Στις Βρυξέλλες υπάρχουν παντού κατάσκοποι, ισχυρίζεται ο υπουργός Δικαιοσύνης του Βελγίου, Πολ βαν Τίχελ, προειδοποιώντας σε συνέντευξή του ότι πολύκροτα σκάνδαλα, όπως το Qatargate και το Chinagate, αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου όσον αφορά τη δράση κατασκόπων στην πρωτεύουσα του Βελγίου.

Οπως υπενθυμίζει η Μπάρμπαρα Μόενς του Politico Europe στις Βρυξέλλες, πέρα από τους κορυφαίους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΝΑΤΟ, φιλοξενούνται επίσης περίπου 100 διεθνείς οργανισμοί και περί τις 300 διπλωματικές αποστολές. Η βελγική αντικατασκοπεία, που φέρει την ευθύνη για την ασφάλεια όλων αυτών των οργανισμών, καλείται λοιπόν να αντιμετωπίσει τη ρωσική επιθετικότητα, τις κατασκοπευτικές δραστηριότητες της Κίνας αλλά και τις ολοένα αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, εξήγησε ο Πολ βαν Τίχελ, ο οποίος είναι επίσης αναπληρωτής πρωθυπουργός της χώρας.

Το πρόβλημα δεν είναι, φυσικά, καινούργιο, δεδομένης της σημασίας των Βρυξελλών στη διεθνή σκηνή. «Λέγεται πως η κατασκοπεία είναι το δεύτερο αρχαιότερο επάγγελμα στον κόσμο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βαν Τίχελ, εξηγώντας πως για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο συντονισμός των αρμόδιων υπηρεσιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο

«Λόγω των κατασκοπευτικών απειλών, η βελγική κυβέρνηση αύξησε το προσωπικό των κρατικών υπηρεσιών ασφαλείας σε περίπου 1.000 υπαλλήλους. Η προσοχή της έχει επίσης εν μέρει μετατοπιστεί από την αντιμετώπιση της τρομοκρατικής απειλής –που κατέστη προτεραιότητα μετά από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες το 2015 και το 2016– στην αντικατασκοπεία. Το Βέλγιο έχει επίσης επενδύσει σε συνδέσμους στην Ουάσινγκτον, στη Χάγη και στο Μαρόκο» σημειώνει η δημοσιογράφος του Politico.

Μεταξύ των κατασκοπευτικών σκανδάλων που συντάραξαν τις Βρυξέλλες το τελευταίο διάστημα ξεχωρίζει, φυσικά, το πολύκροτο Qatargate, με αξιωματούχους τους Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (περιλαμβανομένης της Εύας Καϊλή), συνεργάτες τους και λομπίστες να φέρονται ότι έλαβαν χρήματα ή δώρα από το Κατάρ με αντάλλαγμα την προώθηση των συμφερόντων του στους κόλπους της ΕΕ (παρόμοιες δραστηριότητες φέρεται να ανέπτυξαν επίσης το Μαρόκο και η Μαυριτανία).

Υπάρχει, όμως, και το Chinagate, πρωταγωνιστής του οποίου είναι ο Φρανκ Κρέιελμαν του ακροδεξιού κόμματος Vlaams Belang: τον περασμένο Δεκέμβριο, αφού διέρρευσαν συνομιλίες του με έναν κινέζο κατάσκοπο, ο βέλγος πολιτικός κατηγορήθηκε ότι για περισσότερο από μια τριετία δωροδοκούνταν από το Πεκίνο για να εξυπηρετεί τα όποια συμφέροντά του.

Οσον αφορά το παρόν, υπάρχουν άλλες εν δυνάμει απειλές, καταρχάς επειδή παράλληλα με τις εκλογές για την ανανέωση του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Βέλγιο θα διεξαχθούν και βουλευτικές εκλογές. Σε αυτό το πλαίσιο, οι υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας καλούνται να προετοιμαστούν για την αναχαίτιση κυβερνοεπιθέσεων και διαδικτυακών εκστρατειών παραπληροφόρησης.

