Πώς μπορεί να εξηγήσει κανείς ότι εδώ και τρεις δεκαετίες η συντριπτική πλειοψηφία των 700.000 ελεύθερων επαγγελματιών δεν πληρώνει ούτε ένα ευρώ φόρο καθώς τα εισοδήματα που δηλώνουν σε περιόδους άνθισης ή σε περιόδους ύφεσης, μένουν διαχρονικά σταθερά κάτω από το αφορολόγητο όριο;

Κι αυτό με όλες τις κυβερνήσεις και όλους τους φορολογικούς νόμους, από την εποχή που στην εξουσία ήταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Τότε που ο Αλέκος Παπαδόπουλος, το 1994, αναγκάστηκε να εφαρμόσει για πρώτη φορά τα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησής τους (με πνευματικό πατέρα του μέτρου από τα 80s τον αείμνηστο Δημήτρη Κουλουριάνο). Στη συνέχεια με την κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή όταν ο Γιώργος Αλογοσκούφης το 2008 υποχρέωσε τους επαγγελματίες να πληρώνουν σε ότι δηλώνουν ελεύθερα 10% φόρο (δηλαδή το πολύ 1.000 ευρώ το χρόνο δεδομένου ότι δήλωναν ετήσιο εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ) μέχρι που αποπέμφθηκε…

Η φοροδιαφυγή δεν έχει χρώμα

Αλλά και σήμερα που οι αντιδράσεις τους στο νόμο για το τεκμαρτό εισόδημα οδήγησε στην αντικατάσταση του αρμόδιου υφυπουργού Οικονομικών Χάρη Θεοχάρη (που ένιωσε να βλέπει το ίδιο έργο δέκα χρόνια μετά). Ολα αυτά δείχνουν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, πως όταν θίγονται οικονομικά συμφέροντα δεν υπάρχει πολιτικό χρώμα ή ιδεολογία κι ότι το «κίνημα της γραβάτας» που ξεσπάθωσε κατά του ΣΥΡΙΖΑ όταν επιβλήθηκε η υποχρέωση να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ ανάλογα με το εισόδημα τους είναι ακόμα εδώ.

Και η αντίδραση τους είναι ακριβώς η ίδια: Την Δευτέρα, πρώτοι από όλους οι δικηγόροι και μαζί τους έμποροι, επιστήμονες και επαγγελματοβιοτέχνες προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του τελευταίου φορολογικού νόμου και ειδικά κατά του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος, γεγονός το οποίο μπορεί να απασχολεί (πολιτικά) την κυβέρνηση, η οποία καλείται να διαχειριστεί και τις αντιδράσεις, αλλά οικονομικά δεν στέκει.

Μόνο 255 έχουν ενστάσεις

Κι αυτό γιατί κατά τη διαδικασία υποβολής των φετινών φορολογικών δηλώσεων ήδη 75.000 ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν λάβει τα πρώτα εκκαθαριστικά με τον φόρο εισοδήματος για το 2023 και απ΄αυτούς μόνο 255 αμφισβητούν το ποσό που προέκυψε από τη διαφορά των δηλωθέντων εισοδημάτων τους με το ποσό που προκύπτει από τα αντικειμενικά κριτήρια που θεσπίστηκαν (αριθμός εργαζομένων, ελάχιστος τζίρος, δαπάνες και χρόνια παρουσίας στο επάγγελμα).

Μιλούν τα στοιχεία

Οπως εξηγούν υπεύθυνοι μεγάλων λογιστικών γραφείων αυτό που παρατηρείται κατά την υποβολή των εφετινών φορολογικών δηλώσεων, είναι ότι δημιουργήθηκαν δύο κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών:

♦ Η πρώτη στην οποία ανήκουν αυτοί οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερο φόρο γιατί πράγματι τους έπιασαν τα τεκμήρια.

♦ Η δεύτερη, αυτοί που δήλωσαν ή δηλώνουν περισσότερα εισοδήματα έτσι ώστε να κινηθούν πάνω από τα όρια των τεκμηρίων και να αποφύγουν τους ελέγχους.

Εθελοντικά δήλωσαν παραπάνω 

Αυτό επιβεβαιώνουν και στελέχη του υπουργείου Οικονομικών που παρακολουθούν την όλη διαδικασία σημειώνοντας ότι «τα τεκμήρια φαίνεται ότι οδηγούν κάποιους να δηλώσουν περισσότερα έτσι ώστε να μην ενεργοποιηθούν τα ίδια τα τεκμήρια»…

Από την πρώτη παρτίδα των 75.000 εκκαθαριστικών προέκυψε ότι η αναλογία «εθελοντών» με αυτούς που αγνόησαν τα τεκμήρια είναι μισό – μισό. Δηλαδή οι μισοί ίσως και περισσότεροι συμμορφώθηκαν οικειοθελώς για να μην μπουν και σε άλλες… περιπέτειες με την εφορία.

