Μια εβδομάδα πριν από την αποψινή (14/6) πρεμιέρα του Euro 2024, το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο της οικοδέσποινας Γερμανίας, ARD, μετέδωσε ένα ντοκιμαντέρ για την ιστορία της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της χώρας, εστιάζοντας στην πολυπολιτισμικότητά της. Τόνιζε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον συγκεκριμένο τομέα – και είναι αλήθεια. Φαίνεται, όμως, πως για ένα σημαντικό κομμάτι της γερμανικής κοινωνίας, αυτή η πραγματικότητα είναι δυσάρεστη.

Ο 29χρονος δημοσιογράφος, Philipp Awounou, ο οποίος σκηνοθέτησε το φιλμ, περιέλαβε σε αυτό τα αποτελέσματα μιας δημοσκόπησης του ARD, που έθετε το εξής ερώτημα: «Θα προτιμούσατε να υπήρχαν, πάλι, περισσότεροι λευκοί παίκτες στην εθνική Γερμανίας;». Το 21% όσων συμμετείχαν στο poll -ήταν πάνω από 1.300 άνθρωποι- απάντησαν καταφατικά. Ενας στους πέντε.

Περισσότερο από τα ευρήματα της έρευνας, προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών το ίδιο το ερώτημα. Ο διεθνής γερμανός χαφ, Γιόσουα Κίμιχ, το χαρακτήρισε ως ρατσιστικό. Ο Καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, δήλωσε πως «δεν θα επιτρέψουμε στους εαυτούς μας τον διχασμό». Και ο ομοσπονδιακός προπονητής της Γερμανίας, Γιούλιαν Νάγκελσμαν, τόνισε ότι «μια ποδοσφαιρική ομάδα μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για το πώς άνθρωποι με διαφορετικές πολιτιστικές, θρησκευτικές και εθνικές καταβολές μπορούν να ενωθούν και να συνεργαστούν με επιτυχία για έναν σπουδαίο σκοπό». Ακριβώς αυτό το παράδειγμα περιμένει η Γερμανία να της δώσει ο 36χρονος τεχνικός, ο οποίος για ένα μήνα θα είναι ο πιο σημαντικός άνθρωπος στη χώρα, όπως γράφουν οι New York Times.

Ο φιλόδοξος, παθιασμένος και ασυμβίβαστος Νάγκελσμαν, ο νεαρότερος προπονητής στα χρονικά της εθνικής Γερμανίας, έχει αναλάβει μια πολύ δύσκολη αποστολή, η οποία υπερβαίνει το ποδόσφαιρο: να οδηγήσει τα «πάντσερ» στη δόξα, σε ένα τουρνουά που «θα δώσει στη χώρα την ευκαιρία να δείξει το καλύτερό της πρόσωπο», όπως δήλωσε στο γερμανικό κοινοβούλιο ο Καγκελάριος Σολτς. Αυτό το πρόσωπο έχουν ανάγκη να το δουν και οι ίδιοι οι Γερμανοί στον καθρέπτη τους.

Στις ευρωεκλογές της περασμένης Κυριακής, λίγες μέρες μετά το επίμαχο poll του ARD, το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» αναδείχθηκε δεύτερο στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων, με ποσοστό 16%. Την τελευταία εικοσαετία η γερμανική κοινωνία έγινε πιο ανεκτική στο διαφορετικό, όπως σημειώνουν οι New York Times, όμως υπάρχει ακόμη ένα διόλου αμελητέο κομμάτι της που ασπάζεται την ξενοφοβική ρητορική.

«Το Euro μπορεί να τονώσει την ενότητά μας», τόνισε ο Κίμιχ. Εχει δίκιο. Ιδίως αν η «Νασιονάλμανσαφτ» του Νάγκελσμαν, η οποία έχει για αρχηγό της τον Ιλκάι Γκιντογάν, γιο τούρκων μεταναστών, και περιλαμβάνει τον Αντόνιο Ρούντιγκερ, με καταγωγή από τη Σιέρα Λεόνε, τον Γιόναθαν Τα, από την Ακτή Ελεφαντοστού, και αρκετούς ακόμη παίκτες με ρίζες από την Γκάνα, τη Νιγηρία, τη Σενεγάλη, τη Σερβία, ή το Ουζμπεκιστάν, κατορθώσει να κάνει περήφανους τους Γερμανούς.

