Ολα δοκιμάζονται όταν αποκαλύπτεται ένα οικονομικό σκάνδαλο μεγατόνων. Και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, και οι χρόνοι απονομής δικαιοσύνης, και οι αντοχές εκείνων που συμμετέχουν στη ποινική διερεύνηση, και το κύρος της χώρας – ακόμη και αυτό. Ιδίως αν το σκάνδαλο έχει τα χαρακτηριστικά της υπόθεσης Folli Follie, με μια εταιρεία που είχε επεκτείνει τη δραστηριότητά της εκτός συνόρων, ως το μακρινό Χονγκ Κονγκ, και μπορεί να κάνει διεθνές γκελ η έκβασή του. 

Με έρευνα εκτός συνόρων προέκυψε, άλλωστε, και η παραποίηση των οικονομικών μεγεθών της εταιρείας. Ηταν Παρασκευή 4 Μαΐου 2018 όταν το fund QCM, με επικεφαλής του Γκάμπριελ Γκρέκο, έφερνε στο φως ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά και χρηματιστηριακά σκάνδαλα στα ελληνικά χρονικά. Περίπου έξι χρόνια μετά, η δίκη με βασικούς πρωταγωνιστές τον Δημήτρη και τον Τζώρτζη Κουτσολιούτσο δεν έχει ολοκληρωθεί. Και η παραγραφή κρέμεται από μια ερμηνευτική κλωστή: θα υιοθετηθεί από τη σημερινή σύνθεση του δικαστηρίου το βαρύτατο κατηγορητήριο, που θέλει τα αδικήματα να αφορούν για όλους τους κατηγορουμένους πράξεις κατ’ εξακολούθηση, από το 2006 έως το 2018; 

Για τους μη επαΐοντες περί τα νομικά, και δεδομένου ότι η απάτη εξελίχθηκε σε βάθος χρόνου, το μείζον είναι ποιος θεωρείται ο «χρόνος τέλεσης» ενός αδικήματος. Το πότε έγινε κάτι. Η φράση «κατ’ εξακολούθηση» απελευθερώνει την όλη ιστορία, καθώς προσδίδει στα κακουργήματα αλυσιδωτή μορφή, επιτρέποντας στο τελευταίο, του 2018, να επηρεάσει και όλα τα προηγούμενα. Αποσοβώντας στην ουσία τον κίνδυνο της παραγραφής και μεταθέτοντάς τον το 2038 – ο νόμος ορίζει ότι παραγραφή επέρχεται στα 15 χρόνια από τον χρόνο τέλεσης του αδικήματος, συν πέντε εώς ότου η υπόθεση τελεσιδικήσει.

Τι γίνεται όμως, και αυτό είναι το διακύβευμα εδώ, αν η κρίση του δικαστηρίου κινηθεί σε άλλη κατεύθυνση; Αν αφορά μερικότερες πράξεις; Αν, με άλλα λόγια, οι δικαστές εκτιμήσουν τα αδικήματα υπό το πρίσμα μεμονωμένων πράξεων; Τότε τα αδικήματα προ του 2006 κινδυνεύουν να σβηστούν από τον ποινικό χάρτη. Κάποιοι θα τρίβουν τα χέρια τους.

Τώρα τρέχουμε…

Στην παρούσα φάση, δύο πληροφορίες έχουν ενδιαφέρον. Καταρχάς, οι Κουτσολιούτσοι είναι εκτός φυλακής, έχει προ πολλού παρέλθει το 18μηνο της προσωρινής κράτησής τους. Κατά δεύτερον, και σε ό,τι αφορά την ακροαματική διαδικασία, ολοκληρώνεται η εξέταση των μαρτύρων υπεράσπισης. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, τον Μάρτιο αναμένονται οι απολογίες 10 κατηγορουμένων, από τους 13 συνολικά.

Εδώ αξίζει τον κόπο μια παρένθεση μυθιστορηματικής χροιάς: τρεις κατηγορούμενοι φυγοδικούν, δύο ασιατικής καταγωγής και ένας Ελληνας, και μάλιστα πρόσωπο κλειδί, ο Ιωάννης Μπεγιέτης, πρώην στέλεχος στη θυγατρική εταιρεία του Χονγκ Κονγκ, το οποίο οι Κουτσολιούτσοι δείχνουν ως υπεύθυνο της απάτης. 

Σε σχέση πάντα με τους χρόνους, τον Απρίλιο εικάζεται ότι θα γίνουν οι αγορεύσεις των συνηγόρων υπεράσπισης. Η ετυμηγορία αναμένεται, ως εκ τούτου, μετά το Πάσχα. Οι δικαστές θα αποφανθούν για κατηγορίες όπως η εγκληματική οργάνωση (συγκρότηση, διεύθυνση, ένταξη), η πλαστογραφία, η απάτη κατά φυσικών και νομικών προσώπων, η χειραγώγησή της αγοράς, το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, η κατάχρηση προνομιακής πληροφόρησης. 

