Υπήρχε και μια αραβική συνιστώσα στον συνασπισμό δυνάμεων που απέκρουσε την επίθεση που εξαπέλυσε το Ιράν στο Ισραήλ και το γεγονός αυτό λειτουργεί αναμφίβολα υπέρ της αμερικανικής διπλωματίας στη Μέση Ανατολή. Η επιτυχία του Ισραήλ και των ΗΠΑ στην αναχαίτιση των περισσότερων από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τους πυραύλους που εκτοξεύθηκαν από την Τεχεράνη αποδίδεται και στην αρωγή ορισμένων αραβικών χωρών.

Η Ιορδανία εκτέθηκε περισσότερο, καθώς συμμετείχε ενεργά με την αεράμυνά της στην αναχαίτιση. Αλλά στην επιτυχία συνεισέφεραν και άλλα αραβικά κράτη – μεταξύ των οποίων και η Σαουδική Αραβία – με πληροφορίες που συνέλεξαν οι μυστικές τους υπηρεσίες, μέσω της παρακολούθησης των αιθέρων πάνω από τις επικράτειές τους και επιτρέποντας στα αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη να εισέλθουν στους εναέριους χώρους τους.  

«Επρόκειτο για μια πολύτιμη, ορθολογική και επικίνδυνη συνεργασία. Το ότι η έκταση των ζημιών ήταν τόσο περιορισμένη, οφείλεται και στην παρέμβαση αυτού του ακήρυχτου “αόρατου συνασπισμού”. Οι μετριοπαθείς σουνιτικές αραβικές κυβερνήσεις έχουν επιλέξει πλευρά εδώ και καιρό: το Ιράν είναι η κύρια απειλή για αυτές, όχι το Ισραήλ», γράφει ο Φεντερίκο Ραμπίνι της Corriere della Sera σε ανάλυσή του.  

«Το χαμηλό προφίλ που πολλές από αυτές τις κυβερνήσεις υιοθέτησαν στην προκειμένη περίπτωση, είναι κατανοητό. Η συνεχιζόμενη ανθρωπιστική τραγωδία στη Γάζα έχει κινητοποιήσει την κοινή γνώμη στον αραβικό και ισλαμικό κόσμο. Η συνδρομή του Ισραήλ αυτήν την περίοδο είναι μια αντιδημοτική επιλογή. Οσο λιγότερο γίνεται λόγος για αυτή, τόσο το καλύτερο… Αλλά η ουσία είναι η ίδια, ο μετριοπαθής αραβικός κόσμος επέλεξε το μικρότερο κακό, συνέβαλε στην άμυνα του Ισραήλ και εμπόδισε την ιρανική επίθεση», όπως συνοψίζει ο γνωστός ιταλός και (πολιτογραφημένος αμερικανός) αρθρογράφος.   

Ο Ραμπίνι εστιάζει την προσοχή του ειδικά στη Σαουδική Αραβία του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, υποστηρίζοντας πως ο ρόλος της είναι το κλειδί για την κατανόηση αυτής αναπάντεχης γεωπολιτικής εξέλιξης. 

«Το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ζει κάτω από την υπαρξιακή απειλή του περσικού επεκτατισμού από το 1979. Από την αρχή η ισλαμική επανάσταση του Αγιατολάχ Χομεϊνί στράφηκε κατά της νομιμότητας της σαουδαραβικής μοναρχίας όσον αφορά την προστασία των ιερών τόπων της Μέκκας και της Μεδίνας. Η καταστροφή του κράτους του Ισραήλ, η εκδίωξη των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Μέση Ανατολή, η οριστική ανατροπή της δυναστείας της Σαουδικής Αραβίας και η κατάκτηση των ιερών πόλεων του Μωάμεθ ήταν οι στόχοι που διακηρύσσονταν στο μεσσιανικό κήρυγμα του Χομεϊνί», μας πληροφορεί ο ιταλός δημοσιογράφος. 

Το Ριάντ υπέστη τις συνέπειες αυτής της εχθρότητας όχι μόνο στο πλαίσιο μιας ιδεολογικής πρόκλησης αλλά και σε στρατιωτικό επίπεδο. Η Τεχεράνη υποστήριξε τους Χούθι στην Υεμένη για να παρασύρει τη Σαουδική Αραβία σε μια περιφερειακή σύγκρουση, ούτως ώστε να αποδυναμωθεί, ενώ το 2019 ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έπληξαν νευραλγικές πετρελαϊκές υποδομές της Σαουδικής Αραβίας, θέτοντάς τες εκτός λειτουργίας για αρκετές εβδομάδες. «Η μοναρχία της Σαουδικής Αραβίας αισθάνεται ότι απειλούνται τα ζωτικά της συμφέροντα και η επιβίωσή της από το Ιράν, στο πλαίσιο μιας σύγχρονης εκδοχής της χιλιετούς αντιπαράθεσης μεταξύ της αραβικής και της περσικής αυτοκρατορίας», όπως συνοψίζει ο Φεντερίκο Ραμπίνι.  