Η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι το μόνο πρόβλημα της Γερμανίας. Η οικονομία της περνάει κρίση – μόλις το 28% των επιχειρήσεων πιστεύουν ότι τα πράγματα πάνε καλά. Υπάρχουν παράπονα για τις υποδομές, την έλλειψη καινοτομίας, τη γραφειοκρατία, τον πληθωρισμό. «Ολα αυτά μαζί έχουν τραυματίσει την αυτοεκτίμηση των Γερμανών», αναφέρει στους New York Times ο Δρ. Γκέραλντ Εχτερχοφ, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίνστερ. «Χρειάζονται μια επιτυχία, κάτι που θα τους τονώσει το ηθικό και την αυτοπεποίθηση». Ενας θρίαμβος του Νάγκελσμαν (που εκπροσωπεί το σύγχρονο γερμανικό ποδόσφαιρο) και των παικτών του, θα μπορούσε να το πετύχει.

Οι Γερμανοί λατρεύουν αυτό το σπορ και έχουν συνδυάσει τα κατορθώματα της εθνικής τους ομάδας με σημαντικές ιστορικές περιόδους της χώρας. Την πρώτη φορά που κατέκτησαν το Παγκόσμιο Κύπελλο, το 1954, βίωσαν την πρώτη τους στιγμή περηφάνιας μετά την ντροπή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η τρίτη φορά, το 1990, συνέπεσε με το εγχείρημα της επανένωσης των δυο Γερμανιών. Την τέταρτη φορά, το 2014, τα κατάφεραν με μια ομάδα που αντανακλούσε την ακμάζουσα ποικιλομορφία τους.

Στις 10 πόλεις που θα φιλοξενήσουν το εφετινό Euro, ο επισκέπτης θα αντιληφθεί αμέσως ότι οι Γερμανοί προσπαθούν να διοργανώσουν μια ποδοσφαιρική γιορτή, στην οποία όλοι θα νιώθουν ευπρόσδεκτοι. Και κάπου ανάμεσα στα γιγάντια αντίγραφα του τροπαίου «Ανρί Ντελονέ», το λογότυπο που συνθέτει τα χρώματα από τις σημαίες των 55 ομοσπονδιών – μελών της UEFA, το χαριτωμένο αρκουδάκι, Αλμπερτ, που είναι η μασκότ της διοργάνωσης, και τις διαφημίσεις των πολυεθνικών χορηγών, θα συναντήσει και το σλόγκαν που φανερώνει τον απώτερο σκοπό τους: «Vereint im Herzen Europas». Που θα πει, «Ενωμένοι στην καρδιά της Ευρώπης».

Ενα από τα προωθητικά σποτάκια της Adidas αποτελεί αυτό που λέμε «μια εικόνα, χίλιες λέξεις». Δείχνει έναν φίλαθλο που φοράει τη φανέλα της Κροατίας κάτω από εκείνη της Γερμανίας. Περίπου το 30% του πληθυσμού, γράφουν οι New York Times, έχει ρίζες σε άλλες χώρες. Ενας κοινός θρίαμβος θα ήταν ένας ισχυρός συνεκτικός παράγοντας.

Η εθνική ομάδα της Γερμανίας δεν είναι στα καλύτερά της. Στις τρεις προηγούμενες μεγάλες διοργανώσεις -δυο Μουντιάλ και ένα Euro- γνώρισε την ταπείνωση. Αλλά δεν ήταν ούτε πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006, που φιλοξένησε, στο οποίο έφτασε μια ανάσα από τον τελικό. Τα γερμανικά media είχαν χαρακτηρίσει την πορεία της ως «Sommermärchen» (θερινό παραμύθι). Ο Νάγκελσμαν ονόμασε την προσπάθεια που αρχίζει σήμερα, «Sommermärchen 2.0».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News