Την περασμένη εβδομάδα οι υπουργοί Οικονομικών και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ομάδας των Επτά (G7) συναντήθηκαν στην πόλη Στρέζα της Ιταλίας, όπου, μεταξύ άλλων, εξετάστηκε το επείγον ζήτημα της εκμετάλλευσης των «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων προς όφελος της Ουκρανίας.

Οπως εξηγεί σε εκτενή ανάλυσή του ο Φεντερίκο Φουμπίνι της Corriere della Sera, ο οποίος παρέστη στη σύνοδο, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο συνεπάγεται μια προκαταβολή με τη μορφή χρέους από τις ίδιες τις χώρες της G7, μια κάπως κρυφή πτυχή της συζήτησης αφορά τα συμβόλαια για την εθνική αμυντική βιομηχανία των ίδιων χωρών που θα συμμετάσχουν στην όλη διαδικασία.

Πρακτικά, οι κυβερνήσεις της G7 θα αναλάβουν νέα χρέη για να συνδράμουν την Ουκρανία, αλλά αναμένουν ότι αυτή η προσπάθεια θα τις ωφελήσει (εν μέρει) με τη μορφή συμβολαίων που θα συναφθούν με τις δικές τους αμυντικές βιομηχανίες για την παραγωγή αμυντικού εξοπλισμού που θα αποσταλεί, εν τέλει, στην Ουκρανία.

Ο ιταλός δημοσιογράφος με ειδίκευση στα οικονομικά προβαίνει σε μια ιδιότυπη, τρόπον τινά, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση: «Στους πολέμους αυτού του αιώνα, ο οικονομικός υπολογισμός έχει καταστεί –δυστυχώς– ασύμμετρος.  Το κόστος της άμυνας για όποιον δέχεται την επίθεση είναι συχνά εκθετικά υψηλότερο από το κόστος της επίθεσης για τον επιτιθέμενο. Η προσπάθεια καταστροφής απαιτεί πολύ λιγότερα χρήματα από όσα η προσπάθεια της προστασίας, επομένως είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν όλοι οι πόροι τους πόρους υπέρ εκείνων που απειλούνται», γράφει ο Φουμπίνι.

Εξηγεί πως οι εκστρατείες αποσταθεροποίησης που βρίσκονται σε εξέλιξη στη διεθνή σκηνή αναμφίβολα έχουν βαθιές πολιτικές αιτίες, αλλά η δυναμική τους θα ήταν ακατανόητη εάν δεν λαμβάνεται υπόψη αυτή η οικονομική ασυμμετρία μεταξύ των δύο πλευρών.

«Οι επιτιθέμενοι, αυτοί που επιδιώκουν την αποσταθεροποίηση, καλούνται να ξοδεύουν πολύ λιγότερα από εκείνους που καλούνται να αμύνονται ή από εκείνους που θέλουν να υπερασπίζονται τη διεθνή τάξη. Από αυτή την άποψη τα άμεσα οικονομικά κίνητρα ευνοούν τους πρώτους και, μάλιστα, βλέπουμε τις ενέργειες αποσταθεροποίησης να πολλαπλασιάζονται σε διάφορα επίπεδα».

Ο Σιδηρούς Θόλος του Ισραήλ

Ο ιταλός αναλυτής αναφέρεται ενδεικτικά στον Iron Dome, τον περιβόητο αντιπυραυλικό θόλο προστασίας του Ισραήλ. Παραθέτει, μάλιστα, μια φωτογραφία στην οποία διακρίνεται ξεκάθαρα η ενεργοποίηση του συστήματος ενόψει μιας βροχής από ρουκέτες που εκτοξεύτηκαν από τη Γάζα με στόχο το Τελ Αβίβ. Το ότι το Iron Dome είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό είναι ευρέως γνωστό. Λιγότερο γνωστό, όμως, είναι το κόστος που συνεπάγεται μια τέτοια ανταλλαγή πυρών μεταξύ των πλευρών.

Σύμφωνα με το εξιδεικευμένο Air Space & Forces Magazine, οι ρωσικής κατασκευής ρουκέτες Katyusha που εκτοξεύονται συστηματικά από τη Χεζμπολάχ και, έως πρόσφατα, και από τη Χαμάς κοστίζουν περί τα 300 δολάρια εκάστη. Οι πύραυλοι Tamir που εκτοξεύονται από το Ισραήλ για την αναχαίτιση των ρωσικών ρουκετών κοστίζουν από 20.000 έως 100.000 δολάρια ο καθένας. Και για να αναχαιτίσει μια επίθεση από τον νότιο Λίβανο εννοείται πως το Ισραήλ πρέπει να εκτοξεύσει πολλούς Tamir. «Στην καλύτερη περίπτωση η οικονομική ανισορροπία είναι εξήντα έξι φορές υπέρ του επιτιθέμενου», συνοψίζει ο Φεντερίκο Φουμπίνι.

