Τι ξέρουμε μέχρι τώρα για τα ψηλά τακούνια; Κατ’ αρχάς ότι είναι ταινία του Πέδρο Αλμοδόβαρ, και οπωσδήποτε βασικό αξεσουάρ της μόδας, αν και η γοητεία τους τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να υποχωρεί υπέρ της άνεσης που προσφέρουν τα χαμηλοτάκουνα, οι μπαλαρίνες και κυρίως τα αθλητικά παπούτσια, που έφθασαν να φοριούνται ακόμη και με πιο επίσημα ρούχα.

Οι ποδίατροι μάς προειδοποιούν ότι μπορεί οι γόβες στιλέτο, και γενικά τα ψηλοτάκουνα, να προσδίδουν άλλη χάρη στην εμφάνιση, αλλά δεν είναι λίγα τα ορθοπεδικά προβλήματα για τα οποία ευθύνονται, από κάλους στην απλούστερη περίπτωση, μέχρι διαστρέμματα ακόμη και κατάγματα αστραγάλων (από ανισορροπία και πτώση), παραμορφώσεις των οστών, προβλήματα στα γόνατα, πόνους και άλλα πολλά.

Οπότε προκαλούν, πραγματικά, έκπληξη τα ευρήματα μια νέας εμβιομηχανικής μελέτης υποδημάτων, σύμφωνα με την οποία γυναίκες και άνδρες νεαρής  ηλικίας, που φορούσαν για αρκετούς μήνες ψηλοτάκουνα (φτιαγμένα κατά παραγγελία) σύντομα άρχισαν να περπατούν διαφορετικά. Μάλιστα, σε αντίθεση με τις ευρέως διαδεδομένες πεποιθήσεις για τα ψηλά τακούνια, αυτές οι αλλαγές δεν ήταν προβληματικές, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, γράφει στην εφημερίδα The Washington Post η Γκρέτσεν Ρέινολντς. Ισα ίσα, οι άντρες και οι γυναίκες που φορούσαν συχνά τακούνια, σύντομα περπατούσαν καλύτερα και πιο αποτελεσματικά, όχι μόνο με ψηλοτάκουνα αλλά και με ίσια παπούτσια.

Τα αποτελέσματα δείχνουν, μάλιστα, την απροσδόκητη πιθανότητα τα ψηλοτάκουνα να μπορεί να χρησιμεύσουν «ως εργαλείο προπόνησης» σε άτομα με κινητικά προβλήματα, μεγαλύτερης ηλικίας ή σε υγιείς γυναίκες και άνδρες, μεταξύ των οποίων πιθανώς και αθλητές, που θέλουν απλώς να μπορούν να κινούνται πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ευκολία, είπε ο Οουεν Ν. Μπεκ, επίκουρος καθηγητής Κινησιολογίας στο πανεπιστήμιο του Τέξας στο Οστιν, και επικεφαλής  της μελέτης. Ωστόσο δεν αποκλείονται και τα μειονεκτήματα, όπως το να γλιστρήσει κανείς φορώντας γόβες στιλέτο…

Τα ροζ ψηλοτάκουνα της Μπάρμπι

Κοντά στην αρχή της ταινίας «Μπάρμπι», πριν από το ξέσπασμα της υπαρξιακής κρίσης της, η πρωταγωνίστρια βγάζει τα ψηλοτάκουνα (ροζ φυσικά) πέδιλά της και συνεχίζει να περπατάει ξυπόλητη μεν αλλά με τα άκρα των ποδιών της, πέλμα και δάχτυλα, να συνεχίζουν να είναι λυγισμένα, σαν να φόραγε ακόμα τα τακούνια. (Δείτε το trailer της ταινίας)

Statement ή αστείο, το θέμα είναι ότι η εικόνα μπορεί, επίσης, να είναι έγκυρη, υποστηρίζουν διάφορες μελέτες. Αν και στο παρελθόν η έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης ψηλοτάκουνων ήταν περιορισμένη, έχει γενικά αποδειχθεί ότι το να φορούν τακούνια οι άνθρωποι, τακτικά για μήνες ή χρόνια, αλλάζει σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο περπατούν με ή χωρίς τακούνια.

Σε μια από τις πρώτες τέτοιες μελέτες, αυστραλοί ερευνητές εμβιομηχανικής διαπίστωσαν ότι οι νεαρές γυναίκες, που συνήθως φορούσαν ψηλοτάκουνα, περπατούσαν με πιο μικρό μεν αλλά πιο εντυπωσιακό βηματισμό σε σχέση με τις γυναίκες, που συνήθως φορούσαν ίσια παπούτσια, ενώ τα πέλματα και οι αστράγαλοί τους ήταν συνεχώς σε πιο λυγισμένη θέση, ακόμα και όταν ήταν ξυπόλυτες.

