Με την Τζένη Καρέζη στη Σκύρο

Πώς θα περιγράφατε μια ταινία του 1966 που σκηνοθετεί ένας ανερχόμενος εκπρόσωπος της γαλλικής νουβέλ βαγκ (ο Ζαν Ντανιέλ Πολέ), στην οποία εμφανίζονται ο Σάμι Φρέι, η Φρανσουάζ Αρντί και η Τζένη Καρέζη, ενώ τη μουσική υπογράφει ο διεθνής από τότε Μίκης Θεοδωράκης; Αν απαντήσατε τουλάχιστον «φιλόδοξη», η σωστή απάντηση είναι «αποτυχημένη» – τόσο σε επίπεδο κριτικής όσο και εισπράξεων.

Εντάξει, ήταν η μόνη διεθνής έξοδος της δικής μας σταρ –από αυτές που συνήθιζε η ελληνική «βιοτεχνία ονείρων»–, γυρισμένη στη Σκύρο, αλλά ατύχησε. Ηταν και το στόρι κάπως απλοϊκό: η Τζένη Καρέζη υποδύεται την Κάρλα, τραγουδίστρια ενός καμπαρέ της Τρούμπας. Εκεί γνωρίζει τον Φραντσέ

Η ταινία «Une Balle au coeur» («Μια Σφαίρα στην Καρδιά») έκανε πρεμιέρα στην Ελλάδα στις 19 Δεκεμβρίου 1966 (10 μήνες μετά τη Γαλλία), ενώ προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τον επόμενο χρόνο. Μέχρι το 2018 θεωρούνταν χαμένη, αλλά μια κόπια που βρέθηκε στη Γαλλία οδήγησε στην αποκατάστασή της. Στο φιλμ παίζουν και άλλα γνωστά ονόματα: Βασίλης Διαμαντόπουλος, Σωτήρης Μουστάκας, Αρτέμης Μάτσας, Δημήτρης Μυράτ, Γιώργος Μούτσιος, Κώστας Φέρρης, Γιώργος Μαρίνος και Ζανίνο.

(Το ποίημα του Μπομπ Ντίλαν

Στο άλμπουμ του 1964 «Another Side of Bob Dylan» (τα περισσότερα τραγούδια του οποίου, παρεμπιπτόντως, γράφτηκαν κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα εκείνη την εποχή) ο Μπομπ Ντίλαν περιλαμβάνει στο οπισθόφυλλο ένα ποίημα σε ελεύθερο στίχο, αφιερωμένο στη Φρανσουάζ Αρντί: «Στην άκρη του Σηκουάνα/ μια γιγάντια σκιά της Νοτρ Νταμ/ ψάχνει ν’ αρπάξει το πόδι μου/ φοιτητές της Σορβόνης τρέχουν σε λεπτά ποδήλατα…».

Ο μέγας αμερικανός τραγουδοποιός ήταν ένας από τους πολλούς θαυμαστές της Γαλλίδας, μαζί με τον Μικ Τζάγκερ και τον Ντέιβιντ Μπάουι. Σύμφωνα με μια άλλη ιστορία, όταν ο Ντίλαν εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι, ύστερα από δύο χρόνια, η Αρντί καθόταν στην πρώτη σειρά. Οπως είπε, αρνήθηκε να επιστρέψει στη σκηνή μετά το διάλειμμα αν δεν τον επισκεπτόταν στο καμαρίνι. «Ηταν σουρεαλιστικό, αλλά πήγα», θυμήθηκε η Αρντί σε συνέντευξή της το 2005 στη βρετανική εφημερίδα «Independent». «Εδειχνε πολύ αδύνατος και άρρωστος, κάτι που ίσως εξηγεί γιατί η συναυλία ήταν τόσο κακή».

Ντουέτο με Αλέν Ντελόν και Χούλιο Ιγκλέσιας

Στον δίσκο «Parentheses» του 2006 επιλέγει να ηχογραφήσει ντουέτα με διάσημους ευρωπαίους ερμηνευτές και ηθοποιούς. Για το τραγούδι «Modern Style», των Ζαν Μπαρ και Ιβ Σαρντά, επιλέγει τον Αλέν Ντελόν, από τον οποίο μάλιστα ζητά, σύμφωνα με δική της αφήγηση, να ηχογραφήσουν ξανά το κομμάτι κρατώντας μόνο την τελευταία φράση, την οποία ο κορυφαίος σταρ αποδίδει τέλεια: «Στον πόλεμο, όπως και στην αγάπη/ πρέπει να διαλέξεις την επόμενη μέρα/ και στον απόλυτο τρόμο να δείξεις την κρυφή γλύκα/ για όλες τις πληγές του θανάτου που δεν ήρθαν/ για όλα τα τραύματα που δεν είναι κιόλας εδώ».

Με τον Χούλιο Ιγκλέσιας, πάλι, ηχογραφούν το «Partir Quand Meme», κομμάτι σε δικούς της στίχους και σε μουσική του πρώην συζύγου της, Ζακ Ντιτρόν: «Θα φύγω έτσι κι αλλιώς/ ενώ κοιμάται, ενώ ονειρεύεται/ υπάρχει ακόμα καιρός/ θα φύγω έτσι κι αλλιώς/ στην καλύτερη ώρα θα σπάσω την αλυσίδα/ που με δένει στη δική του μοίρα».

