Δεδομένο πρώτο. Γνώστες της αγοράς αυτοκινήτου εκτιμούν ότι μέχρι το 2030, πάνω από τα μισά καινούργια αυτοκίνητα που θα βγαίνουν στον δρόμο παγκοσμίως (άρα και στην Ελλάδα) θα είναι ηλεκτροκίνητα. Ως το 2040, τα συμβατικά αυτοκίνητα θα αποτελούν μουσειακό είδος. Οσο για τα λεωφορεία και τα φορτηγά, θα κινούνται με υδρογόνο. Το 2023, μόνο στην Κίνα ταξινομήθηκαν 6,5 εκατομμύρια ηλεκτρικά ΙΧ αυτοκίνητα. Η τάση είναι δεδομένη.

Δεδομένο δεύτερο. Στο 6ο συνέδριο ηλεκτροκίνησης που έγινε πριν από ενάμιση χρόνο, ο επιπυραγός Αχιλλέας Σαΐτης ενημέρωσε ότι τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα στατιστικά παίρνουν φωτιά πολύ πιο δύσκολα από τα συμβατικά, αν όμως αυτό συμβεί, τότε δεν σβήνουν με τίποτα. Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου με τις οποίες είναι στρωμένο το πάτωμα των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, έχουν τεράστιο θερμικό φορτίο που σε περίπτωση ανάφλεξης μετατρέπει το αμάξι σε κανονική βόμβα ναπάλμ. Για να σβήσει ένα ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο χρειάζονται έως 150.000 λίτρα νερό (το περιεχόμενο τριών μεγάλων  πυροσβεστικών οχημάτων), ενώ ακόμα και αν σβήσει προσωρινά, η επανάφλεξη είναι πολύ πιθανή μέσα στις επόμενες 48 ώρες.

Δεδομένο τρίτο. Των παραπάνω δοθέντων, η μεταφορά ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων με πλοίο είναι ένας τεράστιος μπελάς, ειδικά για την Ελλάδα. Είμαστε νησιωτική χώρα και καθημερινά χιλιάδες αυτοκίνητα στριμώχνονται στα αμπάρια των καραβιών. Και ένα ηλεκτροκίνητο να υπάρχει ανάμεσα τους (πόσο μάλλον τα μισά ή και παραπάνω), το τυχαίο ξέσπασμα μιας πυρκαγιάς θα μετατρέψει δυνητικά το καράβι σε κόλαση φωτιάς που δεν θα σβήνει, ούτε στην ανοικτή θάλασσα ούτε στο λιμάνι.

Προσπαθώντας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, το υπουργείο Ναυτιλίας αρχικά Νοέμβριο 2023) έβγαλε μια εγκύκλιο που απαγόρευε να ταξιδεύουν με πλοίο, ασυνόδευτα, ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα. Μέτρο δίχως ουσία. Τι θα κάνει ο συνοδός αν εκδηλωθεί φωτιά; Θα κατέβει στο αμπάρι να το σβήσει; Στο μεταξύ, δικαίως ξεσηκώθηκαν και οι εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, οι οποίες αξιοποιούν τα κρατικά κίνητρα για να μετατρέψουν τον στόλο τους από συμβατικό σε ηλεκτροκίνητο. Για να στείλουν τριάντα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από τον Πειραιά στο Ηράκλειο, θα έπρεπε να στείλουν και τριάντα άτομα μαζί. Το ίδιο και στις μετακινήσεις ηλεκτροκίνητων για επισκευές ή σέρβις.

Λίγους μήνες αργότερα (Απρίλιο 2024), το υπουργείο συνήλθε και διόρθωσε τα πράγματα με νέα (σωστή) εγκύκλιο. Η μοναδική προϋπόθεση για να μπει ένα ηλεκτροκίνητο ή plug in hybrid αυτοκίνητο σε πλοίο, είναι το ποσοστό φόρτισης της μπαταρίας του να μην ξεπερνά το 40%. Ετσι το δυνητικό θερμικό φορτίο σε περίπτωση φωτιάς είναι αισθητά μικρότερο. Εφεξής θα πορευόμαστε με αυτό, όσο δε θα αυξάνεται ο αριθμός των ηλεκτροκίνητων, θεωρείται δεδομένο ότι το 40% της φόρτισης θα πέσει αρκετά πιο κάτω, ίσως και στο 20%.

