Η φυσική άσκηση είναι το Α και το Ω στη διατήρηση της καλής υγείας και η ηλικία δεν πρέπει να αποτελεί δικαιολογία αδράνειας. Ομως δεν είναι όλες οι δραστηριότητες για όλους. Ούτε και οι συνθήκες είναι πάντα ευνοϊκές, ακόμη και για τους νεότερους. Οι υψηλές θερμοκρασίες, ο κίνδυνος αφυδάτωσης και συνεπακόλουθα η απώλεια συνείδησης αποτελούν «παγίδα», όπως μαρτυρούν οι πρόσφατοι θάνατοι τουριστών σε ελληνικά νησιά, με τους επιστήμονες να τονίζουν πως δεν φταίει μόνο ο… καλ(κ)ός μας ο καιρός, αλλά και η υπερεκτίμηση των δυνάμεών μας.

Η πρώτη περίπτωση –που έλαβε και εκτεταμένη δημοσιότητα διεθνώς– αφορά στον Μάικλ Μόσλεϊ, παρουσιαστή του BBC, ο οποίος σύμφωνα με τα ευρήματα του ιατροδικαστή άφησε την τελευταία του πνοή στις 5 Ιουνίου ενόσω περπατούσε σε βραχώδη περιοχή στη Σύμη. Εκείνη την ημέρα έγινε γνωστό πως ένας 67χρονος τουρίστας, Ολλανδός, κατέρρευσε επίσης ενώ διέσχιζε το φαράγγι Μύλων στο Ρέθυμνο της Κρήτης.

Την επομένη πάλι, στο ίδιο νησί, μία 70χρονη Γαλλίδα έχασε τη ζωή της περπατώντας σε μια ερημική παραλία μεταξύ Κουρεμένου και Ζάκρου στη Σητεία. Νεκρός στον δρόμο κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Λατούς, στην περιοχή της Κριτσάς, επίσης στην Κρήτη, βρέθηκε το απόγευμα της Πέμπτης ένας 79χρονος άνδρας.

Η λίστα όμως, με τα τραγικά συμβάντα που, σημειωτέον, κάνουν τον γύρο του κόσμου στα ειδησιογραφικά πρακτορεία, συνεχίζεται: Μόλις το περασμένο Σάββατο εντοπίστηκε η σορός ενός 74χρονου ολλανδού τουρίστα, του οποίου τα ίχνη είχαν χαθεί έξι ημέρες πριν, όταν ξεκίνησε για πεζοπορία σε δύσβατη περιοχή στη Σάμο. Ενα 24ωρο αργότερα εντοπίστηκε και η σορός ενός 55χρονου αμερικανού τουρίστα στο μικρό νησί Μαθράκι, κοντά στην Κέρκυρα, ο οποίος είχε επίσης ξεκινήσει για πεζοπορία από την Αιγιάλη, παίρνοντας ένα χαρακτηριστικό μονοπάτι που οδηγεί στα Κατάπολα.

Την ίδια ώρα, παραμένουν αγνοούμενοι τουλάχιστον άλλοι πέντε ξένοι παραθεριστές…

Τα κοινά σημεία

Η παθολόγος και καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, μιλώντας στο Protagon υπογραμμίζει όλες αυτές οι τραγικές ιστορίες μοιράζονται κοινά στοιχεία. Ποια είναι αυτά; Η ηλικία (κατά πλειονότητα αφορούν άτομα άνω των 60 ετών), οι υψηλές θερμοκρασίες και η πιθανή υπερεκτίμηση δυνάμεων.

«Οι περισσότεροι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας, στις χώρες τους συνηθίζουν να κάνουν μεγάλους περιπάτους. Εκεί όμως το κλίμα είναι διαφορετικό και συνεπακόλουθα ο οργανισμός τους δεν καταπονείται. Στην Ελλάδα, πάλι, οι υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφονται για παρατεταμένη περίοδο εγκυμονούν κινδύνους που συχνά τα άτομα αυτά αγνοούν ή υποεκτιμούν» λέει.