Οι κατηγορούμενοι έχουν απέναντί τους, ως πολιτική αγωγή, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, για τα αδικήματα της χειραγώγησης της αγοράς και της κατάχρησης προνομιακής πληροφόρησης, αλλά και την Alpha Bank, τον ΕΦΚΑ, το Υπερταμείο, καθώς και μεμονωμένους επενδυτές, για το αδίκημα της πλαστογραφίας. 

Τώρα, βεβαίως, το δικαστήριο τρέχει –χωρίς να ευθύνεται η σημερινή σύνθεση– δικάζοντας επτά φορές τον μήνα, και με την υπόθεση να έχει φθάσει μετά κόπων και βασάνων ως εδώ. «Πρωτομπήκε», για να καταλάβετε, σε δικαστική αίθουσα τον Ιανουάριο του 2022… 

Το πλέγμα αιτιών; Σύνθετο, κάθε αιτία αποτελεί ένα κεφάλαιο από μόνη της, με πλούσιο παρασκήνιο και μπόλικη ιστορία. Σχεδόν επιγραμματικά, ωστόσο, αξίζει τον κόπο να αναφερθούν οι λόγοι για τους οποίους το σκηνικό μοιάζει απίθανο σε ευνομούμενη χώρα. 

Η –διετής– αντιπαράθεση δικηγόρων και κυβέρνησης με θέμα τη διάταξη του άρθρου 187 περί εγκληματικής οργάνωσης, κατά το σκέλος που επιβάλλει υποχρεωτική φυλάκιση χωρίς αναστολή ακόμα και για καταδίκη για πλημμέλημα, συνιστά σοβαρή αιτία καθυστέρησης, και όχι μόνο για τη Folli Follie: μόνο το 2022 αναβλήθηκαν πάνω από 400 δίκες για εγκληματική οργάνωση και υποθέσεις πλημελληματικής συμμορίας. 

Οταν προέκυψε το συγκεκριμένο πρόβλημα («εγκληματική οργάνωση») ήταν Ιούνιος του 2022 και ήδη είχαν λάβει χώρα 28 συνεδριάσεις, και μάλιστα από άλλη σύνθεση δικαστηρίου. Ναι, άλλοι δικαστές είχαν αρχικώς στα χέρια τους την εκδίκαση της Folli Follie. Τέλος Δεκεμβρίου του 2022 το δικαστήριο (θυμηθείτε: η αποχή για το πρόβλημα-«εγκληματική οργάνωση» είναι σε εξέλιξη) αποφασίζει να αναβάλει τη δίκη. Σε απλά ελληνικά, το σκηνικό μηδενίζει το κοντέρ και οι 28 συνεδριάσεις είναι σαν να έχουν ζωγραφιστεί στην άμμο. Χάνονται. 

Αλλη σύνθεση δικαστηρίου αναλαμβάνει να ρίξει φως στη μεγαλοαπάτη, επτά μήνες μετά, στις 19 Ιουνίου 2023. Η δίκη δεν ξεκινά ούτε τυπικά, δεν εκφωνείται καν, το δικαστήριο ενημερώνει ότι η εισαγγελέας της έδρας έχει σοβαρό προσωπικό κώλυμα. Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων ορίζει νέα ημερομηνία, για το νέο δικαστικό έτος πια, στις 14 Σεπτεμβρίου 2023. 

Από τον Νοέμβριο του 2023, όμως, η δίκη συναντά την –ευρύτερη αυτή τη φορά–αποχή του δικηγορικού κλάδου, που έχει λάβει μορφή χιονοστιβάδας, νεκρώνοντας τις δικαστικές αίθουσες. Στις διαφορές με την κυβέρνηση έχει προστεθεί το μείζον ζήτημα του Φορολογικού (σ.σ.: νόμου του κράτους πλέον), εν συνεχεία και αυτό των νέων Ποινικών Κωδίκων. 

Κορυφαία στιγμή: τον Δεκέμβριο εκτυλίσσεται ένα ιδιότυπο μπρα-ντερ-φερ ανάμεσα στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (που μεταξύ άλλων υποστηρίζει την κατηγορία και ζητεί άδεια) και τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών,  ως προς το αν μπορεί και πρέπει να υπάρξει εξαίρεση, και να δοθεί –εν μέσω αποχής, μην το λησμονείτε– άδεια για την εκδίκαση της υπόθεσης.  Tόσο το μπρα-ντε-φερ όσο και η έκρηξη της προέδρου του δικαστηρίου στις 19 Δεκεμβρίου, «θέλουμε να δικάσουμε και δεν μπορούμε… Ελεος!», κάνει τα ΜΜΕ να φέρουν στο προσκήνιο ξανά τη Folli Follie. 

Αποτέλεσμα; Η δίκη κρίνεται ότι εμπίπτει στο πλαίσιο των εξαιρέσεων, ως εκ τούτου συνεχίζεται κανονικά πλέον εδώ και μερικές εβδομάδες, και με ρυθμούς που της επιτρέπουν να λήξει ως το τέλος της άνοιξης. Θεωρητικώς τουλάχιστον, γιατί στην ελληνική πραγματικότητα ουδείς μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το μέλλον, ακόμη και όταν πρόκειται να αποδοθεί δικαιοσύνη για έκνομη δραστηριότητα βεληνεκούς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News