Το διαρκές μυστήριο του λόγου που οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες ενδέχεται να σχετίζεται με τα μικρότερα και τα μεγαλύτερα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος, το σπέρμα και τα ωάρια, που βρίσκονται στο κέντρο της αναπαραγωγής.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, επιστήμονες στην Ιαπωνία απέδειξαν για πρώτη φορά, μέσω πειραμάτων σε σπονδυλωτά είδη, ότι τα κύτταρα που εξελίσσονται σε ωάρια στα θηλυκά και σε σπέρμα στα αρσενικά, προκαλούν φυλετικές διαφορές στη διάρκεια ζωής – και ότι η αφαίρεση αυτών των κυττάρων οδηγεί σε ζώα με το ίδιο προσδόκιμο ζωής.

Τα πειράματα διεξήχθησαν σε μικρούς τιρκουάζ κυπρινόδους, ένα είδος μικρού ψαριού του γλυκού νερού που φτάνει σε σεξουαλική ωριμότητα μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο και ζει για μερικούς μήνες – αλλά οι ερευνητές υποπτεύονται ότι ένας παρόμοιος βιολογικός μηχανισμός θα μπορούσε να επηρεάζει το χάσμα της διάρκειας ζωής μεταξύ του ανθρώπου και άλλων ειδών.

Η διαδικασία γήρανσης των συγκεκριμένων ψαριών είναι παρόμοια με εκείνη των ανθρώπων, και αυτή η έρευνα αποτελεί ένα σκαλοπάτι για την κατανόηση του ελέγχου της γήρανσης στους ανθρώπους. Σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά μέσο όρο οι γυναίκες ζουν περίπου 5% περισσότερο από τους άνδρες.

Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν σε αυτή την ανισότητα, με τους νέους άνδρες να είναι πιο πιθανό να χάσουν τη ζωή τους σε ατυχήματα ή να αυτοκτονήσουν, και τις γυναίκες να ακολουθούν συχνά πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Αλλά η διαφορά φαίνεται και σε άλλα είδη – οι θηλυκοί πίθηκοι και κερκοπίθηκοι τείνουν να ζουν περισσότερο από τους αρσενικούς ομολόγους τους.

Για τους ανθρώπους το μέγεθος του χάσματος του προσδόκιμου ζωής ποικίλλει ευρέως, ανάλογα με τη χώρα. Το προσδόκιμο ζωής για τα άτομα που γεννήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2020 και 2022 είναι 78,6 χρόνια για τους άνδρες και 82,6 χρόνια για τις γυναίκες. Στη Ρωσία, από την άλλη, οι άνδρες τείνουν να πεθαίνουν περίπου 13 χρόνια νωρίτερα από τις γυναίκες, εν μέρει λόγω της μεγαλύτερης κατανάλωσης αλκοόλ και του καπνίσματος.

Το σπέρμα και τα ωάρια είναι μια από τις πιο εμφανείς διαφορές μεταξύ αρσενικών και θηλυκών, επομένως ήταν λογικό να διερευνηθεί αν έχουν αντίκτυπο στη διάρκεια ζωής. Σειρά πειραμάτων απέδειξε ότι ο αποκλεισμός της παραγωγής γεννητικών κυττάρων –τα οποία εξελίσσονται σε σπέρμα ή ωάρια– οδήγησε σε αρσενικά με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και σε θηλυκά που πέθαναν νεότερα από το συνηθισμένο, ουσιαστικά κλείνοντας το χάσμα της διάρκειας ζωής.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν με έκπληξη ότι αντί να επεκτείνει τη διάρκεια ζωής και των δύο φύλων, η αφαίρεση των γεννητικών κυττάρων επέκτεινε τη ζωή μόνο των αρσενικών, ενώ αντίστοιχα μείωνε τη ζωή των θηλυκών. Η ανακάλυψη ήταν απροσδόκητη, αλλά σε κάθε περίπτωση, όπως γράφει ο Guardian, έριξε φως στις φυλετικές διαφορές σχετικά με τη διάρκεια ζωής.

Στο περιοδικό Science Advances οι ερευνητές περιγράφουν πώς η παρεμπόδιση της παραγωγής σπέρματος και ωαρίων είχε αρνητικές συνέπειες για τα ψάρια. Οι ορμονικές αλλαγές στα θηλυκά ώθησαν την ανάπτυξη σε βάρος της διατήρησης υγιών ιστών, ενώ η μείωση των οιστρογόνων αύξησε τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Τα αρσενικά παρήγαγαν περισσότερη βιταμίνη D στο συκώτι τους, κάτι που εξηγεί ενδεχομένως την καλύτερη υγεία των οστών, των μυών και του δέρματος. Η ομάδα συνέχισε να εξετάζει αν η χορήγηση βιταμίνης D στα ψαράκια παρατείνει τη διάρκεια ζωής τους, και κατέγραψε αυξήσεις κατά 21% στα αρσενικά και 7% στα θηλυκά.

Αν και δεν παρατηρήθηκαν παρενέργειες, ήταν σημαντικό να χρησιμοποιηθεί η κατάλληλη ποσότητα βιταμίνης. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι υγειονομικοί υπάλληλοι συνιστούν τη λήψη ενός συμπληρώματος βιταμίνης D 10 μικρογραμμαρίων, ή 400 IU (μονάδα μέτρησης βιταμινών, ενζύμων και ορμονών), σε καθημερινή βάση το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Η λήψη περισσότερων από 100 μικρογραμμάρια ή 4.000 IU καθημερινά μπορεί να αποβεί επιβλαβής.

Οσο για το αν η παραγωγή σπέρματος καταστέλλει το προσδόκιμο ζωής των ανδρών, αυτό είναι ασαφές, αλλά υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποστηρίζουν τη θεωρία. Μια μελέτη του 2012 σε 81 κορεάτες ευνούχους διαπίστωσε ότι έζησαν 14 έως 19 χρόνια περισσότερο από τους μη ευνουχισμένους άνδρες παρόμοιου κοινωνικοοικονομικού υποβάθρου. Αλλά τα αρχεία της μελέτης χρονολογούνται από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα, οπότε ο ρόλος άλλων παραγόντων είναι δύσκολο να αποκλειστεί.

Ο δρ Ντέιβιντ Κλάνσι, ο οποίος ερευνά τρόπους παράτασης της υγιούς διάρκειας ζωής στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, λέει στον Guardian ότι σε μελέτες σε άλλα ζώα, το μπλοκάρισμα της αναπαραγωγής αυξάνει τη διάρκεια ζωής, ειδικά στα θηλυκά – υποδηλώνοντας μια αντιστάθμιση μεταξύ της ανάπτυξης και της αναπαραγωγής από τη μία, και της συντήρησης και της διάρκειας ζωής από την άλλη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News