«Γιατί δεν πήρα το ρολάκι/ που μου πασάραν οι πολλοί» τραγουδούσε ο Τζίμης Πανούσης ή αλλού, ακόμη πιο άμεσα: «αν δεν μπεις στο κοπάδι/ πίσσα και πούπουλα». Ή στο κορυφαίο ίσως τραγούδι του («Είμαι Γυφτάκι»), η αποδόμηση: «Μπαίνω με τα τσαρούχια/ στο σαλονάκι της Ευρώπης/ μια ζωή πρετ-α-πορτέ με περιμένει». 

Πώς συνδέονται όλα αυτά, θα πείτε, με τη Μαρίνα Σάττι και τη Eurovision; Περιέργως συνδέονται, γιατί η λοξή ματιά, το σχόλιο και η απομυθοποίηση, είναι στοιχεία που διέπουν εγγενώς την καλλιτεχνική παρουσία της Σάττι η οποία θα εκπροσωπήσει το Σάββατο την Ελλάδα στον τελικό του διαγωνισμού. Εκπροσωπώντας παράλληλα τη γενιά των τριαντάρηδων —αλλά και των νεότερων— που δεν θεωρούν καθόλου ξένη την οπτική της γωνία: αυτή της ελληνικής silent generation, που δικαιούται να έχει φωνή και άποψη.

Ο όρος «σιωπηλή γενιά» (silent generation) χρησιμοποιήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να περιγράψει τους ανθρώπους που γεννήθηκαν ανάμεσα στον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο και βίωσαν τις τραυματικές επιπτώσεις της τεράστιας κρίσης της δεκαετίας του 1930. Οσο κι αν θέλουμε να γυρίσουμε σελίδα, η ελληνική οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 είναι η μοναδική συγκρίσιμη στα διεθνή χρονικά (με όρους απώλειας εθνικού εισοδήματος, άρα και υποβάθμισης των όρων ζωής των πλέον αδύναμων).

Οι μεγάλες κρίσεις χαράζουν λοιπόν τις ζωές των ανθρώπων αλλά δεν γεννούν μόνο απογοήτευση και μηδενισμό. Γεννούν και την καλώς εννοούμενη, την υγιή απομυθοποίηση του «όλα καλά με το ζόρι», η οποία, ναι, μπορεί να εκφραστεί μια χαρά στην τέχνη ακόμη και με το καλαμάκι του φραπέ ή την πλαστική καρέκλα.

Γιατί η καλλιτεχνική έκφραση δεν είναι, και δεν μπορεί να είναι, έκθεση επίπλων για τo μικροαστικό μας όνειρο. Αυτό ταιριάζει στους/στις influencer που μας δείχνουν τις νέες τους κουρτίνες, τον γωνιακό καναπέ και τις διακοπές τους στη Μύκονο. Σε όσους δηλαδή συνεχίζουν την αυταπάτη και τα στερεότυπα της εποχής του lifestyle, των πρώτων χρόνων της ιδιωτικής τηλεόρασης και της εθνικής ανάτασης των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η Σάττι είναι λογικό να ερεθίζει τα τηλεοπτικά αθύρματα, πρώτα απ’ όλα γιατί η ίδια δεν είναι άθυρμα. Αν έχεις σπουδάσει με υποτροφία στο Berklee College of Music σημαίνει ότι κάτι σκαμπάζεις από μουσική, ενώ αν έχεις διαχειριστεί τον ρατσισμό του «Ελληνάρα» λόγω της καταγωγής του πατέρα σου, σημαίνει ότι κάποια δύναμη την έχεις.

Επίσης, να σημειωθεί ότι η Σάττι δεν κατέφυγε μέχρι στιγμής σε «πολιτικούρες», στο κόλπο δηλαδή που χρησιμοποιούν οι του έντεχνου τραγουδιού για να γεμίζουν τους χώρους που εμφανίζονται (ακόμη κι όταν δεν συγκινούν πια τα τραγούδια τους). Αντίθετα, έχοντας «χωνέψει» διαφορετικές μουσικές παραδόσεις, παρουσιάζει κάθε φορά κάτι δικό της.

Τι να της πουν επομένως οι πανελίστες της trash πρωϊνής ζώνης -γιατί να φοβόμαστε τις λέξεις;- που ενοχλήθηκαν λέει από τη διαπίστωσή της ότι, ναι, προφανώς, για τη γενιά της, η πλαστική καρέκλα και ο φραπές, είναι μέρος αυτού που ζουν. Διότι αυτό εννοούσε πριν κακοποιήσει το νόημα η αποσπασματική αξιοποίηση της απάντησής της σε μια ερώτηση-παγίδα.

Τι έπρεπε δηλαδή να πει; Οτι η ίδια και η γενιά της ζουν ένα όνειρο; Οτι η πραγματική εικόνα της ζωής τους είναι το «ησυχαστήριο» του τάδε ή της τάδε celebrity (γιατί πολύ κουράστηκε) στο Σούνιο ή τη Σέριφο;

Οποιος δεν ταιριάζει στο ρολάκι, «πίσσα και πούπουλα» έλεγε ο Πανούσης. «Ουδεμία έκπληξις», κατά πως έλεγε ο Σαββόπουλος στους «Αχαρνής» του. «Ολα αυτά είναι ρόλοι που έχουν παιχτεί και ξαναπαιχτεί χιλιάδες φορές».

Από την υγιή απομυθοποίηση, λοιπόν, από την προσωπική δοκιμασία και τις υπόγειες διαδρομές ξεπηδάει ενίοτε η δημιουργικότητα. Αλλιώς θα ήμασταν όλοι influncer. Και, ευτυχώς, ένας καλλιτέχνης δεν «ζυγίζεται» από την κατάταξη στη Eurovision αλλά από το κατά πόσο το ταλέντο και το ήθος που φέρει ως πρόσωπο επικοινωνεί πραγματικά, βαθιά και αυθεντικά, με λίγους ή και περισσότερους ανθρώπους.

Με άλλα λόγια, καλό θα ήταν να πάρει μια καλή θέση η Μαρίνα Σάττι στον τελικό της Eurovision, αλλά και να μην πάρει μια καλή θέση δεν έχει καμία σημασία. Και, ευτυχώς και πάλι, για ένα λόγο παραπάνω: Αυτοί που θα βγουν στα πάνελ να της ασκήσουν κριτική, λένε πράγματα που δεν έχουν καμία σημασία. Δεν εγγράφονται τα λόγια τους πουθενά, σε καμία συνείδηση. Ενώ ο πραγματικός καλλιτέχνης, χάσει ή κερδίσει σε έναν διαγωνισμό, αφήνει ένα αποτύπωμα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News