Το Μεξικό μόλις εξέλεξε την πρώτη του πρόεδρο μετά από μια σπάνια εκλογική αναμέτρηση μεταξύ δύο γυναικών, ενώ αριθμός-ρεκόρ γυναικών εξελέγησαν πρόσφατα στην Εθνοσυνέλευση της Νότιας Κορέας. Αυτά τα αποτελέσματα είναι ευπρόσδεκτα για όσους επαγγέλλονται την ισότητα των φύλων, αποτελούν όμως εξαιρέσεις. Η ευρύτερη εικόνα είναι αποκαρδιωτική. 

Λάβετε υπόψη, για παράδειγμα, μια άλλη πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση. Τριάντα χρόνια μετά το τέλος του απαρτχάιντ και τις πρώτες ελεύθερες εκλογές –και παρά τα εντυπωσιακά βήματα (με επικεφαλής γυναίκες) προς την ισότητα των φύλων σε άλλους τομείς– ο λαός της Νότιας Αφρικής δεν είχε ακόμη την ευκαιρία να εκλέξει μια γυναίκα στο ανώτατο αξίωμα της χώρας.

Οχι βέβαια ότι η Νότια Αφρική αποτελεί εξαίρεση. Στις βουλευτικές εκλογές της Πορτογαλίας, τον Μάρτιο, μόνο 76 γυναίκες εξελέγησαν, όταν στις προηγούμενες είχαν εκλεγεί 85. Παρότι οι ψηφοφόροι της Νότιας Αφρικής που προσήλθαν στις κάλπες την περασμένη εβδομάδα ήταν στην πλειονότητά τους γυναίκες, όλα τα μεγάλα κόμματα της χώρας εξακολουθούν να έχουν ως επικεφαλής άνδρες.

Δεδομένου ότι διανύουμε μια σούπερ εκλογική χρονιά –κατά τη διάρκεια της οποίας περίπου η μισή ανθρωπότητα θα ψηφίσει– το διακύβευμα ελάχιστες φορές ήταν υψηλότερο για την εκπροσώπηση και τη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά. Ωστόσο, στις δύο μεγαλύτερες χώρες όπου διεξήχθησαν φέτος εκλογές, την Ινδονησία και την Ινδία, οι κύριοι υποψήφιοι για το ανώτατο αξίωμα ήταν όλοι άνδρες, ενώ άνδρες διεκδικούν το ανώτατο αξίωμα και στις ΗΠΑ. Οσο για την Αφρική, όπου έως το τέλος του έτους θα έχουν διεξαχθεί εκλογές σε 19 χώρες, το να εκλεγεί μια γυναίκα πρόεδρος είναι πιθανό μόνο σε μία: στη Ναμίμπια.

Οι παγκόσμιοι στόχοι και οι δεσμεύσεις μας σχετικά με την ισότητα των φύλων βρίσκονται σε κίνδυνο. Τα τελευταία στοιχεία από τα Ηνωμένα Εθνη δείχνουν ότι εάν συνεχιστεί η τρέχουσα τάση θα χρειαστούν 47 χρόνια για να εκπροσωπούνται ισότιμα οι γυναίκες στα εθνικά κοινοβούλια και σε άλλα εκλεγμένα σώματα, δηλαδή 41 χρόνια μετά τη λήξη του στόχου του ΟΗΕ για επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης σχετικά με την ισότητα των φύλων.

Το να έχουν οι γυναίκες πολιτική εξουσία και να εκπροσωπούνται ισότιμα στα κέντρα λήψης αποφάσεων δεν είναι μόνο ηθικά σωστό, αλλά  αποφέρει και πρακτικά οφέλη. Οταν οι γυναίκες καταλαμβάνουν ηγετικές θέσεις στην πολιτική, είναι πιο πιθανό να δώσουν έμφαση σε πολιτικές που είναι καίριες για τη βιώσιμη ανάπτυξη – από τη διασφάλιση ότι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό έως την παροχή οικονομικών υπηρεσιών φροντίδας για παιδιά. Επιπλέον, οι χώρες που επιδιώκουν αυτούς τους στόχους και αγωνίζονται για την ισότητα των φύλων στην κυβέρνηση είναι πιο πιθανό να προστατεύουν αποτελεσματικότερα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ερευνες δείχνουν επίσης ότι η συνολική οικονομική απόδοση βελτιώνεται, καθώς οι γυναίκες χρησιμοποιούν τις μοναδικές τους εμπειρίες στο πλαίσιο χάραξης πολιτικών.

