Η επιχείρηση «απογευματινά χειρουργεία» φέρνει και πάλι στο προσκήνιο το μείζον ζήτημα της ειδικότητας που λέγεται Αναισθησιολογία. Είναι μια κρίσιμη περιεγχειρητική ειδικότητα και είναι η κύρια ειδικότητα διαχείρισης του πόνου. Εντούτοις, οι νέοι επιστήμονες της γυρίζουν την πλάτη, καθώς δεν θέλουν να είναι τα… θύματα ενός συστήματος που υπολειτουργεί.

Αλλωστε στην Ελλάδα θεωρείται ακόμη και σήμερα μια «εργαλειακή» ειδικότητα. Αυτόν τον χαρακτηρισμό χρησιμοποιεί η πρόεδρος της Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας (ΕΑΕ) Ελεάνα Γαρίνη. Λέει στο Protagon ότι η Αναισθησιολογία –με τα ισχύοντα δεδομένα– σίγουρα δεν ανήκει στις δημοφιλείς ιατρικές ειδικότητες.

«Είναι μια ειδικότητα υψηλού ρίσκου, με χαμηλή αναγνώριση στην Ελλάδα. Στον χειρουργικό τομέα οι αναισθησιολόγοι επιτελούν κρίσιμο έργο, αλλά δεν είναι οι γιατροί-πρωταγωνιστές. Στο πεδίο της διαχείρισης του πόνου –ο οποίος είναι η πάθηση καθαυτή για πολλούς ασθενείς και καθορίζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους– ουσιαστικά οι αναισθησιολόγοι εργάζονται εθελοντικά, αφού στη χώρα μας δεν έχει καν αναγνωριστεί η εξειδίκευση της αλγολογίας».

Στο δε ΕΣΥ, ένα σημαντικό αντικίνητρο για τους αναισθησιολόγους είναι ο κίνδυνος εργασιακής εξουθένωσης (λίγοι γιατροί για πολλές δουλειές) και, φυσικά, οι χαμηλές αμοιβές, που σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχούν στις εξουθενωτικές συνθήκες εργασίας.

Τα όσα περιγράφουν οι αναισθησιολόγοι που βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» σε πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε η Εταιρεία αποτυπώνουν τη δύσκολη εργασιακή καθημερινότητά τους. «Ελλειψη προσωπικού, κόπωση, απογοήτευση, έλλειψη κινήτρων», «χωρίς ελπίδα», «οδηγούμαστε προς εξουθένωση» είναι μερικές μόνο από τις μαρτυρίες που ομοιάζουν με κραυγές απελπισίας. Και επιμένουν πως η υπερεργασία στην οποία υποβάλλονται, εξαιτίας της πίεσης που δέχονται από τις διοικήσεις των νοσοκομείων και τους χειρουργούς, οδηγούν σε ασφυκτικές συνθήκες. Κάπως έτσι, το 53,58% των συμμετεχόντων στην ίδια έρευνα περιγράφει το εργασιακό περιβάλλον ως «απογοητευτικό».

Και όμως, πρόκειται για επιστήμονες που έχουν επενδύσει χρόνια και κόπο για την εκπαίδευσή τους, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα απαιτητικό πεδίο. Απαιτείται πενταετής άσκηση η οποία κατά το ήμισυ (30 μήνες) αφορά την εκπαίδευση στις βασικές ειδικότητες. Το υπόλοιπο μισό περιλαμβάνει άσκηση σε ειδικότερα πεδία (καρδιολογία, εντατική θεραπεία, επείγουσα προνοσοκομειακή ιατρική, παιδιατρική κ.λπ.).

Εντούτοις, αποτελεί κοινό μυστικό πως η Αναισθησιολογία χρόνο με τον χρόνο μετατρέπεται σε… θνησιγενή ειδικότητα, που «απωθεί» αντί να δελεάζει. Σύμφωνα με έρευνα της Παγκόσμιας  Ομοσπονδίας όλων των Αναισθησιολογικών Εταιρειών (WFSA), στην Ελλάδα αναλογούν σήμερα 11 αναισθησιολόγοι ανά 100.000 κατοίκους, όταν στη Γερμανία είναι 31, στις  ΗΠΑ 21, στην Ιταλία 26, στη Βουλγαρία 20, στην Πορτογαλία 18 και στην Ισπανία 16. 

Η έλλειψη ενδιαφέροντος, όμως, αποτυπώνεται και στις κενές θέσεις ειδικευόμενων, καθώς οι κατειλημμένες δεν ξεπερνούν τα τελευταία χρόνια το 40% του συνόλου. Η απουσία οικονομικών κινήτρων σε συνδυασμό με τις πιεστικές συνθήκες στα νοσοκομεία φαίνεται να είναι οι αιτίες που ακόμη και εκείνοι που επιλέγουν τη συγκεκριμένη ειδικότητα αποφασίζουν εν τέλει να πάρουν τον δρόμο του ιδιωτικού τομέα ή του εξωτερικού – όπου, σημειωτέον, οι αναισθησιολόγοι είναι επίσης περιζήτητοι.

