Το αρχαιότερο κρασί που έχει ανακαλυφθεί ποτέ σε υγρή μορφή είναι χρώματος καφεκόκκινου και, πολύ πιθανόν, με γεμάτο σώμα.

Το χρώμα οφείλεται στις χημικές αντιδράσεις που συνέβησαν στα 2.000 χρόνια που πέρασαν από τότε που το λευκό κρασί χύθηκε σε μια νεκρική λάρνακα στη νότια Ισπανία – η οποία, μεταξύ άλλων, περιείχε και τα αποτεφρωμένα οστά ενός Ρωμαίου.

Η ανάλυση από ειδικούς του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα διαπίστωσε ότι το αρχαίο υγρό μέσα στην τεφροδόχο –που βρέθηκε σε έναν σπάνιο, ανέγγιχτο ρωμαϊκό τάφο, ο οποίος ανακαλύφθηκε τυχαία στην πόλη Καρμόνα της Ανδαλουσίας πριν από πέντε χρόνια– είναι ένα τοπικό γλυκό κρασί, ανέφερε ο Guardian.

Πριν από την ανακάλυψη, η οποία αναφέρεται στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Archaeological Science: Reports, το αρχαιότερο κρασί που είχε διατηρηθεί σε υγρή κατάσταση ήταν η φιάλη κρασιού Speyer, που ανασύρθηκε από ρωμαϊκό τάφο κοντά στην ομώνυμη γερμανική πόλη το 1867 και χρονολογήθηκε περίπου στο 325 μ.Χ.

Η ισπανική τεφροδόχος ανασύρθηκε το 2019, όταν μια οικογένεια που έκανε κάποιες εργασίες στο σπίτι της στην Καρμόνα έπεσε πάνω σε έναν βυθισμένο τάφο. «Πρόκειται για έναν τάφο που ανασκάφθηκε από τον βράχο, κάτι που του επέτρεψε να παραμείνει άθικτος για 2.000 χρόνια» δήλωσε ο Χοσέ Ραφαέλ Ρουίθ Αρέμπολα, χημικός στο Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα, ο οποίος ανέλαβε την ανάλυση του κρασιού.

«Χαιρετίζω τους ιδιοκτήτες του σπιτιού που κάλεσαν αμέσως την αρχαιολογική υπηρεσία της πόλης. Οι αρχαιολόγοι συνειδητοποίησαν γρήγορα ότι ο τάφος ήταν απίστευτα ασυνήθιστος, επειδή δεν είχε γίνει επιδρομή ή λεηλασία – οι Ρωμαίοι ήταν περήφανοι, ακόμη και στον θάνατο, και συνήθιζαν να χτίζουν ταφικά μνημεία, όπως πύργους, πάνω από τους τάφους τους, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να τα βλέπουν. Ηθελαν να παραμείνουν στη μνήμη των συνανθρώπων τους» λέει.

Ο τάφος περιείχε οκτώ ταφικές κόγχες, έξι από τις οποίες φιλοξενούσαν τεφροδόχους από ασβεστόλιθο, ψαμμίτη ή γυαλί και μόλυβδο. Κάθε τεφροδόχος περιείχε τα αποτεφρωμένα οστέινα λείψανα ενός ατόμου και σε δύο από τις τεφροδόχους ήταν χαραγμένα τα ονόματα των νεκρών: Hispanae και Senicio.

Αν και ο τάφος έγινε είδηση πέρυσι, όταν οι ερευνητές βρήκαν σε μία από τις τεφροδόχους ένα κρυστάλλινο μπουκάλι που περιείχε ένα ρωμαϊκό άρωμα «πατσουλί» 2.000 ετών, δεν είχε φανερώσει όλα τα μυστικά του. «Υπήρξε μια ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη, όταν οι αρχαιολόγοι άνοιξαν την τεφροδόχο και είδαν ότι ήταν γεμάτη με υγρό» δήλωσε ο Ρουίθ Αρέμπολα.