Το μέτρο αυτό κάνει το ακτοπλοϊκό ταξίδι αρκετά ασφαλέστερο, πλην δημιουργεί άλλα αξεπέραστα προβλήματα για τους οδηγούς. Ποιος μπορεί να υπολογίσει, ειδικά αν έρχεται από μακριά, ώστε φτάνοντας στον καταπέλτη του πλοίου η φόρτισή του να είναι στο 40%, πόσο μάλλον στο μελλοντικό 20%; Και στον προορισμό του, πώς θα μετακινηθεί από το λιμάνι προς το σημείο που θέλει; Φυσικά, προσώρας το μέτρο είναι ανενεργό. Κανένας από το πλήρωμα δεν ελέγχει τη φόρτιση των μπαταριών πριν επιβιβαστεί το αυτοκίνητο. Μόλις όμως (διότι κάποια στιγμή θα γίνει) έρθει η πρώτη φωτιά, τότε θα ξεχειλίσει η κριτική και θα καταφθάσει η αυστηρότητα.

Υπάρχει λύση; Βεβαίως υπάρχει και δείτε πώς αλλάζει η ζωή μας. Με τη συνεργασία των φορέων που διαχειρίζονται τα λιμάνια, των ακτοπλοϊκών εταιρειών και του Λιμενικού, πρέπει να τοποθετηθεί σε κάθε προβλήτα ένα δίκτυο ταχυφορτιστών και ταχυαποφορτιστών, συνδεδεμένων μεταξύ τους. Το όχημα θα φθάνει στο λιμάνι κι αν η φόρτιση του είναι πάνω από 40%, θα συνδέεται, θα αποφορτίζεται ως το σημείο που πρέπει, θα παίρνει μια απόδειξη για το ρεύμα που έδωσε και θα επιβιβάζεται στο καράβι.

Ετσι ο έλεγχος θα είναι ευκολότερος, ενώ μόλις το αυτοκίνητο φθάνει στο λιμάνι προορισμού, θα ξαναφορτίζει μόλις κατέβει. Θα χρησιμοποιεί το ρεύμα που του χρωστάνε από την αποφόρτιση, μείον κάποια προμήθεια που θα παίρνει η διαχειρίστρια εταιρεία. Και πάλι όμως το πράγμα δεν είναι απλό, ούτε εύκολο. Ενα δίκτυο φορτιστών σε όλα τα λιμάνια της χώρας (διασυνδεδεμένων μάλιστα μεταξύ τους) είναι τεράστια επένδυση, που είναι ασύμφορη αν αφορά μόνο τη φόρτιση και αποφόρτιση αυτοκινήτων.

Θα γίνει συμφέρουσα μόνο αν ενταχθεί σε ένα μεγαλύτερο σχέδιο μετατροπής των λιμανιών της χώρας σε «πράσινα». Αυτό σημαίνει ότι το δίκτυο θα καλύπτει με ρεύμα τις ανάγκες όλων των λιμενικών εγκαταστάσεων αρχικά και των πλοίων στη συνέχεια. Η μετατροπή των καραβιών σε ηλεκτροκίνητα αργεί, σε πρώτη φάση όμως μπορούν να ηλεκτροδοτούν τα σταθμευμένα πλοία. Η εποχή που τα φουγάρα των καραβιών που στέκουν στην προβλήτα ξερνάνε καπνό όλο το εικοσιτετράωρο για να ηλεκτροδοτείται το ακίνητο καράβι, τελειώνει.

Φυσικά, για να μιλάμε για «πράσινη επένδυση», πρέπει το δίκτυο φορτιστών, αποφορτιστών και ηλεκτροδότησης των λιμανιών και των πλοίων να τροφοδοτείται από ρεύμα που δίνουν Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δηλαδή φωτοβολταϊκά και μικρές ανεμογεννήτριες, είτε μέσα στο λιμάνι είτε κάπου έξω από αυτό. Τεράστιο σχέδιο, αλλά προς τα ’κεί θα πάμε. Η εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων και η πλήρης επικράτηση της ηλεκτροκίνησης αλλάζει τη ζωή και τις συνήθειές μας.

Ηδη μια ελληνική εταιρεία πράσινης ενέργειας, με πολύ υψηλά τεχνολογικά στάνταρ και βραβεύσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Eunice Energy Group), είναι σε προχωρημένες συζητήσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Αλλά έτσι κι αλλιώς, η επένδυση είναι τόσο μεγάλη και σημαντική, που αναγκαστικά θα μπουν κι άλλες εταιρείες στο παιχνίδι. Τα ελληνικά λιμανάκια που ξέρατε, τελειώνουν. Τώρα έρχονται τα πράσινα λιμάνια του μέλλοντος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News