Σήμερα, μετά και τις νέες αυξήσεις στα μισθολόγια των δημοσίων υπαλλήλων, οι μικτές μηνιαίες απολαβές ενός συντονιστή διευθυντή κλάδου ΕΣΥ με 30 χρόνια υπηρεσίας ξεκινούν από 3.840 ευρώ και φθάνουν έως τα 3.967. Οι διευθυντές έχουν μικτό μισθό έως 3.421, οι επιμελητές Α’ έως 3.387 και οι επιμελητές Β’ έως 2.313. Τα καθαρά ποσά είναι αρκετά λιγότερα (χωρίς να υπολογίζονται οι εφημερίες). Και βέβαια, οι πρωτοδιοριζόμενοι γιατροί με λιγότερα από πέντε χρόνια προϋπηρεσία έχουν πιο χαμηλές αποδοχές.

Οπως αναφέρει η κυρία Γαρίνη, οι μισθοί αυτοί είναι υποπολλαπλάσιοι των αντίστοιχων της Ευρώπης (με την Αμερική δεν υπάρχει καν σύγκριση). «Δεν είναι όμως μόνο οι μισθοί που διαφοροποιούν τις συνθήκες στην Ευρώπη. Εκεί οι αναισθησιολόγοι δεν εξουθενώνονται, ενώ έχουν πολλές ευκαιρίες συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, εξειδίκευσης και έρευνας».

Στον ιδιωτικό τομέα εντός συνόρων το μηνιαίο εισόδημα ενός έμπειρου αναισθησιολόγου μπορεί να ξεπερνά τα 4.000-6.000 ευρώ, ενώ στην Κύπρο οι αντίστοιχες αμοιβές αγγίζουν τα 8.000 ευρώ.

Συνεπακόλουθα, και σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΑΕ, οι νέοι αναισθησιολόγοι που ολοκληρώνουν την εκπαίδευση ειδικότητας αναχωρούν μαζικά. «Ετσι, όταν προκηρύσσονται θέσεις αναισθησιολόγων στο ΕΣΥ, σπάνια καλύπτονται όλες».

Ο Γολγοθάς του παιδο-αναισθησιολόγου

Η Ελεάνα Γαρίνη είναι αναισθησιολόγος στο νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία». Και ξέρει από πρώτο χέρι πως αν η αναισθησιολογία στην Ελλάδα είναι «δύσκολη», η παιδο-αναισθησιολογία είναι «γολγοθάς».

Τα τέσσερα αμιγώς παιδιατρικά νοσοκομεία της χώρας έχουν «στα χαρτιά» (δηλαδή με βάση τις προβλεπόμενες οργανικές θέσεις) περί τις 12 κενές θέσεις αναισθησιολόγων. Στην πραγματικότητα, τα κενά είναι διπλάσια. Στο μεγαλύτερο παιδιατρικό νοσοκομείο (το «Αγία Σοφία») πριν την οικονομική κρίση υπηρετούσαν περίπου 25 αναισθησιολόγοι. Σήμερα είναι 12. Με αυτή τη δύναμη δεν μπορούν βέβαια να λειτουργήσουν όλες οι χειρουργικές αίθουσες. Το «Αγία Σοφία» είναι ανάμεσα στα νοσοκομεία που δεν θα συμμετέχουν στα απογευματινά χειρουργεία…

Φτάνουν για το απόγευμα;

Η Αναισθησιολογική Εταιρεία εκτιμά ότι τουλάχιστον τα μισά συσσωρευμένα χειρουργικά περιστατικά αφορούν τα νοσοκομεία της 3^ης και 4^ης Υγειονομικής Περιφέρειας, δηλαδή της Βόρειας Ελλάδας. Στην ίδια ακριβώς περιοχή καταγράφονται και οι μεγαλύτερες ελλείψεις αναισθησιολόγων. Πώς λοιπόν θα «δουλέψουν» τα απογευματινά χειρουργεία ώστε να μειωθούν οι λίστες αναμονής;

Τα μέλη της εταιρείας διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις, αφού λόγω των ελλείψεων αναισθησιολόγων (αλλά και νοσηλευτών), σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι δυνατό να λειτουργήσουν πλήρως ούτε τα πρωινά χειρουργεία.

Η απογευματινή αμοιβή δεν φαίνεται να αποτελεί μεγάλο δέλεαρ για τους αναισθησιολόγους, αφού θα είναι φορολογήσιμη και άρα στην τσέπη τους θα καταλήγει «κουτσουρεμένη».

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα της Εταιρείας, περισσότεροι από τρεις στους δέκα ειδικευμένους αναισθησιολόγους (30,6%) στέκονται επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτό το νέο μέτρο, ενώ αντίθεση εκφράζει σχεδόν ένας στους 6 (14,22%). Επιπλέον, σε ποσοστό 42,2% οι αναισθησιολόγοι αναφέρουν πως τα απογευματινά χειρουργεία θα είναι μια θετική εξέλιξη εφόσον τηρηθούν συγκεκριμένοι όροι, ενώ μόλις το 12,91% δηλώνουν απολύτως υπέρ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News