H θύελλα που ξεσήκωσε η δικαστική απόφαση για το Μάτι, και όχι μόνο από συγγενείς των θυμάτων, είναι απολύτως δικαιολογημένη. Σε καμία χώρα του κόσμου, πόσο μάλλον στην Ελλάδα, καμία ετυμηγορία τόσο χαμηλής κλίμακας δεν μπορεί να σταθεί απέναντι σε τόσο πόνο. Μικρούτσικη, λιλιπούτεια, ισχνή, «θωρεί» σχεδόν με αναλγησία τη γιγαντιαία απώλεια, το βαθύ τραύμα, το αξεπέραστο αίσθημα εγκατάλειψης από τον κρατικό μηχανισμό την 23η Ιουλίου του 2018. Δεν είναι όμως μόνον αυτός ο λόγος. Αμφιλεγόμενες επιλογές, διαχρονικά προβλήματα, καραμπινάτα σφάλματα έντυσαν την πορεία της ποινικής προδικασίας, αλλά και την εκδίκαση της υπόθεσης.

Ασύλληπτοι είναι πρώτα απ’ όλα οι χρόνοι που συνοδεύουν την υπόθεση: έξι χρόνια για να εκδοθεί η πρωτόδικη απόφαση. «Η Δικαιοσύνη που αργεί γίνεται άδικη» παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της χώρας σε συζήτηση της Ολομέλειας της Βουλής για τον νέο Δικαστικό Χάρτη και την προσπάθεια επιτάχυνσης απονομής δικαιοσύνης. Τώρα, οι δικαστικές αρχές πρέπει να επιδοθούν σε αγώνα δρόμου, ώστε η υπόθεση για το Μάτι να τελεσιδικήσει μέσα στην επόμενη διετία, ώστε να μην επέλθει παραγραφή των αδικημάτων.

Η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα-Χριστοδουλέα έχει δώσει εντολή να καθαρογραφεί άμεσα η απόφαση. Η ελληνική δικαστηριακή πραγματικότητα, με την ψηφιοποίηση στα σπάργανα ακόμη, μπορεί να θέλει και δύο μήνες για να το κάνει. Με εντολή της κυρίας Κλάπα απαλλάσσεται επίσης η πρόεδρος της σύνθεσης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου που εκδίκασε το «Μάτι» από άλλα καθήκοντα, προκειμένου να συντάξει το σκεπτικό, την αιτιολογία της απόφασης που σήκωσε τόση σκόνη.

Σε αυτή την ιδιότυπη σκυταλοδρομία η απόφαση στην τελική και επίσημη μορφή της θα επιτύχει τον προσδιορισμό της δευτεροβάθμιας δίκης – οι αισιόδοξοι αναφέρουν ότι θα καταβληθεί προσπάθεια ακόμη και για τον Ιούνιο.

Ακατανόητος εν πολλοίς, ακόμη και για δικαστικούς λειτουργούς, είναι ο τρόπος με τον οποίο επέλεξε το δικαστήριο να διαχειριστεί τους κατηγορούμενους. Το σκεπτικό της απόφασης για τους έξι που καταδικάστηκαν και τους 15 που αθωώθηκαν αναμένεται ασφαλώς με εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ο κατάλογος εκείνων που βρέθηκαν στο εδώλιο και απηλλάγησαν περιλαμβάνει, εξάλλου, πρώην στελέχη της Αυτοδιοίκησης και του κρατικού μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, προβεβλημένα δηλαδή πρόσωπα, με ευθύνη στον δημόσιο βίο.

Απορία δεν προέρχεται όμως αποκλειστικά από το «αθώος»-«ένοχος» του δικαστηρίου. Πηγάζει και από τον τρόπο επιμέτρησης-έκτισης των ποινών, που θα μπορούσαν να μη χαϊδεύουν τους καταδικασθέντες και να μην είναι εξαγοράσιμες. Μυημένοι στα των δικαστηρίων εκτιμούν ότι η ποινή βάσης (υφίσταται όταν υπάρχει συρροή πολλών αδικημάτων και επαυξάνει) θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη. Οι εν λόγω δικαστές την όρισαν στα δύο χρόνια, όπως ίσως θα έκαναν για ένα τροχαίο δυστύχημα, με αδίκημα την «ανθρωποκτονία εξ αμελείας». Αν η ποινή βάσης ήταν μεγαλύτερη των τριών ετών, η τελική ποινή δεν θα μπορούσε ούτε να ανασταλεί ούτε να εξαγορασθεί.

Εύλογος θυμός κατέκλυσε την αίθουσα όταν ακούστηκε ότι οι καταδικασθέντες δεν θα οδηγούνταν στη φυλακή, αλλά θα μπορούσαν να εξαγοράσουν τις ποινές τους έναντι 10 ευρώ την ημέρα, σύνολο για την ποινή των πέντε ετών 38.000-40.000 ευρώ, και να αφεθούν ελεύθεροι.

Αναμένονται επ’ αυτού, δε, εξελίξεις. Στην υπόθεση παρενέβη η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, η οποία ζήτησε από την Εισαγγελία Εφετών Αθηνών να διερευνήσει το ενδεχόμενο έφεσης κατά της δικαστικής απόφασης σε ό,τι αφορά τους αθωωθέντες, την αναγνώριση ελαφρυντικών στους καταδικασθέντες, τις επιμέρους ποινές, τον τρόπο έκτισης.

Ο θυμός των οικείων των θυμάτων, των εγκαυματιών, δεν είναι στείρος. Αγανάκτηση, απογοήτευση, πικρία, ολόκληρο το φάσμα των συναισθημάτων που έχουν σημαδέψει την υπόθεση, αποτυπώθηκε και στη συνέντευξη Τύπου που παρεχώρησαν στην ΕΣΗΕΑ. Οι άνθρωποι αυτοί αισθάνθηκαν, αισθάνονται και μάλλον θα αισθάνονται –έως ότου αποκατασταθούν– αόρατοι, ταπεινωμένοι, συνθλιμμένοι. Και δηλώνουν ότι θα στραφούν στην Ευρώπη, στα όργανα και στις Αρχές της, μήπως και βρουν λύτρωση από το ψυχικό μαρτύριό τους.

Θυμάται κανείς ότι τον Οκτώβριο του 2022 δεν είχαν ούτε χώρο να σταθούν; Στην αίθουσα όπου είχε οριστεί η δίκη έβγαινε από τα παράθυρα το πλήθος του ακροατηρίου… Οι διαμαρτυρίες για την ασεβή στάση απέναντί τους κόπασαν μόνον όταν παραχωρήθηκε για τις συνεδριάσεις η μεγάλη αίθουσα του Εφετείου Αθηνών.

Η υπόθεση για το Μάτι χωλαίνει από την πρώτη στιγμή, όπως χωλός ήταν και ο κρατικός μηχανισμός το απόγευμα της 23ης Ιουλίου του 2018. Μια απόφαση κατώτερη των περιστάσεων, «νάνος» κοινωνικής ευαισθησίας, κάνει τη θλίψη εκείνου του καλοκαιριού να αναβιώνει. Μαύρο παντού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News