«Είναι δυνατόν, κάποια στιγμή, ένα από αυτά τα καθεστώτα που δεν είναι τόσο κοντά μας να προσπαθήσει να παρέμβει στις εκλογές, παραβιάζοντας το σύστημα. Πρέπει να το γνωρίζουμε αυτό» σημείωσε ο Βαν Τίχελ. «Το γεωπολιτικό πλαίσιο μάς αναγκάζει να είμαστε λιγότερο αφελείς» προσέθεσε, αναφερόμενος ειδικά στη Ρωσία. Συνολικά το Βέλγιο έως σήμερα έχει απελάσει 41 ρώσους διπλωμάτες που φέρονταν ως ύποπτοι κατασκοπείας. «Η Ρωσία δεν εισέβαλε απλώς στην Ουκρανία. Εμπλέκεται επίσης σε έναν υβριδικό πόλεμο που διεξάγεται και εδώ» επισήμανε ο βέλγος υπουργός.

Παραδέχτηκε ακόμη πως το να βρεθεί η σωστή ισορροπία όσον αφορά την ασφάλεια είναι αρκετά δύσκολο, ειδικά για δημοκρατίες. «Εάν το Βέλγιο αποφασίσει αύριο να περικόψει 10 δισ. ευρώ από την κοινωνική πρόνοια για να τα επενδύσει στην ασφάλεια, εγώ δεν θα είχα κανένα πρόβλημα, αλλά αυτό προϋποθέτει μια επιλογή. Μια δημοκρατία που σέβεται το κράτος δικαίου είναι σε κάποιο βαθμό πάντα ευάλωτη» σημείωσε.

Τις επόμενες εβδομάδες το βελγικό Κοινοβούλιο πρόκειται να εγκρίνει νέους κανόνες που θα διευκολύνουν την τιμωρία όσων κατηγορούνται για κατασκοπεία. Οι τρέχουσες διατάξεις χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1930 και δεν κατατάσσουν την κατασκοπεία ως έγκλημα. Αυτό κατέστησε, για παράδειγμα, πιο δύσκολη τη δίωξη του Φρανκ Κρέιελμαν, ο οποίος, πάντως, εξαιτίας του σκανδάλου Chinagate, αποπέμφθηκε από το ακροδεξιό κόμμα του.

Ομως, όπως εξήγησε ο βέλγος υπουργός Δικαιοσύνης, παρά την αυστηροποίηση της σχετικής νομοθεσίας, η απόδειξη κατηγοριών για κατασκοπεία ενώπιον της Δικαιοσύνης θα συνεχίσει να είναι δύσκολη, καθώς πολύ συχνά πληροφορίες διαβαθμισμένες ως απόρρητες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δίκες.

Ωστόσο, οι ποινικές έρευνες αποτελούν μόνον έναν από τους τρόπους με τους οποίους η βελγική κυβέρνηση επιδιώκει να δημιουργήσει ένα «εχθρικό περιβάλλον εργασίας» για τους κατασκόπους που δραστηριοποιούνται στις Βρυξέλλες και στο Βέλγιο γενικότερα. Μεταξύ των μεθόδων δράσης της βελγικής αντικατασκοπείας περιλαμβάνονται η απέλαση διπλωματών, η ανάκληση αδειών εργασίας και το σφράγισμα πάσης φύσεως ύποπτων ερευνητικών κέντρων.

Αλλά ο βέλγος υπουργός Δικαιοσύνης θεωρεί ότι, δεδομένων των ολοένα αυξανόμενων απειλών, οι μυστικές υπηρεσίες του Βελγίου θα πρέπει να περάσουν από την άμυνα στην επίθεση, υιοθετώντας νέες τακτικές.

Σημείωσε ακόμη ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών της πατρίδας του αποτελούν ένα σημαντικό ανάχωμα «έναντι των κινδύνων για τους οποίους μιλάμε. Είμαι πεπεισμένος για την ανάγκη μιας ισχυρής κρατικής ασφάλειας… που θα μπορεί να είναι πιο επιθετική από όσο είναι σήμερα. Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι η επόμενη συζήτηση που θα πρέπει να κάνουμε».

Οι όποιες αλλαγές, ωστόσο, πρόκειται να γίνουν σύμφωνα με όλα όσα ορίζει το κράτος δικαίου και επιτρέπουν τα όρια δράσης των μυστικών υπηρεσιών του Βελγίου. Τα στελέχη τους, παρότι μπορούν να συνεργάζονται με τις αντίστοιχες υπηρεσίες άλλων χωρών, δεν μπορούν να δρουν στο εξωτερικό. «Δεν θα υπάρξουν καταστάσεις Τζέιμς Μποντ» τόνισε ο Πολ βαν Τίχελ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News