Σε αυτό το πλαίσιο ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν επέλεξε να αλλάξει την στάση του, παύοντας, καταρχάς, να αναφέρεται εχθρικά στο Ισραήλ ενώ σταδιακά εξέλιπε και η αποκαλούμενη «κουλτούρα της θυματοποίησης», κάποτε κυρίαρχη στον αραβικό κόσμο, σύμφωνα με την οποία για τα όποια προβλήματα και για τις όποιες αποτυχίες των αραβικών κρατών, φταίνε η Δύση και ο σιωνισμός.  

Στην παρούσα φάση ο ντε φάκτο ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας «βλέπει το Ισραήλ ως ένα μοντέλο – οικονομικό, τεχνολογικό, επιστημονικό – που πρέπει να το μελετήσει, ώστε να το μιμηθεί», σημειώνει ο ιταλός αρθρογράφος. Μετά την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο – μέσω των συμφωνιών του Αβραάμ που υπεγράφησαν το 2020 – η προσοχή όλων είχε στραφεί στη Σαουδική Αραβία με τον ίδιο στόχο: την εξομάλυνση των σχέσεών της με το εβραϊκό κράτος.  

Στόχος των αιματηρών επιθέσεων της Χαμάς στο Ισραήλ πριν από περισσότερο από έξι μήνες ήταν να πληγεί και αυτή η προοπτική, καθώς οι ηγέτες της οργάνωσης (και οι ιρανοί χρηματοδότες και σύμβουλοί τους) γνώριζαν εκ των προτέρων πως, μπροστά σε όλα όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν στη Λωρίδα της Γάζας και με τα ανείπωτα δεινά του πληθυσμού της να κυριαρχούν στην παγκόσμια κοινή γνώμη, ο σαουδάραβας ηγέτης, παρά την τεράστια ισχύ που κατέχει, δεν θα μπορούσε να αγνοήσει την οργή των υπηκόων του. Οσον αφορά την επόμενη μέρα στη Λωρίδα της Γάζας, το Ριάντ υποστηρίζει τις προτάσεις των ΗΠΑ: κατάπαυση του πυρός, ανθρωπιστική βοήθεια, απελευθέρωση των ομήρων και μια λύση δύο κρατών.  

«Οταν, όποτε, αρχίσει η ανοικοδόμηση της Γάζας, η Σαουδική Αραβία θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή με τις οικονομικές της συνεισφορές. Δεδομένων των σημερινών θέσεων Ισραηλινών και Παλαιστινίων ολόκληρος ο δρόμος προς την ειρήνη είναι ανηφορικός. Αλλά το Ριάντ δεν έχει χάσει τον προσανατολισμό του, παραμένει σαφές ότι για τους Σαουδάραβες ο πραγματικός κίνδυνος είναι το Ιράν. Το ίδιο ισχύει για τους “δορυφόρους” τους, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, καθώς και για δύο μετριοπαθείς χώρες που έχουν ήδη ειρηνικές σχέσεις με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ιορδανία, οι οποίες είναι επίσης αποδέκτες σημαντικής βοήθειας και επενδύσεων από τη Σαουδική Αραβία», σημειώνει ο Ραμπίνι. 

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του, θυμίζει πως η επιτυχία του Τζο Μπάιντεν στη σύναψη αυτού του αραβικού συνασπισμού ενάντια στη βροχή των πυραύλων και των drones από το Ιράν, θυμίζει ένα λαμπρό προηγούμενο. Οταν ο Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε στο Κουβέιτ το 1990, το επόμενο βήμα για τον ιρακινό δικτάτορα επρόκειτο να ήταν η Σαουδική Αραβία, οπότε ο Τζορτζ Μπους (ο πρεσβύτερος) ανέλαβε αμέσως δράση. Στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου (1991) η Αμερική κατάφερε να συνάψει έναν «συνασπισμό των πρόθυμων» στον οποίο εκπροσωπούνταν σε μεγάλο βαθμό και ο μετριοπαθής αραβικός κόσμος. 

Η προστασία της Σαουδικής Αραβίας εξασφαλίστηκε χάρη στα στρατεύματα που κατάφερε να συγκεντρώσει ο πρόεδρος Μπους, ανανεώνοντας μια παράδοση στρατιωτικής προστασίας του αραβικού βασιλείου, της οποίας οι ιστορικές καταβολές μπορούν να αναχθούν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στη συμφωνία μεταξύ του προέδρου Φραγκλίνου Ρούσβελτ και του ιδρυτή της σαουδαραβικής δυναστείας. 

Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν επιδιώκει η χώρα του να διαδραματίζει έναν πιο αυτόνομο ρόλο: «έχει καλές σχέσεις με την Κίνα και τη Ρωσία και πρωταγωνιστεί στον παγκόσμιο Νότο. Αλλά την ώρα της έκτακτης ανάγκης αποδείχθηκε πιο σημαντική η στρατιωτική συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες», καταλήγει ο Φεντερίκο Ραμπίνι. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News