Ενώ η ζωή σε μεγάλο μέρος του πλανήτη έχει καταστεί πιο ταραχώδης, οπισθοδρομική και αυταρχική τα τελευταία χρόνια, οι γυναίκες αντιστέκονται, υποστηρίζοντας εθνικές κινητοποιήσεις για πολιτική αλλαγή και καταπολεμώντας τις πολιτικές αποκλεισμού. Οι προσπάθειές τους καταδεικνύουν ότι δεν είναι πολύ αργά για να αντιστραφεί η ανησυχητική τάση που παρατηρείται στις φετινές εκλογές.

Η εκλογή περισσότερων γυναικών στην πολιτική ηγεσία παραμένει ζωτικής σημασίας. Αλλά η ουσιαστική, διαρκής πρόοδος απαιτεί από τις κυβερνήσεις και τις φιλανθρωπικές οργανώσεις να συμβάλουν στην ενδυνάμωση περισσότερων γυναικών, έτσι ώστε περισσότερες γυναίκες να επιδιώκουν να εκλεγούν σε αυτές τις θέσεις.

Ως ηγέτιδες έχουμε καθήκον να επικρίνουμε την αδράνεια για την ισότητα των φύλων. Μέσω ενός νέου ταμείου (Women’s Political Leadership Fund), το Open Society Foundations διπλασιάζει τις επενδύσεις του, επιδιώκοντας οι τολμηρές ηγέτιδες στην πολιτική να καταστούν ο κανόνας ανά τον κόσμο. Ο στόχος είναι η συνδρομή στο γκρέμισμα των καταπιεστικών και μεροληπτικών δομών που εμποδίζουν τις γυναίκες να επιφέρουν καίριες αλλαγές στις κοινωνίες τους.

Παρομοίως, το Ellen Johnson Sirleaf Presidential Center for Women and Development έχει δεσμευτεί να στηρίξει καταξιωμένες γυναίκες που φιλοδοξούν να κατακτήσουν ηγετικές θέσεις στα κοινά, μέσω του Amuaje Initiative, του πιο φιλόδοξου προγράμματος του ιδρύματος. Περισσότερες από 40 ηγέτιδες του Amujae ανέλαβαν δράση για το κλίμα, τη δίκαιη υγειονομική περίθαλψη, την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και στις ψηφιακές τεχνολογίες χωρίς αποκλεισμούς, ενώ ορισμένες από αυτές διεκδικούν πολιτικά αξιώματα σε αρκετές χώρες της Αφρικής.

Εκτός από τις δικές μας προσπάθειες, υπάρχουν αφοσιωμένες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών που παραμένουν σταθερές στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των γυναικών. Αλλά ανταγωνίζονται λόγω του περιορισμού των πηγών χρηματοδότησης. Εως ότου οι δωρητές και οι φιλανθρωπικές οργανώσεις βάλουν περισσότερα χρήματα στο τραπέζι, οι γυναίκες, ιδιαίτερα σε φτωχές χώρες, θα συνεχίσουν να υποφέρουν από την έλλειψη επενδύσεων για την ενδυνάμωσή τους. Δεν πρέπει να αποφεύγουμε να υποστηρίζουμε πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται αποκλειστικά στην ανάδειξη περισσότερων γυναικών σε ηγετικές θέσεις. Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ήδη αρκετά εμπόδια.

Ας μετατρέψουμε το 2024 στο έτος που θα ενδυναμώσουμε την επόμενη γενιά ηγετικών γυναικών. Μαζί μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα μέλλον στο οποίο οι ισχυρές ηγέτιδες θα αποτελούν κινητήρια δύναμη της πολιτικής.

Η Ellen Johnson Sirleaf, κάτοχος του βραβείου Νομπέλ Ειρήνης και πρώην πρόεδρος της Λιβερίας, είναι η πρώτη γυναίκα που εξελέγη δημοκρατικά αρχηγός κράτους μιας αφρικανικής χώρας. Η Binaifer Nowrojee είναι η πρώτη γυναίκα που έγινε πρόεδρος του δικτύου Open Society Foundations. Το κείμενο αυτό αναδημοσιεύεται για την Ελλάδα από το Project Syndicate. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News