Το τέλος του Σερζ Γκενσμπούρ

Στα απομνημονεύματά της με τίτλο «Le Désespoir des Singes… et Autres Bagatelles» («Η Απελπισία των Μαϊμούδων») περιγράφει, όπως αναμενόταν, συναντήσεις και ιστορίες με ορισμένα από τα ιερά τέρατα της εποχής της. Ενα από αυτά –ίσως το πιο ιερό για τη Γαλλία– είναι ο Σερζ Γκενσμπούρ, που της είχε γράψει τη μεγάλη επιτυχία «Comment te Dire Adieu».

«Στα τέλη Αυγούστου του 1988, όταν είχα μόλις επιστρέψει από την Κορσική, με κάλεσε σε δείπνο ο Σερζ Γκενσμπούρ. Μέσα στο ταξί που μας πήγαινε στο ξενοδοχείο “Nikko” –εκεί όπου είχε κλείσει ένα τραπέζι στο εστιατόριο “Les Célébrités”–, οι επαναλήψεις και η σύγχυσή του ενώ μιλούσε μου έδωσαν την εντύπωση ότι τα είχε εντελώς χαμένα. Πόσες φορές τον είχα ακούσει  να λέει ότι “θα πυροβολούσε τον εαυτό του” αν κατέληγε ξεμωραμένος! Είχε φτάσει σε αυτό το σημείο, αλλά προφανώς δεν το είχε συνειδητοποιήσει. Πρώτα επέμεινε να πάμε στο μπαρ και, παρακούγοντας τις εντολές του γιατρού του, παρήγγειλε δύο κοκτέιλ. Οταν καθίσαμε στο τραπέζι παρήγγειλε για μένα ένα Petrus και για τον ίδιο ένα κουαντρό. Του είπα απεγνωσμένη ότι ένα καλό κρασί ήταν προτιμότερο από τα λικέρ, αλλά προς μεγάλη μου απογοήτευση δεν πρόλαβα καν να τελειώσω τη φράση. Ηταν μια χαμένη μάχη. Η ατμόσφαιρα, θυμάμαι, γινόταν ολοένα πιο βαριά. Ο Σερζ δεν ακούμπησε καν το πιάτο του και εγώ δεν ήξερα πώς να ανεβάσω τη διάθεσή του. Φαινόταν τυφλός και κουφός μπροστά σε καθετί, ένας φυλακισμένος στο υπαρξιακό άγχος που τον κατέτρωγε».

Για την Ιστορία, ο Γκενσμπούρ έφυγε από τη ζωή περίπου τρία χρόνια αργότερα, έχοντας διαγνωστεί με καρκίνο στο συκώτι.

Ενα τραγούδι για τον Γουές Αντερσον

Ποιος άλλος εκτός από τον Γουές Αντερσον θα σκεφτόταν να χρησιμοποιήσει ένα κομμάτι της Αρντί, έναν ύμνο στην εφηβεία, σε μια σκηνή όπου δύο έφηβοι πειραματίζονται με τα φιλιά και την ωριμότητά τους; Στον «Ερωτα του Φεγγαριού» (2012), λοιπόν, στη σκηνή όπου ο Σαμ (Τζάρεντ Γκίλμαν) και η Σούζι (Κιάρα Χέιγουορντ) χορεύουν στην παραλία, ακούγεται από το πικάπ τους η εύθραυστη φωνή της Αρντί στο «Le Τemps de l’ Αmour» (Η εποχή της αγάπης). Και όλα κυλάνε στον ρυθμό της λάτιν τζαζ και της ηλεκτρικής κιθάρας, που έχει μέσα και surf rock.

Σε κάθε περίπτωση, μιλάμε για έναν σκηνοθέτη που εξίσου σημαντικές σκηνές ταινιών του τις έχει επενδύσει μουσικά Nico και Μπομπ Ντίλαν («Οικογένεια Τένενμπαουμ»), Ιβ Μοντάν και Τζον Λένον («Ο Αρχάριος»), Kinks («Ταξίδι στο Νταρτζίλινγκ») κ.ά.

Το ακριβότερο φόρεμα στον κόσμο

Πέρα από τη μουσική της, η Φρανσουάζ Αρντί έγινε σύμβολο του ανεπιτήδευτου γαλλικού στιλ του 20ού αιώνα και μούσα για περίφημους σχεδιαστές όπως ο Ιβ Σεν Λοράν και φωτογράφους όπως οι Ρίτσαρντ Αβεντον, Ντέιβιντ Μπέιλι και Γουίλιαμ Κλάιν. Ηταν, όμως, μια έμπνευση του Πάκο Ραμπάν που της έδωσε μια άλλη διάσταση ως ποθητό κορίτσι των 60’s, που παράλληλα σαρκάζει τη δεκαετία των ατέλειωτων επιθυμιών.

Τον Μάιο του 1968, στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθεσης Διαμαντιών, η Αρντί φοράει και επιδεικνύει αυτό που εκείνη την εποχή χαρακτηρίστηκε ως το ακριβότερο φόρεμα του κόσμου: ένα μίνι από 1.000 φύλλα χρυσού, επενδυμένο με διαμάντια, το οποίο ζύγιζε εννέα κιλά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News