Μετά τις ανακοινώσεις της Δευτέρας, ο φυλακισμένος δήμαρχος Χειμάρρας, Φρέντι Μπελέρης, είναι ήδη εν αναμονή ευρωβουλευτής. Ουδείς αμφιβάλλει ότι θα εκλεγεί –πιθανότατα πανηγυρικά. Πέρα, όμως, από τη διεθνή διάσταση του θέματος, σε ό,τι αφορά κυρίως τον βαθμό παρέμβασης της Ελλάδας στην άμεση γειτονιά μας, τα Βαλκάνια, υπάρχουν ερωτήματα μεταξύ των κεντρώων και κεντροαριστερών ψηφοφόρων του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Διότι όλοι γνωρίζουν (ό,τι κι αν έλεγε το Twitter της περιόδου 2019-2023) πως ο σημερινός πρωθυπουργός είναι αυτός που έφερε το συγκεκριμένο ακροατήριο στη Νέα Δημοκρατία, ανεβάζοντας το ποσοστό του κόμματος από το 28% το 2015 στην περιοχή του 41% το 2019 και το 2023.

Η απάντηση στο ερώτημα «γιατί;», ανεξαρτήτως της γνώμης που έχει κανείς για τον Φρέντι Μπελέρη, αρχίζει από την παραδοχή πως είναι μια υποψηφιότητα η οποία συσπειρώνει το δεξιό-πατριωτικό ακροατήριο της ΝΔ και περιορίζει τις διαρροές προς τα δεξιά (θα επανέλθουμε).

Ξύνοντας ωστόσο λίγο την επιφάνεια και φεύγοντας από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε προσώπου, θα δει κανείς ότι η εξισορρόπηση των συμβολισμών, ακόμη και η αμφίπλευρη διεύρυνση, έχουν ξανασυμβεί από τα κόμματα εξουσίας στη Μεταπολίτευση. Συχνά δε από πρωθυπουργούς που επιχείρησαν εκσυγχρονιστικές τομές και δεν ήθελαν να τους σταματήσουν μικρότερα κόμματα που θα άρπαζαν την ευκαιρία να απευθυνθούν σε δυσαρεστημένους.

Ας κάνουμε λοιπόν μια ιστορική αναδρομή, φεύγοντας για λίγο από τον Φρέντι Μπελέρη: ας δούμε μερικά παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι η ηγεσία σε ένα κόμμα εξουσίας είναι συχνά, αν όχι κυρίως, μια άσκηση διαρκούς ισορροπίας.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος δρομολόγησε το δημοψήφισμα που έδιωξε τον βασιλιά το 1974, νομιμοποίησε το ΚΚΕ και έβαλε την Ελλάδα στην τότε ΕΟΚ, είχε προφανώς υπόψη του πως οι τομές αφήνουν και κάποιους δυσαρεστημένους.

Το 1974 άνοιξε την πόρτα της ΝΔ σε πολλούς από τους πολιτικούς της προϋπάρχουσας Δεξιάς, με την προϋπόθεση ότι δεν είχαν εμπλακεί με τη χούντα. Επίσης, το 1978 ανοίχτηκε προς το Κέντρο με την προσχώρηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στον οποίο ανέθεσε το υπουργείο Συντονισμού. Παράλληλα, ο ιδρυτής της ΝΔ είχε πάντα δίπλα του από το 1974 τον Γεώργιο Ράλλη που υπήρξε φιλοβασιλικός. Βεβαίως, ο μετέπειτα πρωθυπουργός ήταν πάντοτε πιστός δημοκράτης, συμμετείχε στην αντίσταση κατά της δικτατορίας και διακρινόταν για την προσωπική του μετριοπάθεια.

