Μια μεγάλη καταιγίδα το 1987 στη Βρετανία οδήγησε στην καταστροφή 15 εκατομμυρίων δένδρων και έσπειρε δυσπιστία στους παραδοσιακά στωικούς Βρετανούς σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μετεωρολογικών προβλέψεων. Ευτυχώς, στις μέρες μας οι επιστήμονες είναι πολύ πιο σίγουροι για τα δεδομένα τους.

Τώρα, ένα νέο δεκαπενταετές ερευνητικό πρόγραμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει στόχο την παροχή προβλέψεων μεγαλύτερης ακρίβειας, μέχρι και έξι εβδομάδες μπροστά. Η φιλόδοξη συνεργασία του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ με τη Βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Καιρικών Προγνώσεων –προϋπολογισμού ύψους 35 εκατ. ευρώ– θα χρησιμοποιεί κλιματικά δεδομένα ευρείας ποικιλίας πηγών, τα οποία θα τροφοδοτεί σε σούπερ υπολογιστές.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Telegraph, τα οφέλη του προγράμματος θα ξεπεράσουν την ακρίβεια των καιρικών προβλέψεων, καθώς μέσω αυτού μπορούν να μεταμορφωθούν οι τρόποι λειτουργίας βιομηχανιών όπως η γεωργία, η αλιεία και η ενέργεια, και να βοηθηθούν οι κυβερνήσεις σε όλον τον κόσμο ώστε να προστατεύσουν τις ζωές και τις περιουσίες των πολιτών.

Οι μηνιαίες προβλέψεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Καιρικών Προγνώσεων ανακοινώνονται εδώ και 15 χρόνια, αλλά τώρα, με πιο προηγμένα λειτουργικά και με τη μαθησιακή χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης, οι προβλέψεις γίνονται όλο και πιο ακριβείς. Τα πράγματα έχουν σίγουρα εξελιχθεί από το 1854, έτος ίδρυσης της Βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας.

Το Met Office δημιουργήθηκε από τον αντιναύαρχο Ρόμπερτ Φιτζρόι –καπετάνιο του πλοίου Μπιγκλ, η εξερευνητική αποστολή του οποίου στη δεκαετία του 1830 καταγράφηκε στα ημερολόγια του νεαρού, τότε, Καρόλου Δαρβίνου, ο οποίος υπήρξε μέλος της– με στόχο τη βελτίωση της κατανόησης των θαλάσσιων κλιματικών συνθηκών. Η πρώτη πρόγνωση καταιγίδας της Met εκδόθηκε το 1861, χρονιά που ο νεοσύστατος οργανισμός άρχισε να λειτουργεί ως δημόσια μετεωρολογική υπηρεσία.

Το πρώτο παρατηρητήριο της υπηρεσίας σχεδιάστηκε το 1877 και τέσσερα χρόνια αργότερα μετεωρολόγοι σκαρφάλωναν καθημερινά 1.350 μ. μέχρι την κορυφή του για να λάβουν μετρήσεις. Αργότερα το παρατηρητήριο μετατράπηκε σε αστεροσκοπείο με πλήρες προσωπικό. Το 1922, τα μαθηματικά και η φυσική μπήκαν στην εξίσωση της πρόγνωσης και το 1959 αποκτήθηκε ο πρώτος υπολογιστής της υπηρεσίας, φέρνοντας επανάσταση στα μοντέλα πρόγνωσης του καιρού.

Ακολούθησε η διαθεσιμότητα των δορυφορικών δεδομένων και το 2010 η εισαγωγή πιο προηγμένων μοντέλων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οι προβλέψεις κέρδιζαν μία ημέρα ανά δεκαετία, με αποτέλεσμα οι προγνώσεις ακριβείας του τριημέρου να γίνουν αντίστοιχες του επταήμερου από το 1980 ως το 2020. Το 2022 ξεκίνησε η σταδιακή μαθησιακή χρήση της ΤΝ.

Σήμερα συλλέγονται τεράστιες ροές δεδομένων από όλον τον κόσμο: από σημαδούρες βαθέων υδάτων που προειδοποιούν για εισερχόμενες καταιγίδες στον Ατλαντικό, αυτοματοποιημένους μετεωρολογικούς σταθμούς που καλύπτουν την ύπαιθρο, μετεωρολογικά μπαλόνια, αναμεταδότες σε αεροσκάφη, πλοία και δορυφόρους. Το νέο πρόγραμμα, με έδρα το Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, θα χρησιμοποιεί ακόμη καλύτερες πηγές δεδομένων.

Οι επιστήμονες εξερευνούν συνθήκες που εξελίσσονται πιο αργά στην επιφάνεια της Γης από ό,τι στην ατμόσφαιρα. Η μελέτη της μεταφοράς της θερμότητας των ωκεανών από τον Ισημερινό στους Πόλους επηρεάζουν τους τρόπους ανάπτυξης των καταιγίδων και των ανέμων, βελτιστοποιώντας τις μετεωρολογικές προβλέψεις. Ενα άλλο ανεξερεύνητο σύνολο δεδομένων που θα αξιοποιήσει η ομάδα του Ρέντινγκ είναι το αστικό τοπίο, που έχει βαθιά επίδραση στον καιρό.

Το νέο πρόγραμμα θα χρησιμοποιήσει επίσης προσφάτως ψηφιοποιημένα παλαιότερα δεδομένα, που δημιουργήθηκαν μέσω ενός συστήματος ΤΝ το οποίο αναλύει τον καιρό με βάση ιστορικές προβλέψεις που χρονολογούνται από το 1940. Προς το παρόν, το πρόγραμμα ΤΝ εκτελείται παράλληλα με τα πιο ενημερωμένα δεδομένα συγκέντρωσης, αλλά σε βάθος χρόνου τα δυο μοντέλα θα συνδυαστούν.

Οι ακριβέστερες μακροπρόθεσμες προβλέψεις στις οποίες στοχεύει το νέο πρόγραμμα θα ωφελήσουν και τις κατασκευαστικές και γεωργικές βιομηχανίες. Οι αρχιτέκτονες και οι μηχανικοί θα γνωρίζουν πότε είναι ο καταλληλότερος χρόνος για τη θεμελίωση ενός κτιρίου, ενώ οι γεωργοί θα μαθαίνουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις περιόδους ξηρασίας, ώστε να προγραμματίζουν σωστότερα τη σοδειά τους και το εργατικό δυναμικό που θα προσλαμβάνουν για την περισυλλογή της.

Ακόμη, καθώς η βιομηχανία ενέργειας βασίζεται όλο και περισσότερο στις ανανεώσιμες πηγές, το να γνωρίζουμε πότε είναι πιθανό να έχει περισσότερο άνεμο, ήλιο και βροχή, είναι το κλειδί για την αποτελεσματική ανάπτυξη ανεμογεννητριών, ηλιακών συλλεκτών και υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Τέλος, υπάρχει και το τεράστιο ζήτημα της ψιλής κουβέντας για τον καιρό – και της γκρίνιας που προκαλούν οι άστοχες προγνώσεις του. Οι πιο ακριβείς προβλέψεις του νέου αναπτυσσόμενου προγράμματος ενδέχεται να μειώσουν τις αφορμές για τετριμμένες γκρίνιες και εφήμερες γνωριμίες, αλλά σίγουρα θα προσφέρουν ακριβέστερο προγραμματισμό για εκδρομές, διακοπές και μακρινά επαγγελματικά ταξίδια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News