Γιατί δεν μπορούν οι κυβερνήσεις να αρχίσουν την προσπάθεια να αλλάξουν το κράτος, παρότι το αίτημα της κοινωνίας είναι ώριμο και πιεστικό; Γιατί αυτή η προσπάθεια, για κάθε κυβέρνηση η οποία έχει ορίζοντα ζωής το πολύ τέσσερα χρόνια, μοιάζει με βουνό. Αν αποφασίσει να το ανέβει, ήδη από τους πρόποδες θα εισπράξει τόση φθορά που δεν θα μπορέσει να κάνει βήμα. Ο κρατικός συνδικαλισμός και τα κόμματα που επενδύουν στον λαϊκισμό θα βάλουν σε ένα μήνα λουκέτο στη χώρα. Και η κυβέρνηση θα πέσει.

Ποιες προσπάθειες έχουν άραγε πετύχει στα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης; Δύο μεγάλες μεταρρυθμίσεις, το ΕΣΥ (άσχετο πού έχει φτάσει) και το ΑΣΕΠ, και πέραν αυτών τα υποσύνολα και οι παρακάμψεις: τα ΚΕΠ και το Gov.gr.

Το ζήτημα «αλλαγή του κράτους» μοιάζει χαοτικό αλλά μπορείς να το περιγράψεις με λίγες λέξεις. Γιατί όλοι γνωρίζουν για τι μιλάμε. Ας μην κοροϊδεύουμε ο ένας τον άλλον. Δεν είναι σύγχρονο κράτος αυτό που έχουμε. Είναι ένα βαριά άρρωστο και χαοτικό μόρφωμα. Και απελπίζει πρώτους από όλους αυτούς, που μέσα σε αυτό, προσπαθούν, από ιδεαλισμό ή απλά από σεβασμό στον εαυτό τους, να κάνουν καλά τη δουλειά τους.

Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα από πού να αρχίσει μια κυβέρνηση για να καταφέρει να ολοκληρώσει μια παρέμβαση μέσα στον χρόνο της θητείας της, να μην πέσει από τις αντιδράσεις του κρατικού συνδικαλισμού και της αντιπολίτευσης, και να μην απειλήσει τη μονιμότητα. Το τελευταίο αυτό στοιχείο είναι μια πανίσχυρη ιερή αγελάδα που δεν μπορεί κανένας να την ακουμπήσει —ίσως σε 50 χρόνια. Είναι άλλωστε και ο λόγος που κόπηκαν ο 13ος και ο 14ος μισθός στο Δημόσιο τα χρόνια του μνημονίου. Και αυτές οι περικοπές άπλωσαν ακόμη περισσότερο τη μοιρολατρία και την απογοήτευση παντού, ιδίως στους έντιμους και ικανούς υπαλλήλους, και φτάσαμε έτσι στα σημερινά χάλια.

Τι θα κάνουμε, λοιπόν, ως κοινωνία για αυτή τη ντροπιαστική και απαράδεκτη κατάσταση; Στις αναλύσεις και τις διαπιστώσεις είμαστε καλοί. Εχουμε ειδικούς για τη δημόσια διοίκηση που μπορούν να περιγράψουν με ευφάνταστο τρόπο ακόμη και την πιο ακραία παθογένεια του ελληνικού Δημοσίου. Στο ερώτημα όμως «τι κάνουμε», η απάντηση είναι η περιγραφή των εμποδίων που εκτέθηκαν πιο πάνω: «άστο, δεν γίνεται». 

Ξέρουμε πια πώς να αρχίσουμε 

Ωστόσο πρέπει να γίνει επιτέλους μια αρχή. Το «από πού» το έδειξε η ίδια η ζωή. Στα Τέμπη και στους Αγίους Αναργύρους. Μας το είπαν οι μαθητές και οι φοιτητές που βγήκαν στους δρόμους μετά τα Τέμπη, πριν προσπαθήσουν να τους καπελώσουν τα κόμματα. Τι έλεγαν τα παιδιά; «Το κράτος μας σκοτώνει».

Η αρχή, λοιπόν, πρέπει να γίνει από την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Τα δάκρυα στέρεψαν. Χρειαζόμαστε ένα κράτος μέσα στο κράτος, με επαγγελματισμό, υψηλότερους μισθούς, κίνητρα και οργανόγραμμα μιας κανονικής διοικητικής δομής. Μιας κανονικής χώρας. Εν ανάγκη ας μας το δώσει έτοιμο μια κανονική χώρα της Ευρώπης. Εμείς δεν είμαστε. Το λέμε κάθε μέρα. Μέσα μας και μεταξύ μας.

Σε αυτή τη νέα κρατική (απολύτως κρατική) δομή πρέπει να ενταχθούν σε πρώτη φάση όσοι κρατικοί υπάλληλλοι είναι άμεσα επιφορτισμένοι με την ασφάλεια του πολίτη και την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Αν κάποιοι λίγοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν ή αξιολογείται ότι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, θα επιστρέφουν πίσω, στην υπάρχουσα δομή. Χρειαζόμαστε ένα υγιές υποσύνολο μέσα σε αυτό το βαριά άρρωστο μόρφωμα, το οποίο θα επενδύει στον αυτοσεβασμό όσων εργάζονται σε αυτό και πάνω απ’ όλα θα προστατεύει, τουλάχιστον το βασικό: τη ζωή μας.