Αυτή η μελέτη, όμως, όπως και οι λίγες που ακολούθησαν έκτοτε, άφησαν αναπάντητα ορισμένα ερωτήματα σχετικά με το τι ακριβώς συνέβαινε στο εσωτερικό των κάτω ποδιών όσων φορούσαν τακούνια, όταν τα φορούσαν, και εάν αυτές οι αλλαγές μπορούσαν να επηρεάσουν την ευκολία της κίνησης ή  να την δυσκολέψουν. Επίσης, στις έρευνες αυτές δεν συμμετείχαν άνδρες.

Και άνδρες με ψηλοτάκουνα

Για τη νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε αυτό τον μήνα στο Journal of Applied Physiology, ο καθηγητής Οουεν Ν. Μπεκ και οι συνεργάτες του αναζήτησαν υγιείς νεαρούς, άνδρες και γυναίκες, που δεν είχαν φορέσει ποτέ ή σχεδόν ποτέ ψηλά τακούνια, ελπίζοντας ότι θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν τις αλλαγές στο εσωτερικό των ποδιών ανθρώπων όταν αρχίζουν να χρησιμοποιούν ψηλότερα υποδήματα. Στην έρευνα συμμετείχαν τελικά τρεις γυναίκες και πέντε άνδρες εθελοντές.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Cross Sword (@cross_sword_fashion)

Η μόδα εξελίσσεται και προστάζει τακούνι και σε ανδρικά παπούτσια

Στη συνέχεια, οι ερευνητές δημιούργησαν παπούτσια με ψηλά τακούνια αποδεκτά από όλους τους συμμετέχοντες, τοποθετώντας σφήνες αφρού στις σόλες των flat αθλητικών παπουτσιών Chuck Taylor All-Star Low Top (τα γνωστά μας σταράκια της Converse). Κάθε ζευγάρι ήταν προσαρμοσμένο έτσι ώστε το πέλμα του συμμετέχοντος να λυγίζει προς τα κάτω σε γωνία 14 μοιρών. Στην πράξη, αυτό σήμαινε ότι τα παπούτσια είχαν τακούνι-πλατφόρμα 2½ – 3 ιντσών (3,81 -7,62 εκ)

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν υπέρηχους και άλλες τεχνικές για να ελέγξουν το μήκος των μυών της γάμπας των εθελοντών και τη ακαμψία των αχίλλειων τενόντων τους. Προσδιόρισαν επίσης πόση ενέργεια χρησιμοποιούσαν για να περπατήσουν για πέντε λεπτά σε διάδρομο, τόσο φορώντας την επίπεδη έκδοση των All-Star όσο και στην έκδοση με ψηλό τακούνι. (Να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια από τους άλλους είναι πιο αποτελεσματικοί περιπατητές). Τέλος, έδωσαν σε όλους έναν καταγραφέα δραστηριότητας (activity tracker) και τους ζήτησαν να αρχίσουν να κυκλοφορούν με τις νέες τους «γόβες» καθημερινά για 14 εβδομάδες.

Κοντύτερες γάμπες, πιο άκαμπτος αχίλλειος τένοντας

Δεν το έκαναν όλοι. Μερικοί από τους εθελοντές «ντράπηκαν κάπως» να φορούν τα αυτοσχέδια αθλητικά παπούτσια με τα τακούνια, είπε στην Washington Post ο επικεφαλής της έρευνας. Αλλοι παραπονέθηκαν ότι τα δάχτυλα των ποδιών τους ήταν στριμωγμένα μέσα στα παπούτσια ή για άλλες ενοχλήσεις, πράγματα γνωστά σε οποιονδήποτε φοράει συνήθως ίσια παπούτσια και περιστασιακά «ανεβαίνει» σε ψηλοτάκουνα. Αλλά περισσότεροι από τους μισούς εθελοντές, άνδρες και γυναίκες, φορούσαν τα παπούτσια τις περισσότερες ημέρες.

Μετά από 14 εβδομάδες, όλοι επέστρεψαν στο εργαστήριο και επανέλαβαν τα τεστ. Οι εθελοντές που είχαν εγκαταλείψει νωρίς το πείραμα, δεν εμφάνισαν αλλαγές στα πόδια ή στο περπάτημα. Αλλά εκείνοι που φορούσαν τα τακούνια σχετικά σταθερά έτειναν να έχουν μικρότερους μύες της γάμπας και πιο άκαμπτους αχίλλειους τένοντες σε σχέση με πριν. Το πιο περίεργο ήταν ότι είχαν γίνει επίσης πιο αποτελεσματικοί περιπατητές, χρησιμοποιώντας λιγότερη ενέργεια στον διάδρομο με την ίδια ταχύτητα όπως πριν, όχι μόνο φορώντας τακούνια, αλλά και με τα ίσια παπούτσια.