Η επίθεση του Ιράν

Ενδεικτική όσον αφορά το τεράστιο κόστος της άμυνας σε σχέση με το κόστος της επίθεσης ήταν και η αεροπορική επιδρομή που εξαπέλυσε το Ιράν κατά του Ισραήλ το βράδυ της 13ης προς την 14η Απριλίου. Η Τεχεράνη εκτόξευσε περίπου 170 drones που κοστίζουν –σύμφωνα με διάφορους αναλυτές– μεταξύ 20.000 και 50.000 δολαρίων το καθένα, καθώς και λίγους περισσότερους από εκατό πυραύλους, βαλλιστικούς και τύπου cruise, που κοστίζουν από 50.000 έως 100.000 έκαστος. Οσον αφορά το συνολικό κόστος, στο πλαίσιο της πρώτης άμεσης επίθεσης κατά του Ισραήλ, η Ισλαμική Δημοκρατία ξόδεψε το πολύ 100 εκατ. δολάρια, με ορισμένους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι το συνολικό κόστος ανήλθε τελικά μόλις στα 75 εκατ. δολάρια. Αντιθέτως το Ισραήλ μέσα σε μία νύχτα ξόδεψε τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο για να αμυνθεί.

«Στην προκειμένη περίπτωση η οικονομική ανισορροπία μεταξύ επίθεσης και άμυνας είναι (τουλάχιστον) δεκαεπτά φορές υπέρ του επιτιθέμενου», αναφέρει ο δημοσιογράφος της Corriere, θυμίζοντας πως το Ιράν εκτιμάται πως διαθέτει στο οπλοστάσιό του περισσότερους από 3.000 βαλλιστικούς πυραύλους, η αναχαίτιση των οποίων συνεπάγεται τεράστιο οικονομικό κόστος για το Ισραήλ.

Το κόστος της δράσης των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα

Το ότι το κόστος της άμυνας υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος της επίθεσης επιβεβαιώνεται και από την κατάσταση που επικρατεί, εδώ και μήνες πλέον, στο νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας. Οι Χούθι εκτοξεύουν οπλισμένα drones εναντίον εμπορικών πλοίων κόστους έως και μόλις 2.000 δολαρίων έκαστο. Ωστόσο τα βλήματα που χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι για την αναχαίτισή τους, τα οποία διαθέτουν ενσωματωμένα ηλεκτρονικά συστήματα για την παρακολούθηση του στόχου, κοστίζουν κάτι λιγότερο από δύο εκατομμύρια το καθένα.

Εδώ το κόστος της προστασίας είναι 40 φορές μεγαλύτερο, στην καλύτερη περίπτωση, από το κόστος της επίθεσης. Επιπλέον, παρά τις δύο διεθνείς αποστολές στην περιοχή με πολεμικό εξοπλισμό αξίας πολλών δισεκατομμυρίων στη θάλασσα, η τάξη. δηλαδή η κυκλοφορία στο νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσα κάθε άλλο παρά έχει αποκατασταθεί (παραμένει μειωμένη κατά ¾ σε σχέση με πέρυσι, όπως μας πληροφορεί ο Φεντερίκο Φουμπίνι).

Η ασυμμετρία στην Ουκρανία

Είναι αλήθεια ότι ένα ουκρανικό drone μερικών εκατοντάδων δολαρίων, εάν φορτωθεί με εκρηκτικά, μπορεί να καταστρέψει ένα ρωσικό άρμα μάχης δύο εκατ. δολαρίων (όπως ένα μικρό ιρανικό drone των ρωσικών δυνάμεων μπορεί να καταστρέψει ένα γερμανικό άρμα μάχης Leopard 30 εκατομμυρίων δολαρίων). Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση η οικονομία του πολέμου, συνολικά, ευνοεί επίσης τους επιτιθέμενους.

Από το 2021, η Ρωσία αύξησε σταδιακά τις δημόσιες δαπάνες της, ιδίως τις στρατιωτικές δαπάνες, κατά 90 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και η οικονομία της αναπτύσσεται ακριβώς επειδή τροφοδοτείται από την πολεμική παραγωγή. Από την άλλη πλευρά, η βοήθεια από τις δημοκρατίες προς την Ουκρανία ανήλθε στα 240 δισ. ευρώ, ενώ η οικονομία της χώρας που δέχτηκε επίθεση έχει καταρρεύσει κατά το ένα τρίτο.

«Το δίδαγμα του σύγχρονου πολέμου είναι ότι η καταστροφή είναι σχετικά φθηνή, ενώ οι επενδύσεις στην πυραυλική άμυνα κοστίζουν αλλά είναι ζωτικής σημασίας», συνοψίζει ο Φεντερίκο Φουμπίνι, διερωτώμενος αν το αντιλαμβάνονται αυτό οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες, παρά την κρισιμότητα της περίστασης, εξακολουθούν να μη συμφωνούν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News