας αυταρχικός ηγέτης σκοτώνεται, βλέπουμε ουσιαστικές κινήσεις προς τον εκδημοκρατισμό» λέει στο Atlantic ο Τζόουνς. «Αλλά όταν αυτός ο επίδοξος δολοφόνος αποτυγχάνει, παρατηρείται μια ήπια στροφή προς την άλλη κατεύθυνση, δηλαδή προς περισσότερο αυταρχισμό». «Στις δημοκρατίες δεν το βλέπουμε καθόλου αυτό» πρόσθεσε. «Στα ιστορικά μας δεδομένα οι ΗΠΑ είναι σε μεγάλο βαθμό δημοκρατία».

Το ερώτημα που αντιμετωπίζει η χώρα σήμερα είναι αν και για πόσο καιρό αυτό θα συνεχίσει να ισχύει. Ο Τραμπ, ένας άνθρωπος που πριν από λίγο καιρό επιχείρησε να ανατρέψει τα αποτελέσματα εκλογών που είχε χάσει, βρίσκεται κοντά σε μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος των ΗΠΑ, ενισχυμένος από μια απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου που διευρύνει τη νομική ασυλία όποιου βρίσκεται στον Λευκό Οίκο.

«Στις ΗΠΑ διανύουμε μια εποχή όπου γίνεται περισσότερος λόγος για τον αυταρχισμό και την αύξηση των προεδρικών εξουσιών, μαζί με σαφείς ανησυχίες σχετικά με τα σχέδια του Τραμπ όσον αφορά τον περιορισμό των ελέγχων και των ισορροπιών» είπε ο Τζόουνς. «Αν σκεφτούμε τις ΗΠΑ ως δημοκρατία, θα θεωρήσουμε ότι αυτή η απόπειρα δολοφονίας θα είχε μικρή επίδραση στους θεσμούς και την πολιτική μας. Αλλά αν πιστεύουμε ότι η χώρα οδεύει προς τον αυταρχισμό, ίσως θα πρέπει να έχουμε αυτή την ανησυχία».

Η επιτυχημένη απόπειρα δολοφονίας είναι μια τραγωδία, καταλήγει το Atlantic. Η αποτυχημένη είναι μια δοκιμασία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News