Μια ιστορία για τον Γκλεν Γκουλντ

Πώς μπορεί να μοιάζει μια παράσταση με βασικά συστατικά τον μύθο του Μπαχ, την εκρηκτική προσωπικότητα του πιανίστα Γκλεν Γκουλντ, ταλαντούχους έλληνες ηθοποιούς και τη σκηνοθετική ματιά του ευρηματικού Εκτορα Λυγίζου; Η απάντηση έρχεται υπό τον τίτλο «Ο Αποτυχημένος», τη θεατρική διασκευή, δηλαδή, στο έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ (1983), που ανεβαίνει στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής από τις 11 Απριλίου.

Ενας μεσήλικας μπαίνει σε ένα παρηκμασμένο ξενοδοχείο κάπου στην αυστριακή επαρχία. Λίγες μέρες πριν είχε λάβει ένα τηλεγράφημα που τον πληροφορούσε ότι ο φίλος του Βέρτχαϊμερ εγκατέλειψε την κοντινή εξοχική κατοικία του και αυτοκτόνησε. Περιμένοντας την ξενοδόχο να εμφανιστεί, ο ανώνυμος αφηγητής πλημμυρίζεται από σκέψεις καθώς θυμάται τη σημαδιακή φιλία ανάμεσα στον ίδιο, τον Βέρτχαϊμερ και τον Καναδό Γκλεν Γκουλντ, έναν από τους σημαντικότερους πιανίστες του 20ού αιώνα, πριν από 28 χρόνια.  Ακούγοντάς τον τότε να παίζει σε ένα μάθημα τις «Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ» του Μπαχ –το έργο που τον εκτίναξε στο μουσικό στερέωμα–, οι άλλοι δύο αποφασίζουν να παρατήσουν το πιάνο.

Σήμερα, ο αφηγητής, στοιχειωμένος από την παρουσία των νεκρών συμμαθητών του, θα συναντήσει την ξενοδόχο, πρώην ερωμένη του Βέρτχαϊμερ, που θα του αφηγηθεί τις τελευταίες μέρες του φίλου του πριν από την αυτοχειρία. Στα χέρια του Μπέρνχαρντ η ιστορία αυτή γίνεται ένα σχόλιο για τη φιλοδοξία, τη φήμη, την ιδιοφυΐα και τη ματαίωση.

Ερμηνεύουν: Αρης Μπαλής, Γιάννης Νιάρρος, Αμαλία Μουτούση, Εκτορας Λυγίζος

Μουσικός σύμβουλος: Χαράλαμπος Γωγιός

Εναλλακτική Σκηνή, ΚΠΙΣΝ, 11-14, 18-21, 24-26/4, στις 20.30

 

 Οι μεταμορφώσεις και το γκροτέσκο του «Lapis lazuli»

Το κωμικό και το γκροτέσκο μεταμορφώνονται κάθε φορά μέσα από τη δημιουργική ματιά του Ευριπίδη Λασκαρίδη – αυτό υπόσχεται και ο ίδιος στη νέα παράσταση, «Lapis lazuli», της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Ας πούμε αρχικά ότι το λάπις λάζουλι είναι ένα πέτρωμα που παρουσιάζει απρόβλεπτη συμπεριφορά κάτω από μεγάλη πίεση. Στην παράσταση, αυτό οδηγεί σε μια σειρά από ερωτήματα. Πόσο απέχει, για παράδειγμα, μία κραυγή από ένα γέλιο; Ποια είναι η σχέση του ονειρικού με το εφιαλτικό;

Αυτό που προκύπτει είναι ένας κόσμος αντιθέσεων και μεταμορφώσεων γεμάτος –όπως κάθε φορά στις παραστάσεις του Λασκαρίδη– από ιδιότροπους και ευαίσθητους χαρακτήρες. Ο δημιουργός επανέρχεται στη Στέγη μετά την ολοκλήρωση τριών έργων που συνεχίζουν να περιοδεύουν ανά τον κόσμο: «Relic» (2015), «Τιτάνες» (2017) και «Ελενίτ» (2019).

Το «Lapis lazuli» είναι διεθνής συμπαραγωγή Ελλάδας, Βελγίου, Βουλγαρίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Ολλανδίας. Μετά την πρεμιέρα θα ακολουθήσει περιοδεία στη Μαδρίτη, στο Πλόβντιβ της Βουλγαρίας, στο Αμστερνταμ, στο Τορίνο, στη Ρέτζο Εμίλια, στη Φλωρεντία, στο Θέατρο της Λιέγης στο Βέλγιο, και στο Théâtre de la Ville στο Παρίσι.

