Στις 21 Ιουνίου ο δήμαρχος της Βαρκελώνης Χάιμε Κολμπόνι ανακοίνωσε σχέδια για την απαγόρευση των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων από τον Νοέμβριο του 2028, με στόχο την επίλυση της στεγαστικής κρίσης που αντιμετωπίζει η πόλη – επιστρέφοντας στην αγορά κατοικίας τα 10.000 διαμερίσματα που σήμερα αναφέρονται ως ενοικιαζόμενα στην Airbnb, ή σε άλλες αντίστοιχες πλατφόρμες.

Η Βαρκελώνη δεν είναι η μόνη πόλη που ρυθμίζει αυστηρά –ή και απαγορεύει– τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις. Από τον Σεπτέμβριο του 2023 απαγορεύεται η βραχυπρόθεσμη ενοικίαση διαμερισμάτων, εκτός αν ο ιδιοκτήτης είναι παρών μαζί με τους ενοικιαστές.

Το Βερολίνο απαγόρευσε το Airbnb και τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις το 2014, επαναφέροντάς τες υπό αυστηρούς περιορισμούς το 2018. Παράλληλα, σε πολλές από τις παράκτιες πόλεις της Καλιφόρνια, συμπεριλαμβανομένης της κοσμοπολίτικης Σάντα Μόνικα, οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις είτε απαγορεύονται, είτε περιορίζονται σημαντικά.

Ολα αυτά είναι τμήμα μιας ευρύτερης παγκόσμιας τάσης, όπως επισημαίνει ανάλυση του BBC. Η Airbnb –η οποία κυριαρχεί στην αγορά βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων με περισσότερο από το 50% όλων των online κρατήσεων– καθώς και οι VRBO, Booking.com και Expedia.com ελέγχονται εξονυχιστικά, ενώ παράλληλα τίθενται ερωτήματα σχετικά με τη φύση του τουρισμού, και την έλλειψη ισορροπίας μεταξύ των οφελών του για τουρίστες και ντόπιους.

Από το λανσάρισμα της το 2007, η Airbnb έχει αλλάξει πολλά δεδομένα για την ταξιδιωτική βιομηχανία, προσφέροντας ευέλικτα καταλύματα ενοικίασης σε πόλεις όλου του κόσμου, με την υπόσχεση μιας «εμπειρίας ζωής σαν αυτή των ντόπιων» – στην οποία τα ξενοδοχεία δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν.

Τα τελευταία χρόνια εκφράζονται διαμαρτυρίες κατά της εταιρείας, η οποία κατηγορείται ότι συμβάλλει στην αύξηση των τιμών στα ακίνητα και επηρεάζει τη ζωή των ντόπιων, που αισθάνονται ότι έχουν εξαναγκαστεί να ζουν δίπλα σε μη ελεγχόμενα ξενοδοχεία.

Τι κερδίζουμε και τι χάνουμε χωρίς Airbnb

«Οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις δίνουν την ευκαιρία να έχει κανείς λίγο πιο αυθεντική εμπειρία με προφανώς καλύτερες τιμές από τα ξενοδοχεία. Λειτουργούν καλά για οικογένειες, μεγάλες παρέες και τολμηρούς ταξιδιώτες. Όσοι θέλουν ασφάλεια και επιθυμούν να ξέρουν ακριβώς τι τους περιμένει, προτιμούν ξενοδοχείο», λέει στο BBC η Λούσι Πέριν, έμπειρη ταξιδιωτική συντάκτρια των Times.

Η ίδια εκτιμά ότι αν εκλείψει το Airbnb από την ταξιδιωτική αγορά, οι τιμές θα αυξηθούν, αφού τα ξενοδοχεία θα βρεθούν ξανά στο επίκεντρο και θεωρείται βέβαιο ότι θα το εκμεταλλευτούν.

Σύμφωνα με άλλους ειδικούς αυτής της αγοράς, οι οικογένειες θα είναι ίσως από τους μεγάλους «χαμένους». Τα ξενοδοχεία δεν εξυπηρετούν τις οικογένειες, ειδικά τις πολυμελείς, και το κόστος τους είναι συχνά απαγορευτικό για αυτές. Και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στις πόλεις που σκέφτονται να επιβάλουν περιορισμούς.

Ενα άλλο σημαντικό θέμα είναι αν η απαγόρευση ή οι περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις μπορούν να επηρεάσουν την αγορά ακινήτων με μείωση τιμών και αύξηση διαθεσιμότητας. Μελέτη του Harvard Business Review για τον αντίκτυπο της απαγόρευσης στη Νέα Υόρκη, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις δεν συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση των ενοικίων.

Πάντως, οι περιορισμοί των Airbnb στη Νέα Υόρκη, ανέβασαν την μέση τιμή διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία στο ποσό-ρεκόρ των 300 δολαρίων (279 ευρώ)!

Είναι λύση για τον υπερτουρισμό;

Γιατί λοιπόν οι τουριστικές αρχές και τα δημοτικά συμβούλια προχωρούν στις απαγορεύσεις; Ισως ο πραγματικός λόγος δεν είναι οι αριθμοί, αλλά το πώς νιώθουν οι ντόπιοι για τον τουρισμό, επισημαίνει το BBC.

Η Ισπανία βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης υπερτουρισμού της Ευρώπης, με τους ντόπιους να στέκονται σθεναρά απέναντι σε μια τουριστική βιομηχανία που δεν τους ωφελεί (τουλάχιστον όχι πια), σε προορισμούς όπως η Μάλαγα, η Μαγιόρκα, τα Κανάρια Νησιά και η Βαρκελώνη. Σε υπερ-δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, οι ντόπιοι μοιάζουν να μένουν «εκτός αγοράς», αναγκαζόμενοι να ζουν σε ακατάλληλα σπίτια ή και σε τροχόσπιτα και να διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να φτάσουν στη δουλειά τους.

Το Airbnb δεν είναι, προφανώς, η μόνη αιτία της στεγαστικής κρίσης –οι στάσιμοι μισθοί, ειδικά για τους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα, και τα περιορισμένα προγράμματα ανέγερσης κατοικιών συμβάλλουν επίσης στο πρόβλημα.

Ωστόσο, σύμφωνα με το BBC, το Airbnb είναι ένα πεδίο όπου είναι πιο εύκολο να παρέμβει μια κυβέρνηση, δείχνοντας στους πολίτες ότι ακούει τις ανησυχίες τους και τους δίνει προτεραιότητα έναντι των τουριστών.

Εναλλακτικές

Ως εναλλακτική λύση, προορισμοί όπως το Βερολίνο περιορίζουν τους ιδιοκτήτες σε μέγιστη περίοδο ενοικίασης 90 ημερών μέσα στο έτος. Κάτι παρόμοιο προτείνει και το Ηνωμένο Βασίλειο – που θεσπίζει ειδική άδεια για ενοικίαση πέραν των 90 ημερών.

Για τους τουρίστες, αναφέρει το BBC, τέτοιες εναλλακτικές δεν έχουν όφελος, αφού θα μειωθεί ο ανταγωνισμός για τα ξενοδοχεία τα οποία θα εκμεταλλευτούν την συγκυρία για να καθορίσουν τις τιμές κατά το δοκούν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News