Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών της 9ης Ιουνίου, η Νέα Δημοκρατία έχασε αρκετές ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση και η Νίκη κέρδισαν μερικές και σε σχέση με τις ευρωεκλογές του 2019 και σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του 2023. Προσοχή, όμως, πρόκειται περί ποσοστιαίων μονάδων.

Η επικρατούσα αντίληψη για την ερμηνεία αυτών των αποτελεσμάτων είναι ότι η ΝΔ έχασε πολιτική δύναμη (δηλαδή ψηφοφόρους) ενώ αντιθέτως τα προαναφερθέντα κόμματα κέρδισαν.

Η αντίληψη αυτή καλλιεργήθηκε τόσο από τους πολιτικούς όσο και από τους άλλους που συμμετείχαν στις συζητήσεις στα διάφορα κανάλια το βράδυ των εκλογών. Ουσιαστικά, οι ανωτέρω έκαναν, σιωπηρά, εφαρμογή των ποσοστών αυτών στο σύνολο του εκλογικού σώματος, πράγμα το οποίο δεν είναι σωστό.

Η απλή αριθμητική μάς λέει ότι τα συμπεράσματα αυτά είναι πιθανότατα εσφαλμένα, όταν στους δέκα ψηφοφόρους ψήφισαν οι τέσσερις και ουδείς γνωρίζει ποιοι είναι αυτοί που αποφάσισαν να μη ψηφίσουν. Μικρές αλλαγές σε μικρούς απόλυτους αριθμούς σημαίνουν μεγάλες αλλαγές σε ποσοστά. Αν το 1 γίνει 2, η αύξηση είναι 100%.

Για να εξαχθούν σωστά πολιτικά συμπεράσματα, είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε ποιοι είναι αυτοί που δεν ψήφισαν και για ποιον λόγο δεν ψήφισαν. Επ’ αυτού, μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Τα δεδομένα, πάντως, λένε τη δική τους ιστορία.

Παραδείγματος χάριν, το ΚΚΕ αύξησε το ποσοστό του από 7,7% το 2023 σε 9,5% το 2024, αλλά ταυτόχρονα οι ψηφοφόροι του μειώθηκαν από 401.000 το 2023 σε 370.000 το 2024. Το ίδιο και το ΠΑΣΟΚ, που αύξησε το ποσοστό του από 11,8% σε 13,2% αλλά οι ψηφοφόροι μειώθηκαν από 617.000 σε 525.000. Τι έννοια έχει το ποσοστό όταν χάνεις ψηφοφόρους;

Μόνο η Ελληνική Λύση αύξησε τους ψηφοφόρους της από 232.000 σε 370.000, πιθανότατα αντλώντας από τη δεξαμενή των Σπαρτιατών που το 2023 πήραν 244.000 ψήφους, και από τους δυσαρεστημένους της ΝΔ που έχουν σιχαθεί (δικαίως) να ακούν για γονέα 1 και γονέα 2.

Εν συντομία, όταν η συμμετοχή είναι τόσο μικρή, τα ποσοστά των κομμάτων δεν δείχνουν την πολιτική τους δύναμη.

Στις συζητήσεις για τα αίτια της μεγάλης αποχής διατυπώθηκε η γενική ερμηνεία ότι οι πολίτες γυρίζουν την πλάτη στην πολιτική λόγω δυσαρέσκειας. Αυτό μπορεί να είναι εν μέρει σωστό, αλλά νομίζω ότι πολλοί δεν συμμετέχουν διότι είναι, απλούστατα, ευχαριστημένοι από την κατάστασή τους και δεν βλέπουν κινδύνους ανατροπής. Επίσης, πολλοί σκέφτονται ότι μια ψήφος λιγότερη για το κόμμα τους δεν έχει μεγάλη σημασία.

Στις συζητήσεις που έγιναν το βράδυ της Κυριακής ειπώθηκαν κα μερικά ενοχλητικά που αξίζει να αναφερθούν έτσι ώστε παρόμοιά τους να αποφεύγονται στο μέλλον. Ο γνωστός δημοσιογράφος  κ. Χατζηνικολάου είπε κάποια στιγμή, με περιφρονητικό ύφος, ότι το ΠΑΣΟΚ κέρδισε «κάτι ψιχουλάκια». Οταν μάθει διαίρεση θα δει ότι τα κέρδη του ΠΑΣΟΚ σε ποσοστά είναι 70% σε σχέση με το 2019 και 12% σε σχέση με το 2023, καθόλου ψιχουλάκια.

Επίσης, η τηλεπαρουσιάστρια του Mega, της οποίας το όνομα δεν γνωρίζω, είπε ότι το 28% των ψήφων της ΝΔ στο 38% της συμμετοχής είναι λιγότερες ψήφοι απ’ ό,τι πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ στις προηγούμενες εκλογές, υπαινισσόμενη ότι η Νέα Δημοκρατία δεν μπορεί να κυβερνήσει ή κάτι σχετικό. Ευτυχώς για εκείνη, ο κ. Πρετεντέρης, μάλλον ωθούμενος από μεγαλοψυχία, τη διέσωσε διακόπτοντάς την και λέγοντας, περίπου, ότι η δύναμη της κυβέρνησης φαίνεται στη Βουλή.

Τέλος, ενδιαφέρον είχε η προτίμηση μερικών αρχηγών κομμάτων να μιλούν για την «πτώση» της ΝΔ παρά για τα δικά τους χάλια.

Οπως ήδη αναφέρθηκε, η μεγάλη αποχή δεν επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, εκτός από δύο: πρώτον, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να δουλέψει σοβαρά και σκληρά στην Αθήνα, στον Πειραιά και στη Θεσσαλονίκη. Δεύτερον, ο κ. Κασσελάκης πρέπει να απολύσει τον μάνατζερ που έχει αναλάβει το προσωπικό του μάρκετινγκ, διότι τα καραγκιοζιλίκια δεν αποδίδουν.

* Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι Ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News