Μπορεί οι Ευρωπαίοι να μην φημίζονται για τα αντανακλαστικά τους, ειδικά όταν έρχονται αντιμέτωποι με πολύπλοκα γεωπολιτικά ζητήματα, στην περίπτωση όμως στήριξης της Αιγύπτου κινήθηκαν σχετικά γρήγορα, αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει, εν μέσω των δύο συνεχιζόμενων πολέμων, η μετριοπαθής αραβική χώρα στο σταυροδρόμι Ανατολής- Δύσης. 

«Too big to fail». Ελληνιστί «πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει». Με αυτή τη φράση Ελληνες και Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναδείκνυαν συστηματικά τον τελευταίο καιρό τη σημασία εξασφάλισης της πολιτικής σταθερότητας στην Αίγυπτο- δηλαδή την ανάγκη διατήρησης του προέδρου Σίσι στην εξουσία. 

Διακυβεύεται, όμως, πράγματι το σκληρό καθεστώς του Καΐρου; Η αλήθεια είναι ότι τα σύννεφα έχουν πυκνώσει επικίνδυνα πάνω από το πολυτελές παλάτι Τιχαντίγια. Η αιγυπτιακή οικονομία κλυδωνίζεται αφενός λόγω της μείωσης των εσόδων από τη Διώρυγα του Σουέζ εξαιτίας των τρομοκρατικών επιθέσεων των Χούθι εναντίον των εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, αφετέρου εξαιτίας της μείωση των εσόδων από τον τουρισμό, καθώς όλοι και λιγότεροι δυτικοί επιθυμούν να επισκεφθούν μια χώρα στα ανατολικά σύνορα της οποίας εξελίσσεται η πολεμική σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς. 

Μπορούν τα περίπου 7,5 δισ. ευρώ που κόμισαν στον Σίσι οι έξι Ευρωπαίοι ηγέτες να σώσουν τη δοκιμαζόμενη αιγυπτιακή οικονομία; Προφανώς και όχι, όμως η συνεργασία των δύο πλευρών, εκτός από συμβολική αξία, εκπέμπει και το μήνυμα ότι η Ένωση θα παραμείνει δίπλα στην Αίγυπτο σε βάθος χρόνου. Αυτό, ακριβώς, είναι και το νόημα μιας στρατηγικής συνεργασίας: οι εμπλεκόμενοι να αποκομίσουν τα μέγιστα δυνατά οφέλη σε μια σειρά από τομείς. 

Τι έχουν να κερδίσουν οι Ευρωπαίοι στηρίζοντας τον Σίσι, και μάλιστα κάνοντας, έστω για λίγο, τα στραβά μάτια στην αδιαφορία που επιδεικνύει η αιγυπτιακή ηγεσία σε μια σειρά από ζητήματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Κυρίαρχο μέλημα, όπως αποτυπώθηκε και στις κοινές δηλώσεις των έξι, είναι η αντιμετώπιση των αυξανόμενων προσφυγικών ροών, πρωτογενώς σε Ιταλία και Ελλάδα, δευτερογενώς στην ηπειρωτική Ευρώπη, ένα ενδεχόμενο που τρομάζει όχι μόνο την Τζόρτζια Μελόνι και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά συνολικά την ευρωπαϊκή ηγεσία.

Μια νέα έξαρση του μεταναστευτικού ζητήματος, περίπου δυόμιση μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, θα έριχνε περισσότερο νερό στο μύλο της ακροδεξιάς, που ούτως ή άλλως εμφανίζεται ενισχυμένη, αποσπώντας ψηφοφόρους από τις παραδοσιακές συντηρητικές δυνάμεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Ακολουθώντας, μάλιστα, μια πάγια πολιτική στόχευσή του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέδειξε την ανάγκη αφενός να χαραχθούν νόμιμες μεταναστευτικές οδοί προκειμένου «να δοθούν ευκαιρίες στους νέους Αιγύπτιους να εργαστούν στην Ευρώπη», την ώρα που τόσο η ελληνική, όσο και η ευρωπαϊκή οικονομία έχουν ανάγκη προσφοράς εργατικών χεριών, αφετέρου να καταπολεμηθούν τα δίκτυα των λαθροδιακινητών. 