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 4-21/4, στις 20.30

 

«Αμλετ» μέσω… Μπέκετ

Αντλώντας δύο δευτερεύοντες χαρακτήρες από το σύμπαν του «Αμλετ», ο Τομ Στόπαρντ δημιούργησε ένα έργο («Οι Ρόζενγκρατς και Γκίλντενστερν είναι νεκροί») για τους ξεχασμένους καθημερινούς ανθρώπους, το οποίο φυσικά χρωστάει πολλά και στον Μπέκετ. Οι Ρόζενκραντζ και Γκίλντενστερν του τίτλου είναι οι δυο συμφοιτητές του Αμλετ που προσκαλούνται από τον Κλαύδιο για να τον οδηγήσουν στον θάνατο, αλλά τελικά παγιδεύονται οι ίδιοι στα δίχτυα της εξαπάτησης και καταλήγουν νεκροί.

Στο έργο του Στόπαρντ τα δυο «ανθρωπάκια» γίνονται πρωταγωνιστές μιας συγκινητικής κωμικοτραγικής φάρσας, όπου τους παρακολουθούμε να δίνονται με ζήλο σε μια αποστολή που δεν καταλαβαίνουν πού αποσκοπεί. Κάπως έτσι πορεύονται ανυποψίαστοι προς τον θάνατο.

Σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία: Στάθης Λιβαθινός

Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης. Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής

Παίζουν: Πάρης Αλεξανδρόπουλος, Βασίλης Ανδρέου, Γιώργος Δάμπασης, Νίκος Καρδώνης, Πολυξένη Παπακωνσταντίνου, Αρης Τρουπάκης κ.ά.

Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής, Κυκλάδων 11 & Κεφαλληνίας, Κυψέλη

 

«Ονειρόδραμα» στο Εθνικό Θέατρο

Ενας πύργος ξεπροβάλλει ανάμεσα από λουλούδια και όσο περνάει ο χρόνος γίνεται μεγαλύτερος. Μια γυναίκα πλέκει μια κουβέρτα από αστέρια. Ενα κεφάλι ξεπροβάλλει από τον τοίχο. Αντικείμενα αλλάζουν ιδιότητες. Μοιάζουν με εικόνες από παιδικό όνειρο ή από ένα παράδοξο ποιητικό παραμύθι γεμάτο απόκοσμες ιστορίες που αφηγείται κάποιος ηλικιωμένος.

Πρόκειται για το σκηνικό από το «Ονειρόδραμα» (1901) του Στρίντμπεργκ, που παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Γεωργίας Μαυραγάνη. Ο κορυφαίος Σουηδός αφηγείται την ιστορία της κόρης του Θεού, Αγνής, από τη στιγμή που κατεβαίνει από τον ουρανό για να επισκεφθεί τη Γη προκειμένου να γνωρίσει την ανθρώπινη φύση.

Στο πιο προσωπικό και αινιγματικό έργο του Στρίντμπεργκ, ο χρόνος διαστέλλεται και τα πρόσωπα δεν είναι παρά διαφορετικές όψεις του ίδιου ατόμου, που αναρωτιέται: Γιατί υποφέρουν οι άνθρωποι; Γιατί είναι έτσι φτιαγμένος ο κόσμος; Πώς να ζει κανείς;

Ερμηνεύουν: Αλίκη Αλεξανδράκη, Ασημίνα Αναστασοπούλου, Θανάσης Δόβρης, Ερμής Μαλκότσης, Νίκος Μάνεσης, Παναγιώτης Παναγόπουλος, Μαρίνα Παπούλια, Ελίνα Ρίζου, Μαριάμ Ρουχάτζε, Κωνσταντίνος Σιώζος, Μαρία Τσιμά κ.ά.

 

236 έργα σαν ένα ενιαίο

Η συλλογή 236 έργων από 84 καλλιτέχνες που κατείχε ο συλλέκτης Νίκος Αλεξίου (1960-2011) μοιάζει με ένα «ανοιχτό έργο» που συνεχώς αλλάζει μορφές. Με αυτόν τον τρόπο παρουσιάζεται και στο Μουσείο Μπενάκη, σε μια μεγάλη έκθεση που συνεχίζεται έως τον Μάιο. Περιλαμβάνει από υδατογραφίες του Μανώλη Χάρου και σχέδια του Νάνου Βαλαωρίτη έως φωτογραφίες του Πάνου Κοκκινιά και υφαντά του Στάθη Κατσαρέλη.

Ολα ξεκίνησαν το 2010, όταν, λίγους μήνες πριν φύγει από τη ζωή, ο Νίκος Αλεξίου δώρισε στο Μουσείο Mπενάκη την πλούσια συλλογή νεότερης τέχνης που συνέλεγε με ιδιαίτερη προσήλωση, παράλληλα με το δικό του καλλιτεχνικό έργο.

 

Με έμπνευση από τη Μεσόγειο

Για λίγες ακόμη μέρες –συγκεκριμένα έως τις 7 Απριλίου– μπορούν οι φιλότεχνοι να περιηγηθούν στην έκθεση «Ο Νεοϊμπρεσιονισμός στα χρώματα της Μεσογείου (1891-1914)», που φιλοξενείται στο Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Ενα ολοκληρωμένο αφιέρωμα με έργα των Paul Signac, Henri-Edmond Cross, Maximilien Luce, Théo van Rysselberghe, Henri Matisse, Henri Manguin και Louis Valtat, τα περισσότερα εκ των οποίων εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Σε συνεργασία με σημαντικά μουσεία και φορείς της Ευρώπης, όπως: Μουζέ Ορσέρ, Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, Κέντρο Πομπιντού, Μουσείο της Γκρενόμπλ κ.ά.

Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, Ερατοσθένους 13, Παγκράτι

 

Μπετόβεν και εκκλησιαστικό όργανο στο Μέγαρο

Το Φεστιβάλ της Ανοιξης ξεκινάει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τη Δευτέρα 8 Απριλίου στις 20:30 με τη συναυλία του Quartetto d’Archi della Scala (Κουαρτέτο Εγχόρδων της Σκάλας του Μιλάνου), που απαρτίζεται από τους βιολονίστες Φραντσέσκο Μανάρα και Ντανιέλε Πασκολέτι, τον βιολίστα Σιμόνιντε Μπρακόνι και τον τσελίστα Μάσιμο Πολιντόρι.

Το σχήμα μουσικής δωματίου συμπράττει με τον πιανίστα Αλασντερ Μπίτσον στην ερμηνεία του Κουιντέτου με πιάνο σε φα ελάσσονα του Σεζάρ Φρανκ, εμβληματικού έργου του γαλλικού ρομαντισμού. Το πρόγραμμά περιλαμβάνει ακόμη τα «Χρυσάνθεμα» και τα Τρία μενουέτα για κουαρτέτο εγχόρδων του Πουτσίνι, καθώς και το Τέταρτο κουαρτέτο εγχόρδων σε ντο ελάσσονα, από τις γνωστότερες νεανικές συνθέσεις του Μπετόβεν.

Στις 9/4 σειρά έχει ο διακεκριμένος ερμηνευτής του εκκλησιαστικού οργάνου στον καθεδρικό ναό της Κολωνίας, Βίνφριντ Μπένιχ. Από τις 12 έως τις 14/4 το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στον σύγχρονο χορό. Ο ισραηλινός Οχάντ Ναχαρίν και το Batsheva Ensemble παρουσιάζουν το έργο «Last Work», που αναζητά τη δική του θέση στον χρόνο: ένα ονειρικό παρελθόν, ένα χαοτικό παρόν και ένα άγνωστο μέλλον.

Στις 16/4 επιστρέφουν στο Μέγαρο δυο μεγάλα αστέρια της νέας γενιάς, η βιολονίστα Janine Jansen και ο πιανίστας Denis Kozhukhin. Το Φεστιβάλ  κορυφώνεται στις 20/4 με τη συναυλία της Ορχήστρας Δωματίου της Ευρώπης. Στο πόντιουμ ο κορυφαίος διεθνής μαέστρος Κωνσταντίνος Καρύδης καθοδηγεί το φημισμένο σύνολο σε ένα πρόγραμμα με έργα ελλήνων και ξένων συνθετών των 19ου και 20ού αιώνα. Με την Ορχήστρα Δωματίου της Ευρώπης συμπράττει ο νεαρός βιρτουόζος πιανίστας Jan Lisiecki.

 

Η μάχη της Χαιρώνειας που άλλαξε τον κόσμο

Παρατείνεται έως τις 23 Απριλίου η έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης «Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο», η οποία τονίζει τη σημασία που είχε η μάχη της Χαιρώνειας στη μετάβαση από την κλασική στην ελληνιστική περίοδο – εποχή, δηλαδή, κατά την οποία ο ελληνικός πολιτισμός κυριάρχησε επί αιώνες, θέτοντας τις βάσεις αυτού που ονομάζουμε «Δυτικός Κόσμος».

Στη μάχη αυτή ήρθαν αντιμέτωποι οι στρατοί της Μακεδονίας, υπό τον Φίλιππο Β’, και των συμμαχικών ελληνικών πόλεων της Νότιας Ελλάδας –κυρίως τον Ιερό Λόχο της Θήβας και τον στρατό της Αθήνας–, και τέθηκε για πρώτη φορά στο προσκήνιο της ιστορίας ο δεκαοκτάχρονος τότε Αλέξανδρος, που έμελλε να κατακτήσει τον κόσμο εκστρατεύοντας στην Ασία.

Εκτός από τους δύο κόσμους που συγκρούστηκαν, η έκθεση παρουσιάζει τις ταφικές πρακτικές των δύο στρατευμάτων, στο Πολυάνδριο των 254 Θηβαίων Ιερολοχιτών με το μνημείο του Λέοντα της Χαιρώνειας, και στον Τύμβο των Μακεδόνων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αρχαιολογική ανάκτηση της μάχης, με την προβολή του έργου δύο πρωτοπόρων της ελληνικής αρχαιολογίας στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, του Παναγιώτη Σταματάκη και του Γεωργίου Σωτηριάδη.

Νεοφύτου Δούκα 4

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News