Γιατί αν πέσεις σε διεφθαρμένο υπάλληλο πολεοδομίας απλώς δεν χτίζεις σπίτι. Ενώ αν πέσεις στον σταθμάρχη της Λάρισας ή στον τηλεφωνητή του 100 πεθαίνεις. Ναι, προφανώς, το είπαμε και το παραδέχονται όλοι: φταίνει αυτοί που τους έβαλαν εκεί. Αυτό είναι λυμένο. Αν όμως το ζήτημα γίνει η πολιτική κοκορομαχία, αυτός είναι και ο τρόπος για να μην γίνει τίποτα. Διότι το ζήτημα είναι υπαρξιακού χαρακτήρα. Πέρα και πάνω από τα κόμματα και την καριέρα οποιουδήποτε πολιτικού: να μην απειλείται η ζωή μας από το άρρωστο μόρφωμα που λέγεται ελληνικό Δημόσιο.

Ο κίνδυνος του πολιτικού μάρκετινγκ 

Ας ονομάσουμε το νέο σχήμα πιλοτικό, πρότυπο, ή όπως αλλιώς. Το θέμα δεν είναι το πολιτικό μάρκετινγκ. (Αν βγουν δηλαδή μετά από μια εμπνευσμένη σύσκεψη και μας πουν ένα ακόμη σύνθημα, πχ. «επανίδρυση» ή «Κράτος 2.0», ή αν ανακοινώσουν όλο χαρά ότι «θα εφαρμοστούν τα κριτήρια του ιδιωτικού τομέα, τι ωραία, τι καλά» τότε προφανώς θα γελάσει και ο κάθε πικραμμένος. Και θα την κλάψουμε την πρωτοβουλία πριν καν αρχίσει. Αυτά τα πράγματα θέλουν τρόπο. Είναι δύσκολα θέματα που δεν λύνονται με μαρκετινίστικό βολονταρισμό)

Το ζητούμενο είναι μια νέα, ΚΡΑΤΙΚΗ δομή, ΜΕΣΑ στο Δημόσιο, που θα προσελκύσει τα υγιή κύτταρα. Και η οποία θα αποκτήσει την ακτινοβολία του υποδείγματος. Οι εργαζόμενοι σε αυτή θα πρέπει να αισθάνονται ότι η δουλειά τους πιάνει τόπο, ότι αμείβεται καλά και ότι η κοινωνία τους περιβάλλει με σεβασμό και εμπιστοσύνη (αυτή που έχει χαθεί πια σχεδόν για όλες τις υπάρχουσες δομές). Θα πρέπει να έχουν κύρος και να αναγνωρίζεται αυτό που κάνουν. Να μη βουλιάζουν στη μοιρολατρία και την παραίτηση, για να περάσει η ώρα, να τελειώσει η βάρδια, και να πάνε σπίτι τους.

Τι θα πει δηλαδή ο κρατικός συνδικαλισμός απέναντι σε μια τέτοια πρωτοβουλία; Μην αυξάνετε τους μισθούς; «Εγκλημα» να αξιολογούνται οι εργαζόμενοι στη νέα δομή; Αφού δεν θα απολύονται. Θα επιστρέφουν απλά στη ζεστή αγκαλιά του παλιού —που φυσικά θα πληρώνει λιγότερο. Αν αυτή, ή οποιαδήποτε κυβέρνηση, τολμήσει να δημιουργήσει κάτι νέο, και αυτό το νέο γίνει το υπόδειγμα, η περίμετρος θα μπορεί σταδιακά να ανοίγει όσο το επιτρέπουν τα δημοσιονομικά περιθώρια.

Αν πετύχει το εγχείρημα το παλιό θα μοιάζει πια «αρχαίο», όπως μοιάζουν ήδη, μετα το Gov.gr, η χαρτούρα για τις υπεύθυνες δηλώσεις και τα χαρτόσημα για το γνήσιο υπογραφής. Το υγιές θα αντικαθιστά σταδιακά το σάπιο. Και θα το πιέζει ποικιλοτρόπως. Ισως να μπορεί και να σύρει δια του υποδείγματος προς τα εμπρός κι άλλες υπηρεσίες. Γιατί θα υπάρχει κίνητρο και πυξίδα.

Δεν πρόκειται για καινοτομία, αυτή η ιδέα έχει διατυπωθεί πολλες φορές από διάφορους ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν σε βάθος τα προβλήματα. Απλά δεν βρέθηκε μέχρι τώρα η κυβέρνηση που θα την κάνει πράξη. Γιατί οι κυβερνήσεις είναι λογικό να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος. Και μπροστά στο χάος, είναι δύσκολο να αποφασίσεις από που να αρχίσεις.

Τώρα όμως υπάρχει καθολική αναγνώριση του προβλήματος. Και το θέμα είναι πολύ πιο σοβαρό από το ποιο κόμμα προτιμάμε ή ποια ποδοσφαιρική ομάδα. Το κράτος είναι η συλλογική μας έκφραση και ταυτόχρονα ο πιο ισχυρός δρων που έχει ως κύριο καθήκον να μας προστατεύει. Η αποσύνθεσή του απειλεί τη ζωή μας. Καθημερινά. Και το κοινά αποδεκτό σημείο εκκίνησης για μια τέτοια προσπάθεια είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και η ασφάλεια του πολίτη. Αν όχι τώρα, πότε;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News