Η «άσκηση» αυτή επαναλήφθηκε πολλές φορές στη συνέχεια από τους πρωθυπουργούς που ακολούθησαν. Από τον Ανδρέα Παπανδρέου, από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και από τον Κώστα Σημίτη –πριν αυτή η διεύρυνση εκφυλιστεί προς το γκροτέσκο με τη συγκυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα – Πάνου Καμμένου το 2015. Ποιος θυμάται λχ. σήμερα ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ενέταξε στο ΠΑΣΟΚ το 1989 τον Ιωάννη Μπούτο; Ο μεσσήνιος πολιτικός είχε εκλεγεί στο παρελθόν βουλευτής με την ΕΡΕ και την ΝΔ, της οποίας διετέλεσε πολλές φορές υπουργός στη Μεταπολίτευση. Μάλιστα το 1981 είχε διεκδικήσει και την ηγεσία της ΝΔ και ήρθε τρίτος πίσω από τον Ευάγγελο Αβέρωφ και τον Κωστή Στεφανόπουλο.

Περισσότεροι ίσως θυμούνται σήμερα το «πατριωτικό ΠΑΣΟΚ», την πτέρυγα του κόμματος που τηρούσε μια διακριτή στάση στα εθνικά θέματα. Το προηγούμενο αυτό μας βοηθά να επιστρέψουμε (κάπως απότομα) στο σήμερα και στα πολιτικά μεγέθη των ημερών μας. Εχει λοιπόν ενδιαφέρον ότι ο Κυριάκος Βελόπουλος (επιστολές Ιησού, κηραλοιφές, 3.000 ευρώ σύνταξη) δήλωσε πρόσφατα στη Βουλή (εδώ), προκληθείς από τον Αδωνι Γεωργιάδη τα κάτωθι: «Ναι, ήμουν πατριωτικό ΠΑΣΟΚ. Ναι, εγώ μπορώ να πω “η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες”».

Είναι προφανές, με βάση και τον κ. Βελόπουλο, ότι τo «μαγαζί» τού «είμαι πιο πατριώτης από εσένα» υπήρχε και θα υπάρχει. Γιατί το κόλπο είναι παλιό, είναι απλό και συνήθως πιάνει. Διαχρονικά, λοιπόν, ο ρόλος των αρχηγών στα κόμματα εξουσίας ήταν να διατηρούν εντός των τειχών σημαντικές και λιγότερο σημαντικές προσωπικότητες διαφορετικών αποχρώσεων ώστε να μην παίρνουν φόρα κόμματα που σηκώνουν σημαίες ευκαιρίας και που μπορούν να ανατρέψουν τη κεντρική πορεία και τη στόχευση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που διεύρυνε την ΝΔ προς το Κέντρο, άφησε όπως έδειξαν οι εκλογές του 2023 χώρο για τρία ακροδεξιά κόμματα στα δεξιά της, με πιο υπολογίσιμο αυτή τη στιγμή την Ελληνική Λύση του κ. Βελόπουλου. Η γενναία απόφαση του κ. Μητσοτάκη να προχωρήσει στη νομοθέτηση του γάμου των ομοφύλων, ενέτεινε τη γκρίνια στην (πολύ) δεξιά πτέρυγα της ΝΔ και έδειξε να ωφελεί το μείγμα συνωμοσιολογίας και εθνικιστικής πλειοδοσίας που εκπροσωπεί ο κ. Βελόπουλος.

Από τη στιγμή δε που έγινε το λάθος και το ενδεχόμενο της υποψηφιότητας του Φρέντι Μπελέρη διέρρευσε στον Τύπο και μετατράπηκε σε σίριαλ, η μη συμπερίληψη του στο ψηφοδέλτιο θα αποτελούσε πρόβλημα. Κυρίως γιατί σε μια περίοδο όπου η Ελλάδα αντιμετωπίζει ξανά γεωπολιτικούς κινδύνους, το κυβερνών κόμμα έχει ανάγκη να περιορίσει τις διαρροές και την πριμοδότηση της σουρεαλιστικής και ανεύθυνης ακροδεξιάς. Επίσης εύκολα μπορεί κανεις να φανταστεί πώς θα εκμεταλλεύονταν κάποιοι το γεγονός αν ο κ. Μπελέρης έμενε τελικά εκτός.

Ηταν επομένως μια κίνηση ρεαλισμού που υπηρετεί πρώτα και κύρια έναν σκοπό: τη συνέχιση της πορείας των μεταρρυθμίσεων σε ένα περιβάλλον σταθερότητας. Και χωρίς αυτή να απειλείται από πολιτικούς που στερούνται σοβαρότητας και μπορούν να πιαστούν από ο,τιδήποτε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News