Οι ερευνητές περίμεναν ότι οι άνθρωποι θα γίνουν πιο αποτελεσματικοί στο περπάτημα με τακούνια με την πάροδο του χρόνου, είπε ο Μπεκ. «Δίνεις σε κάποιον ένα καινούργιο παπούτσι, φυσικά θα γίνει καλύτερος όταν περπατάει φορώντας το». Αλλά δεν περίμεναν ότι αυτή η προσαρμογή θα μεταφραζόταν σε ευκολότερη μετακίνηση σε άλλες συνθήκες. Οσοι φορούσαν τακούνια, φάνηκε να γίνονται πιο αποτελεσματικοί περιπατητές καταναλώνοντας λιγότερη ενέργεια για να κινηθούν, είπε ο Μπεκ.

Ψηλά τακούνια για δρομείς;

Ο Οουεν Ν. Μπεκ και οι συνάδελφοί του εικάζουν ότι τα ευρήματα της μελέτης είναι πιθανώς πιο σημαντικά για άτομα με κινητικά προβλήματα, όπως οι ηλικιωμένοι, που συχνά έχουν σχετικά χαλαρό αχίλλειο τένοντα και αβέβαιο ρυθμό βάδισης. Το να φοράνε, λοιπόν, τακούνια μπορεί να βοηθήσει τον αχίλλειο τένοντά τους να σκληρύνει και να αναδιαμορφώσει το πέλμα τους, είπε ο αμερικανός καθηγητής, κάνοντας τους να περπατάνε με «λιγότερο κόπο» και ενθαρρύνοντάς τους να είναι πιο δραστήριοι.

Το αν μπορούν να ωφεληθούν, επίσης, και όλοι οι υπόλοιποι, αν δεν είναι ήδη οπαδοί των Louboutin και λοιπών brands ψηλοτάκουνων, μένει να αποδειχθεί. Αλλά «μπορώ να δω την περίπτωση» οι δρομείς να φορούν τακούνια «αντί για Crocs» μετά την προπόνηση ή τον αγώνα, είπε ο Μπεκ, στην Washington Post. Ενας δύσκαμπτος αχίλλειος τένοντας απαιτεί λιγότερη ενέργεια σε κάθε βήμα από ό,τι ένας πιο χαλαρός, επομένως το να φοράτε συχνά τακούνια μπορεί να συμβάλλει, με την πάροδο του χρόνου, στη βελτίωση της απόδοσης και της ταχύτητας στο τρέξιμο.

Ωστόσο, η μελέτη ήταν αρκετά περιορισμένη και αφορούσε μόνο υγιείς, νεαρούς εθελοντές, όχι ηλικιωμένους ή αθλητές. Επίσης δεν εντόπισε τραυματισμούς. Τα σκοντάμματα και τα διαστρέμματα των αστραγάλων, για παράδειγμα, δεν είναι άγνωστα σε όσες φορούν ψηλοτάκουνα και οι αλλαγές στους μυς και τους τένοντες, που συνοδεύουν τη χρήση τακουνιών μπορεί να προδιαθέσουν ορισμένους χρήστες σε ρήξη τένοντα ή άλλους τραυματισμούς.

«Το πιθανότερο είναι ότι υπάρχει μια βέλτιστη ισορροπία ανάμεσα στη χρήση τακουνιών τόσο ώστε να δει κανείς θετικά αποτελέσματα στην οικονομία της κίνησης, και την υπερβολική χρήση τους, οπότε μπορεί να αρχίσουν να προκύπτουν άλλα αρνητικά αποτελέσματα, όπως πόνοι, πιο δύσκαμπτοι τένοντες, προβλήματα ισορροπίας κ.λπ.», δήλωσε ο Νιλ Κρόνιν, καθηγητής Αθλητισμού και Επιστημών Υγείας στο Πανεπιστήμιο Jyväskylä στη Φινλανδία. Ο φινλανδός καθηγητής ήταν επικεφαλής της μελέτης του 2012 για τα ψηλοτάκουνα, αλλά δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.

Οι Κρόνιν και Μπεκ συμφωνούν ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα. Αλλά, προς το παρόν, αν θέλετε να αρχίσει να γίνεται λίγο πιο εύκολη η καθημερινή βόλτα σας, μπορείτε να σκεφτείτε να προσθέσετε λίγο ύψος στα συνηθισμένα σας παπούτσια…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News