«Η λάρνακα περιείχε επίσης τα αποτεφρωμένα οστά ενός άνδρα και ένα χρυσό δαχτυλίδι διακοσμημένο με έναν δικέφαλο Ιανό. Αυτό τοποθετήθηκε εκ των υστέρων και ο νεκρός άνδρας δεν το φορούσε όταν αποτεφρώθηκε. Υπήρχαν επίσης κάτι που θα μπορούσε να είναι τα μεταλλικά πόδια του κρεβατιού στο οποίο αποτεφρώθηκε το πτώμα».

Μόλις ο Ρουίθ Αρέμπολα και η ομάδα του διαπίστωσαν ότι τα περίπου πέντε λίτρα κοκκινωπού υγρού στη γυάλινη φιάλη μέσα στην τεφροδόχο δεν είχαν προέλθει από συμπύκνωση ή πλημμύρα, άρχισαν να το αναλύουν.

Οι δοκιμές έδειξαν ότι είχε PH 7,5 –κοντά στο νερό– και περιείχε χημικά στοιχεία πολύ παρόμοια με εκείνα των σημερινών κρασιών. «Αναζητήσαμε βιοδείκτες, δηλαδή χημικές ενώσεις που αποκαλύπτουν με σαφήνεια τι είναι μια συγκεκριμένη ουσία» δήλωσε ο χημικός.

«Σε αυτή την περίπτωση, αναζητήσαμε πολυφαινόλες αποκλειστικά από κρασί – και βρήκαμε επτά. Τις συγκρίναμε με εκείνες κρασιών από την ίδια περιοχή της Ανδαλουσίας και ταίριαζαν. Αυτό επιβεβαίωσε ότι επρόκειτο για κρασί. Το επόμενο που έπρεπε να κάνουμε ήταν να διαπιστώσουμε αν επρόκειτο για λευκό ή για κόκκινο κρασί» πρόσθεσε.

Η έλλειψη συριγγικού οξέος, το οποίο σχηματίζεται όταν αποσυντίθεται η κύρια χρωστική ουσία στα κόκκινα κρασιά, έδειχνε σαφώς ότι ήταν λευκό κρασί – άλλωστε και τα τοπικά ρωμαϊκά ψηφιδωτά απεικόνιζαν ανθρώπους να ποδοπατούν λευκά σταφύλια.

«Το κρασί αποδείχθηκε ότι ήταν αρκετά παρόμοιο με τα κρασιά της Ανδαλουσίας: Montilla-Moriles, κρασιά τύπου sherry από τη Ζερέζ και manzanilla από το Σανλούκαρ» δήλωσε ο Ρουίθ Αρέμπολα.

Ο χημικός και η ομάδα του ελπίζουν ότι οι τεχνικές που τελειοποίησαν και αξιοποίησαν κατά τη διάρκεια των ερευνών τους θα βοηθήσουν άλλους ερευνητές που μελετούν αρχαία τρόφιμα και κρασιά.

«Είναι εξαιρετικό το εύρημα για εμάς, είμαστε όλοι παθιασμένοι με τον κόσμο της αρχαιολογικής χημείας. Αλλωστε δεν εμφανίζεται κάθε μέρα το αρχαιότερο κρασί στον κόσμο» επισήμανε.

Αραγε δεν μπήκε κανείς τους στον πειρασμό, έστω και φευγαλέα, να δοκιμάσει αυτό το ιστορικό κρασί;, αναρωτιέται ο δημοσιογράφος του Guardian. Ο Αρέμπολα παραδέχεται ότι, μεταξύ αστείου και σοβαρού, πρότεινε στον επικεφαλής αρχαιολόγο Χουάν Μανουέλ Ρομάν να πιουν «ένα μικρό ποτηράκι» για να γιορτάσουν την ανακάλυψη.

«Δεν είναι καθόλου τοξικό, έχουμε κάνει τη μικροβιολογική ανάλυση»είπε.«Αλλά θα είχα ενδοιασμούς γιατί αυτό το κρασί έχει περάσει 2.000 χρόνια σε επαφή με το αποτεφρωμένο σώμα ενός νεκρού Ρωμαίου. Το υγρό είναι λίγο θολό εξαιτίας των υπολειμμάτων των οστών. Υποθέτω ότι θα μπορούσε να φιλτραριστεί και να δοκιμαστεί. Θα προτιμούσα όμως να το δοκιμάσει πρώτα κάποιος άλλος».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News