Η Αίτνα, το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο της Ευρώπης, ενθουσιάζει τους τουρίστες και τους ντόπιους «αποπνέοντας» σχεδόν τέλειους κύκλους καπνού στον γαλάζιο ουρανό πάνω από τη Σικελία, όπως αναφέρει δημοσίευμα της βρετανικής Telegraph.

Οι κύκλοι καπνού, γνωστοί ως «δακτύλιοι ηφαιστειακής δίνης», στην πραγματικότητα αποτελούνται από συμπυκνωμένα αέρια και υδρατμούς. Σχηματίζονται όταν αέρια ανεβαίνουν από βαθιά μέσα από τη γη, ανεβαίνουν στο εσωτερικό του βουνού και διαφεύγουν από τον κρατήρα του ηφαιστείου.

Η Αίτνα είναι ένα από τα ελάχιστα ηφαίστεια σε όλο τον κόσμο που παράγει τους συγκεκριμένους δακτυλίους, και το κάνει πολύ συχνά, αλλά οι τελευταίες εκπομπές της είναι πραγματικά εντυπωσιακές, λένε οι επιστήμονες. «Κανένα ηφαίστειο στη γη δεν παράγει τόσους δακτυλίους ατμού όσο η Αίτνα, αλλά τώρα ξεπερνά όλα τα προηγούμενα ρεκόρ», ισχυρίζεται ο Μπόρις Μπένκλε, ηφαιστειολόγος του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Κατάνια.

Ο επιστήμονας μελετά το ηφαίστειο και ζει κοντά του τα τελευταία 25 χρόνια. Αναφέρει ότι αργά την περασμένη Τρίτη άνοιξε μια μικρή οπή αερισμού στο βορειοανατολικό άκρο του νοτιοανατολικού κρατήρα του ηφαιστείου, η οποία είχε άρχισε να εκπέμπει πυρακτωμένες δόσεις αερίων. Το επόμενο πρωί έγινε σαφές ότι αυτές οι δόσεις δημιούργησαν «μια εντυπωσιακή ποσότητα» δακτυλίων δίνης ατμών.

Το ηφαίστειο έχει εκπέμψει εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες, από αυτούς τους εντυπωσιακούς δακτυλίους από εκείνο το πρωινό, προσθέτει ο Μπένκλε, ο οποίος μπορεί να δει το ηφαίστειο από το σπίτι του, κοντά στην Κατάνια. «Νόμιζα ότι είχα παραισθήσεις. Δεν είχα δει ποτέ κάτι τόσο εντυπωσιακό και όμορφο», προσθέτει η Αντζελα Ιντρούλιο, από το Μασκάλι, μια πόλη στους πρόποδες της Αίτνας, η οποία ξαναχτίστηκε όταν καταστράφηκε ολοσχερώς από την έκρηξη του 1928.

Οι ειδικοί λένε ότι οι ασυνήθιστοι δακτύλιοι είναι αβλαβείς και δεν αποτελούν απαραίτητα προοίμιο μιας επικείμενης έκρηξης. «Είναι απλά ένας ανοιχτός αγωγός, κυκλικού σχήματος, μέσω του οποίου το αέριο εκτοξεύεται με παλμικό τρόπο», εξηγεί ο Μπένκλε. «Είναι πραγματικά κάτι το εξαιρετικό και εντελώς αβλαβές». Οι ντόπιοι αποκαλούν πλέον το ηφαίστειο «Αρχόντισσα των Δακτυλιδιών», λόγω των κύκλων ατμού που εκπέμπει.

Η προηγούμενη φορά που το φαινόμενο παρατηρήθηκε στην Αίτνα ήταν τον περασμένο Δεκέμβριο, λέει ο Γκιουζέπε Μπαρμπαγκάγιο, ξεναγός στην Ομάδα Αλπικών Οδηγών της Νότιας Αίτνας. Αλλες σημαντικές εκπομπές δακτυλίων σημειώθηκαν το 2000 και το 2023. Με ύψος 3.350 μέτρων, το όρος της Σικελίας αποτελεί το υψηλότερο ηφαίστειο στην Ευρώπη.

Οι εκρήξεις είναι συνεχείς εδώ και μισό εκατομμύριο χρόνια, σύμφωνα με το ινστιτούτο του Μπένκλε, αλλά το ηφαίστειο απέκτησε το χαρακτηριστικό κωνικό του σχήμα μόλις τα τελευταία 100.000 χρόνια. Το μάγμα ανεβαίνει στην Αίτνα μέσω ενός ανοιχτού κεντρικού αγωγού, ο οποίος απελευθερώνει διαρκώς αέρια – γεγονός που σημαίνει ότι σχεδόν όλο το χρόνο αναδύεται καπνός από την κορυφή του.

Η τελευταία μεγάλη έκρηξη του σικελικού ηφαιστείου πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2023, και ανάγκασε τις ιταλικές αεροπορικές αρχές να ακυρώσουν όλες τις πτήσεις στο κοντινό αεροδρόμιο της Κατάνια – μιας πόλης  που αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό.

Εκείνη την εποχή, η έκρηξη λάβας από τον νοτιοανατολικό κρατήρα της Αίτνας παρήγαγε ένα σύννεφο μαύρης ηφαιστειακής τέφρας που έπεσε πάνω στην πόλη, προκαλώντας προβλήματα όχι μόνο στις εναέριες κυκλοφορίες, αλλά και στα οχήματα στο έδαφος.

Το ίδιο συνέβη λόγω των εκρήξεων του 2001 και των επόμενων δύο ετών, όταν ένα στρώμα από εκτιναγμένα θραύσματα πέτρας και στάχτης σχηματίστηκε σε δρόμους και αυτοκινητόδρομους, θέτοντας σε κίνδυνο την κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Τα ίδια προβλήματα δημιουργήθηκαν και όταν τα κομμάτια αυτά έπεσαν στους διαδρόμους του αεροδρομίου.

Το Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Κατάνια ανέφερε επίσης ότι η λεπτή ηφαιστειακή σκόνη μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς στα μάτια, στο δέρμα και στο λαιμό των ανθρώπων, ενώ οι καλλιέργειες μπορεί να υποστούν μη αναστρέψιμη ζημιά λόγω της στάχτης και των θραυσμάτων που μεταφέρονται από τον άνεμο, σε περίπτωση εκρήξεων.

Πολλές μεγάλες εκρήξεις της Αίτνας έχουν συμβεί τα τελευταία 100 χρόνια. Το 1971, αρκετά χωριά απειλήθηκαν από ροές λάβας, που κατέστρεψαν ορισμένους οπωρώνες και αμπελώνες. Την επόμενη δεκαετία, η δραστηριότητα του ηφαιστείου ήταν σχεδόν συνεχής. Το 1983, οι αρχές εκτόξευσαν δυναμίτη στο εσωτερικό του, σε μια προσπάθεια να εκτρέψουν τις ροές λάβας, μετά από μια έκρηξη που διήρκεσε τέσσερις μήνες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News