Η καθηγήτρια μοιράζεται μια σκέψη-πρόταση που πιθανώς να έκανε τη διαφορά. «Ισως η Πολιτεία θα έπρεπε να επιληφθεί του ζητήματος. Για παράδειγμα, να υπάρχει διαθέσιμο ενημερωτικό υλικό στις πύλες εισόδου της χώρας ή στα τουριστικά φυλλάδια όπου χαρτογραφούνται τα πεζοπορικά μονοπάτια της νησιωτικής χώρας και των τουριστικών προορισμών, τονίζοντας την ανάγκη λήψης ατομικών μέτρων. Σε αυτήν την περίπτωση ο στόχος δεν θα ήταν να πανικοβάλουμε τους επισκέπτες της χώρας μας, αλλά να τους ενημερώσουμε ορθά για τους πιθανούς κινδύνους».

Οταν ο οργανισμός κλονίζεται

Ο σοφός λαός μας λέει πως «το κακό δεν αργεί». Το ίδιο ισχύει και για τον ανθρώπινο οργανισμό όταν βρίσκεται υπό πιεστικές συνθήκες. «Ιδίως στους ηλικιωμένους είναι πιο δύσκολη η διαδικασία στης θερμορύθμισης, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να προσαρμοστούν σε ακραίες καιρικές συνθήκες όπως είναι ο καύσωνας» εξηγεί η κ. Ψαλτοπούλου.

Η δυσκολία ή αδυναμία ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος συνοδεύεται από άμεσο κίνδυνο αφυδάτωσης. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της παγκοσμίου φήμης κλινικής Cleveland, στην τρίτη ηλικία η δίψα… σβήνει, ή έστω μειώνεται. Αυτό οφείλεται στις φυσιολογικές αλλαγές που προκύπτουν όσο τα χρόνια περνούν. Ο οργανισμός τείνει να διατηρεί λιγότερο νερό συγκριτικά με τους νεότερους ή τα παιδιά, ενώ παράλληλα η μειωμένη νεφρική λειτουργία μπορεί επίσης να επηρεάσει τα επίπεδα υγρών.

Μια σημαντική λεπτομέρεια, δε, σύμφωνα με την Αν Βέντερμπιτ, νοσηλεύτρια με ειδίκευση στη Γηριατρική στο Κλίβελαντ, είναι ότι συνήθως, όταν ένας μεγαλύτερος ενήλικας αισθάνεται δίψα, αυτό αποτελεί ένδειξη πρώιμης αφυδάτωσης.

Ολα τα παραπάνω είναι σημαντικά κομμάτια του τραγικού πάζλ. «Ο οργανισμός απορρυθμίζεται πολύ πιο γρήγορα σε άτομα άνω των 60 ετών. Επειτα, η αφυδάτωση θολώνει τη συνείδηση και την αίσθηση προσανατολισμού. Δεν γνωρίζουν πού βρίσκονται, τι ώρα είναι, ποιος είναι ο προορισμός τους, με τις δυνάμεις τους σταδιακά να τους εγκαταλείπουν» συμπληρώνει η κυρία Ψαλτοπούλου.

Τα πρέπει και τα μη

Οι έρευνες δείχνουν ότι η άσκηση, συμπεριλαμβανομένης της πεζοπορίας, χαρίζει χρόνια ζωής. Αρκεί, σύμφωνα με την καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, να τηρούνται σημαντικοί κανόνες ώστε η υγεία να ωφελείται και να μην απειλείται.

«Ολα τα άτομα, με έμφαση σε εκείνους που ανήκουν στην τρίτη ηλικία αλλά και στις έγκυες και τα παιδιά, θα πρέπει σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση. Επίσης, θα πρέπει να έχουν πάντα μαζί τους νερό, καπέλο και κινητό, ενώ η πεζοπορία θα πρέπει να είναι μία ομαδική δραστηριότητα που εκτελείται υπό ανεκτές καιρικές συνθήκες, ώστε σε περίπτωση ατυχήματος ή ασθένειας να υπάρξει άμεση κινητοποίηση» σημειώνει.

Και συμπληρώνει: «Οι καρδιοπαθείς και οι πνευμονοπαθείς οφείλουν να θυμούνται πως είναι πιο επιρρεπείς. Επιπρόσθετα, τα άτομα με συνοσηρότητες που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να είναι καλά ρυθμισμένα. Τέλος, είναι απαραίτητο να συζητάμε με τον γιατρό μας, ώστε να τίθενται όρια στη σωματική άσκηση, ανάλογα με τις ανάγκες και τις αντοχές του κάθε οργανισμού».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News