Οταν μαλώνω τα παιδιά μου για κάτι που έκαναν ή δεν έκαναν, όπως και όταν επιχειρώ να «σβήσω» έναν μεταξύ τους καβγά, βρίσκομαι συνήθως αντιμέτωπος με τις εξής απαντήσεις- επιχειρήματα από την πλευρά τους:

–Ο Α. το έκανε (ή δεν το έκανε) πρώτος! (όπου «Α» ο αδελφός).

–Ολο σε μένα μιλάς! Ποτέ στη Δ.! Αυτό είναι άδικο! («Δ» η αδελφή). 

–Μα, δεν έκανα τίποτα! 

–Πρώτα να ζητήσει «συγγνώμη» εκείνος και μετά εγώ!

–Δεν άκουσες τι είπε; ΔΕΝ ΑΚΟΥΣΕΣ ΤΙ ΕΙΠΕ; (σ.σ.: πιο δυνατά).

–Τιιιι;;; Δεν ήξερα! 

Γνωρίζετε και αναγνωρίζετε τα παραπάνω όσες και όσοι είστε γονείς. Το να προσπαθείς να νουθετήσεις παιδιά και αδέρφια είναι μια άσκηση που απαιτεί υπομονή, επιμονή και, κυρίως, ψυχραιμία. Πολλές φορές τα λόγια και οι πράξεις τους είναι τέτοιες που σε φέρνουν στα όριά σου και δεν καταφέρνεις πάντα να μένεις σε αυτά, ειδικά αν είσαι ήδη «φορτωμένος», κουρασμένος ή, απλώς, γονιός… 

Ελπίζεις, πάντως, βάσιμα ότι κάτι θα πάρουν από όλα αυτά, ότι μεγαλώνοντας θα εφαρμόζουν τους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς, ότι θα μάθουν πώς να διαφωνούν χωρίς να «πλακώνονται», ότι θα μπορεί να ακούει ο ένας την άλλη (και τούμπαλιν) χωρίς να τον/τη διακόπτει και να θέλει να του/της επιβληθεί, ότι θα είναι ευθείς και ειλικρινείς κ.ο.κ. 

Και ύστερα παρακολουθείς τον δημόσιο «διάλογο». Από τον πιο απλό και καθημερινό, αυτόν του δρόμου, των καφενείων, των social media, έως τον πιο απαιτητικό και ανώτερου επιπέδου (υποτίθεται), που γίνεται και αφορά στους θεσμούς: στην πολιτική σκηνή, στα δικαστήρια, στα media… Και διαπιστώνεις ότι αυτά που λένε και κάνουν τα παιδιά από ένστικτο, από τον φυσιολογικό εγωισμό της άγουρης ηλικίας τους και, ενίοτε, από άγνοια, είναι τα μοτίβα τα οποία προθύμως ακολουθούν ουκ ολίγοι ενήλικες:

♦ Δεν τους απασχολεί η αλήθεια και η ουσία του θέματος, όσο σοβαρό και αν είναι.

♦ Ο ένας τα ρίχνει στον άλλον (και τούμπαλιν).

♦ Κανείς δεν αναγνωρίζει πραγματικά ευθύνες στον εαυτό του.

♦ Το «whataboutism» («για το άλλο, όμως, δεν λες») κυριαρχεί. 

♦ Ολοι με κάποιον τρόπο δηλώνουν θύματα, κανείς θύτης. 

♦ Η «συγγνώμη» είναι λέξη σπάνια και όταν ακούγεται, είτε είναι προσχηματική είτε λοιδορείται. 

Κάποια «παιδιά» δεν μεγαλώνουν ποτέ. Μόνο που πλέον δεν είναι παιδιά. Δεν έχουν τα ελαφρυντικά της αθωότητας, της άγνοιας, της επιπολαιότητας, του χαρακτήρα που τώρα πλάθεται. Ακόμη χειρότερα, στο mode της «παιδικότητας» έχουν προσθέσει τον δόλο, την κυνικότητα, ενίοτε και τη μοχθηρότατα. «Ποτίζουν» με δηλητήριο ό,τι δεν τους εξυπηρετεί ή ό,τι δεν μπορούν να φτάσουν – δεν αρκεί να πετύχουν οι ίδιοι, πρέπει να αποτύχουν και οι άλλοι. 

Ατομα μικρά, όχι σε ηλικία πια, αλλά σε αξία και ελάχιστα σε χαρακτήρα, ανθρωπάκια με μοναδική πυξίδα τους το «εγώ» και παντελή έλλειψη ηθικών φραγμών, παράγοντες με απουσία κάθε αισθητικής και ενσυναίσθησης, διεκδικούν και συχνά επικρατούν στους περισσότερους χώρους όπου η μοίρα αυτής της κοινωνίας, αυτής της χώρας κρίνεται. Προσπαθούν να την κρατούν όμηρο στα δικά τους μέτρα, δεν τη θέλουν να μεγαλώσει, να απαλλαγεί από τα δεσμά στα οποία την έχουν καθηλώσει, να πετάξει από πάνω της «παιδικές ασθένειες» για να γίνει υγιής και δυνατός ενήλικας, να προχωρήσει, να αναπτυχθεί, να προοδεύσει. 

Μας βαραίνει ευθύνη βαριά που το επιτρέπουμε αυτό. Που όταν δεν γινόμαστε οι ίδιοι ενεργό μέρος του, παθητικά το ανεχόμαστε και συμβιβαζόμαστε. Που ευχόμαστε τα παιδιά μας να το αντέξουν, αντί να τα προετοιμάζουμε για να το πολεμήσουν. Γιατί αυτά, τα παιδιά, είναι η μοναδική ελπίδα να το «γυρίσουν». Δεν θα το προσπαθήσουν καν αν τα κάνουμε «σαν και εμάς». 

Ευτυχώς, τα παιδιά έχουν από τη φύση τους την τάση να μην ακούνε τους γονείς. Γι’ αυτό και κάθε γενιά είναι καλύτερη από την προηγούμενη (και ας νομίζει, λανθασμένα, ότι είναι καλύτερη από την επόμενη). Γι’ αυτό και η κοινωνία κάνει έστω και μικρά βήματα μπροστά. Αρκούν; Φοβάμαι πως όχι. Χρειάζονται μεγαλύτερα και περισσότερα. Χρειάζονται περισσότερα παιδιά, που θα γίνουν ενήλικες, παρά ενήλικες που παραμένουν «παιδιά»._

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News