Οι πολίτες της Κίνας βαρύνονται όλο και περισσότερο από αβάσταχτα χρέη και τις τιμωρητικές συνέπειές τους. Το Πεκίνο καταπολεμά τους παραβατικούς οφειλέτες δεσμεύοντας τους μισθούς τους, απαγορεύοντας τη συμμετοχή τους σε θέσεις εργασίας του Δημοσίου ή περιορίζοντας την πρόσβασή τους σε τρένα υψηλής ταχύτητας και σε αεροπορικά ταξίδια.

Στα περιοριστικά μέτρα για τους οφειλέτες εντάσσονται απαγορεύσεις στις αγορές ακριβών ασφαλιστηρίων συμβολαίων και στη δυνατότητα διακοπών σε καλά ξενοδοχεία, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal. Παράλληλα, οι αρχές της χώρας μπορούν να θέσουν υπό κράτηση οφειλέτες που δεν συμμορφώνονται με τις απαγορεύσεις.

Ο αριθμός των οφειλετών στη δημόσια διαθέσιμη «μαύρη λίστα» παραβατικότητας της κυβέρνησης έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 50% από τα τέλη του 2019 – ο λόγος για 8,3 εκατομμύρια πολίτες. Τα δικαστήρια μπορούν να τοποθετήσουν άτομα στη λίστα όταν δεν συμμορφώνονται με τελεσίδικες αποφάσεις εναντίον τους για να επιστρέψουν χρήματα ή όταν κριθεί ότι δεν συνεργάζονται με τις νομικές διαδικασίες.

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και πολλές χώρες της Δύσης, η Κίνα δεν επιτρέπει στους περισσότερους οφειλέτες –συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έπεσαν σε κακοτυχία– να κηρύξουν πτώχευση για να διαγράψουν επισφαλή χρέη και να συνεχίσουν τη ζωή τους – μια πολιτική που πολλοί κινέζοι νομικοί επικρίνουν ως άδικη.

Το χρέος των κινεζικών νοικοκυριών έχει αυξηθεί κατά 50% την τελευταία πενταετία, σε περίπου 11 τρισ. δολάρια (10,3 τρισ. ευρώ) σήμερα. Αν και χαμηλότερο από τα 17,5 τρισ. δολάρια (16,5 τρισ. ευρώ) που οφείλουν οι αμερικανοί πολίτες, είναι ένα τεράστιο ποσό σε μια χώρα όπου οι εργαζόμενοι αμείβονται πολύ χαμηλότερα.

Καθώς οι τιμές των κατοικιών πέφτουν, ο αποπληθωρισμός κινδυνεύει να παγιωθεί και η ανεργία παραμένει μια επίμονη πρόκληση, η κινεζική ηγεσία σπρώχνει τους πολίτες σε περισσότερα έξοδα – αλλά κάθε επιπλέον γιουάν για το χρέος ισοδυναμεί με ένα λιγότερο για αγορές ή διακοπές. Η απειλή τιμωρίας των οφειλετών οδηγεί πολλές οικογένειες σε πιο συντηρητική διαχείριση των οικονομικών τους.

Οι λιανικές πωλήσεις καταναλωτικών αγαθών στην Κίνα αυξήθηκαν κατά 4,7% το πρώτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2023, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, υστερώντας συγκρινόμενο με τη συνολική οικονομική ανάπτυξη του 5,3%. Καθώς πολλοί Κινέζοι περιορίζουν τις δαπάνες τους, η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην κατασκευή και στις εξαγωγές στροβιλοσυμπιεστών – μια στρατηγική που επιτείνει τις εμπορικές εντάσεις της με τη Δύση.

Με τόσο πολλούς καταναλωτές υπό οικονομική πίεση, Δυτικές εταιρείες όπως η Apple, η Estée Lauder και η General Motors καταγράφουν χαμηλότερες πωλήσεις στην Κίνα. Οι Αρχές δεν ξεκαθαρίζουν τα κριτήρια επιλογής όσων μπαίνουν στη μαύρη λίστα, αλλά ισχυρίζονται ότι στοχοποιεί μόνο όσους έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν τα χρέη τους και αρνούνται να το κάνουν.

Η πρόωρη στεγαστική άνθηση της Κίνας είναι μια σημαντική αιτία της αύξησης των προσωπικών χρεών, καθώς πολλοί ιδιοκτήτες κατοικιών αναγκάζονται να δανειστούν όλο και περισσότερο για να αντεπεξέλθουν οικονομικά. Αγοραστές ανέλαβαν περαιτέρω χρέη με την αγορά ακινήτων –που τώρα μένουν άδεια– ως επενδύσεις, και όταν η στεγαστική φούσκα έσκασε, οι οφειλές τους έγιναν αβάσταχτες.

Ο αριθμός των κατοικιών που δεσμεύονται για πλειστηριασμούς αυξήθηκε κατά 43% το 2023, σε περίπου 400.000 ακίνητα. Η αύξηση των προσωπικών οφειλών είναι εν μέρει αποτέλεσμα της αύξησης χρήσης πιστωτικών καρτών και δανείων για τον χειρισμό των προσωπικών εξόδων, σε μια οικονομία που βαλτώνει. Η χρησιμοποίηση ποσών για την εξόφληση των υποχρεώσεων των πολιτών γίνεται εις βάρος της αγοραστικής τους δύναμης, τροφοδοτώντας έναν φαύλο κύκλο ύφεσης.

Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι μια αμερικανικού τύπου οικονομική κρίση στην Κίνα είναι απίθανη, καθώς ο κρατικός έλεγχος του τραπεζικού συστήματος δίνει στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να απορροφήσει ζημιές και να εισφέρει κεφάλαια στις τράπεζες σε περίπτωση που αυτό καταστεί αναγκαίο. Ωστόσο, η διόγκωση των μεγάλων προσωπικών χρεών αποτελεί πρόβλημα για την ηγεσία της χώρας.

Η μαύρη λίστα έχει οδηγήσει στη δημιουργία μιας μαύρης αγοράς που εξυπηρετεί τους οφειλέτες. Πρόσφατα, οι αρχές της Σαγκάης ξήλωσαν ένα κύκλωμα μαυραγοριτών που έκαναν κρατήσεις εισιτηρίων τρένων υψηλής ταχύτητας για λογαριασμό οφειλετών, ενώ ένα τοπικό δικαστήριο έθεσε υπό κράτηση έναν οφειλέτη που χρησιμοποίησε το κύκλωμα.

Το τρέχον οικονομικό σύστημα δίνει προτεραιότητα στην προστασία των πιστωτών –συχνά ισχυρών κρατικών ιδρυμάτων– σε βάρος των οφειλετών. Οικονομολόγοι της χώρας ισχυρίζονται ότι η Κίνα έχει επειγόντως ανάγκη ενός εθνικού συστήματος προσωπικής πτώχευσης, ώστε να πετύχει τον στόχο του ηγέτη της, προέδρου Σι, να κάνει το κράτος πιο δίκαιο, αναγκάζοντας τους πιστωτές και τους οφειλέτες να μοιράζονται το κόστος των επιβαρυμένων δανείων.

Κινητοποίηση πάνω στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία παρεμποδίζεται εν μέρει από αντιρρησίες της ιδέας, οι οποίοι θεωρούν ότι η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος διευθέτησης θα ενθάρρυνε περισσότερους οφειλέτες να αποφεύγουν την πληρωμή των χρεών τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News