Στις Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι αδυνατούν να ελέγξουν τις ακτές της Ανατολικής Λιβύης, εξ ου και μέρος των 7,4 δισ. ευρώ θα κατευθυνθεί στη διαχείριση των εκατομμυρίων μεταναστών που βρίσκονται στο αιγυπτιακό έδαφος, με την Ευρωπαϊκή Ένωση πάντως να απαιτεί από τον πρόεδρο Σίσι άμεσα και απτά αποτελέσματα, τα οποία θα μεταφραστούν τους επόμενους μήνες σε σαφή μείωση του αριθμού προσφύγων και μεταναστών που φθάνουν στις ελληνικές και τις ιταλικές ακτές. 

Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν και τα ενεργειακά, με την πρόεδρο της Κομισιόν να κάνει, μάλιστα, ειδική αναφορά στην ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου- Ελλάδας (Grecy), καθώς οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να αναζητούν εναγωνίως κάθε πηγή δια της οποίας θα μπορούσε να εξασφαλιστεί η διαφοροποίηση του μίγματος ώστε να απεξαρτηθεί πλήρως η Γηραιά Ήπειρος από τη ρωσική ενέργεια. 

Ουδείς, επίσης, δύναται να αγνοήσει την εποικοδομητική στάση της Αιγύπτου στο Μεσανατολικό, με το Κάιρο να πρωταγωνιστεί στις επαφές για την εκπόνηση ενός ρεαλιστικού σχεδίου, τόσο για την κατάπαυση του πυρός, όσο και για την επόμενη μέρα στη Γάζα. Ο πρόεδρος Σίσι βρίσκεται σε διαρκή επαφή με όλους τους εμπλεκόμενους παίκτες, ενώ την ίδια ώρα λειτουργεί αποτρεπτικά στο απευκταίο ενδεχόμενο μιας ισραηλινής επιχείρησης εκτοπισμού των Παλαιστινίων προς την χερσόνησο του Σινά, που θα οδηγούσε με βεβαιότητα σε πλήρη αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής, με ανεξέλεγκτα αποτελέσματα. 

Εντός αυτού του πολύπλοκου πλαισίου, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Ελλάδα ήταν μια από τις επισπεύδουσες δυνάμεις στο εγχείρημα της αναβάθμισης των σχέσεων ΕΕ- Αιγύπτου. Οι δύο χώρες, άλλωστε, δεν περιορίζονται στη διατήρηση της υπάρχουσας στρατηγικής συνεργασίας, καθώς στο περιθώριο της διεθνούς διάσκεψης στο Κάιρο, Κυριάκος Μητσοτάκης και Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι συμφώνησαν στη σύσταση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, ενώ στην Κοινή Διακήρυξη που υπογράφηκε ξεχωρίζουν οι αναφορές στην περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών σχέσεων στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Ελλάδα και Αίγυπτος, άλλωστε, έχουν υλοποιήσει στο μέγιστο αυτή τη δέσμευση, με την υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης των μεταξύ τους Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, ακολουθώντας με ακρίβεια τις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας, απορρίπτοντας παραλλήλως τις παράνομες προβλέψεις του τουρκολιβυκού μνημονίου. 

Όπως υπογραμμίζουν διπλωματικές πηγές από την Αθήνα, η συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας τους επόμενους μήνες στην ελληνική πρωτεύουσα θα σηματοδοτήσει την έμπρακτη διάθεση των δύο πλευρών να αναβαθμίσουν έτι περαιτέρω τη συμμαχία τους, ανεξαρτήτως φυσικά της όποιας προσπάθειας επαναπροσέγγισης βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας. Όπως έχει τονιστεί, άλλωστε, ξανά στο Protagon, μπορεί οι γραφειοκρατίες των δύο υπουργείων Εξωτερικών να διατηρούν παραδοσιακές σχέσεις, ο πρόεδρος Σίσι όμως δεν παύει να παραμένει καχύποπτος για τον Ταγίπ Ερντογάν, βασικό υποστηρικτή των Αδελφών Μουσουλμάνων, οι οποίοι και εποφθαλμιούν την ανατροπή του.

Στην ενίσχυση της ελληνο-αιγυπτιακής σχέσης θα πρέπει να προστεθεί και η συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού στην επιχείρηση «Ασπίδες» προς προφύλαξη και της Διώρυγας του Σουέζ, άρα και της Αιγύπτου. Γεγονός που υπενθυμίζει ότι στον σύγχρονο κόσμο που βρίθει ανατροπών δεν νοείται αδράνεια. Ειδικά όταν οι εξελίξεις αφορούν τη γειτονιά σου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News