Ολοι γνωρίζουν ότι αν κάποιος υποβάλλει ένσταση, τότε οι Αρχές θα ζητήσουν να δουν τη συνολική περιουσιακή εικόνα, του ίδιου και της οικογενείας του κι ο έλεγχος θα επεκταθεί σε βάθος πενταετίας. Σ’ αυτή την περίπτωση η ΑΑΔΕ θα ελέγξει:

—Τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους
—Τις μετοχές και τις κάρτες τους
—Τις θυρίδες τους
—Τα μετρητά και τα κρυπτονομίσματα
—Τις δαπάνες για φως νερό και τηλέφωνο αλλά και όλη την ακίνητη και την κινητή περιουσία τους.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών στο τέλος της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων (28 Ιουλίου) 470.000 ελεύθεροι επαγγελματίες θα κληθούν να πληρώσουν εφέτος (για τα εισοδήματα του 2023) 1.440 ευρώ επιπλέον φόρο ο καθένας. Κι αυτό το ποσό είναι λογικό καθώς αναλογεί στον φόρο που πληρώνει ένας μισθωτός ή ακόμη κι ένας συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα από 14.000 έως 15.000 ευρώ.

Με τα μέχρι τώρα στοιχεία το κράτος μπορεί να βάλει στα ταμεία του ακόμη και πάνω από 500 εκατ. ευρώ (και να τα δώσει σε Υγεία – Παιδεία) από πολίτες που δεν πλήρωναν καθόλου φόρο. Και αν πλήρωναν ήταν μικρότερος από τον φόρο που κατέβαλαν οι υπάλληλοί τους, εφόσον τα «αφεντικά» εμφανίζονταν «φτωχότερα»…

Τι θα κάνει ο Χατζηδάκης

Παρά ταύτα, για πολιτικούς λόγους η κυβέρνηση εξετάζει κάποιες «διορθώσεις» στο φορολογικό πλαίσιο στην κατεύθυνση που έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αμέσως μετά τις ευρωεκλογές.

Οπως είπε, «ο πυρήνας του νέου συστήματος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών δεν θα αλλάξει. Θα έχουμε μόνο επιμέρους διορθώσεις, αν υπάρχουν κάποιες κατάφορες αδικίες, τις οποίες θα δούμε τώρα στην πορεία».

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του Protagon οι αλλαγές που θεωρούνται δίκαιο να γίνουν είναι οι εξής:

• Να μην λαμβάνεται υπ΄ όψιν ο μέσος όρος του εισοδήματος που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες ενός κλάδου (πχ. Δικηγόροι) στον υπολογισμό του εισοδήματος όλων των δικηγόρων της ίδιας πόλης ή της ίδιας περιοχής. Αυτό θα ισχύσει για όλους τους κλάδους, πχ. για τους γιατρούς, τα καφέ, τα κομμωτήρια, τα τουριστικά επαγγέλματα κ.ο.κ. Κι αυτό γιατί δεν είναι δίκαιο οι «μεγάλοι» -γνωστοί επαγγελματίες να καθορίζουν τον φόρο που θα πληρώνουν και οι «μικροί» του κάθε κλάδου.
• Να μειωθεί το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι απασχολούν μικρό αριθμό εργαζομένων (2 έως 5 άτομα) έτσι ώστε το μέτρο να μην λειτουργήσει ως αντικίνητρο για την πρόσληψη νέων εργαζομένων. Με απλά λόγια να μην υπάρχει κίνητρο ένας εργοδότης να απολύει ή να μην προσλαμβάνει εργαζόμενους για να μην τον πιάσουν τα τεκμήρια.

Η εξίσωση και η λύση

Η εξίσωση η οποία ακόμη δεν έχει επιλυθεί είναι πώς θα αλλάξουν και θα μετριαστούν τα τεκμήρια για ελεύθερους επαγγελματίες που ασκούν το επάγγελμα τους στην επαρχία ή απομακρυσμένες περιοχές της χώρας όπου και ο τζίρος τους αντικειμενικά είναι χαμηλότερος από τους αντίστοιχους επαγγελματίες, μεγάλων πόλεων, νησιών ή αναπτυγμένων (κυρίως τουριστικά) περιοχών.

Σ΄αυτό το πλαίσιο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε ότι «η φορολογία δεν είναι κάτι στατικό, δεν υπάρχει σύστημα που θα ισχύει για δεκαετίες. Τα πράγματα εξελίσσονται, οι πρωτοβουλίες για ψηφιακές συναλλαγές προχωρούν και το σύστημα αυτό όπως είχαμε πει δεν θα μείνει για πάντα. Οταν προχωρήσουν οι νέες τεχνολογίες και έχουμε πλήρη αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, τότε θα φτάνουμε πιο κοντά στην πραγματικότητα για το ύψος των εσόδων των ελεύθερων επαγγελματιών».

Το ερώτημα όμως που θέτει, «ποιο θα είναι το αποτέλεσμα για τους ελεύθερους επαγγελματίες ή για κάποιους από αυτούς», δεν αρέσει σε πολλούς. Γιατί το πιθανότερο είναι ότι ακόμη και με τα τεκμήρια, τα εισοδήματα που προκύπτουν εξακολουθούν να είναι χαμηλότερα από τα πραγματικά, ενώ ένα ψηφιακό σύστημα μπορεί να τα αποκαλύψει.

Μακριά από το λαϊκισμό

Ο υπουργός μιλώντας τη Δευτέρα στη Βουλή, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου του ΟΟΣΑ για τα δημόσια οικονομικά επανέλαβε: «Θα κινηθούμε μακριά από το λαϊκισμό και ήδη στον τομέα της φορολογίας, η πολιτική μας επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, όχι μόνο για λόγους δικαιοσύνης αλλά και επειδή επιτρέπει την ταυτόχρονη αύξηση των δημόσιων εσόδων και τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News