Η κούρσα της επιλογής μεθόδων για δημιουργία καθαρής ενέργειας βρίσκεται στο απόγειό της. Η πυρηνική σύντηξη είναι η διαδικασία που τροφοδοτεί τα αστέρια στο Διάστημα και πιστεύεται ότι θα μπορούσε να παράγει τεράστιες ποσότητες ενέργειας χωρίς να θερμαίνει την ατμόσφαιρά της Γης.

Ευρωπαίοι επιστήμονες που εργάζονται στο πυρηνικό εργαστήριο JET με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσαν ότι έχουν επιτύχει πράγματα που δεν είχαν καταφέρει ποτέ πριν, αναφέρει ρεπορτάζ του BBC. Τα αποτελέσματα προέκυψαν από το τελευταίο πείραμα του εργαστηρίου, μετά από περισσότερα από 40 χρόνια έρευνας πάνω στη σύντηξη.

Η πυρηνική σύντηξη είναι η διαδικασία που τροφοδοτεί τον Ηλιο. Λειτουργεί μέσω θέρμανσης και αναγκάζει τα μικροσκοπικά σωματίδια να ενωθούν για να δημιουργήσουν ένα βαρύτερο σωματίδιο, το οποίο απελευθερώνει παραγωγική ενέργεια.

Εάν η διαδικασία κλιμακωθεί με επιτυχία σε εμπορικά επίπεδα, θα μπορούσε να παράγει ατελείωτες ποσότητες καθαρής ενέργειας, χωρίς εκπομπές άνθρακα. Το πιο σημαντικό: σε αντίθεση με την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, δεν θα βρίσκεται στο έλεος των καιρικών συνθηκών.

Αλλά, όπως εξηγεί η ερευνήτρια στο τμήμα Πυρηνικής Σύντηξης του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, Ανίκα Καν, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. «Για να συγχωνευτούν τα άτομα στη Γη χρειαζόμαστε θερμοκρασίες δέκα φορές υψηλότερες από αυτές του Ηλίου –περίπου 100 εκατ. βαθμούς Κελσίου– και αρκετά υψηλή πυκνότητα των ατόμων για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα» εξηγεί στο BBC.

Τα πειράματα της ομάδας της παρήγαγαν 69 μεγατζούλ ενέργειας σε διάστημα πέντε δευτερολέπτων. Πρόκειται για ποσότητα ενέργειας που αρκεί για μόλις τέσσερα έως πέντε ζεστά μπάνια. Είναι σαφές ότι απέχουμε ακόμη πολύ από τους σταθμούς πυρηνικής σύντηξης, αλλά κάθε πείραμα μάς φέρνει ένα βήμα πιο κοντά σε αυτούς.

Η ευρωπαϊκή εγκατάσταση Torus (JET) κατασκευάστηκε στο Κάλαμ της Οξφόρδης στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και μέχρι το τέλος του περασμένου έτους ήταν ο πιο προηγμένος πειραματικός αντιδραστήρας πυρηνικής σύντηξης στον κόσμο. Επιστήμονες και μηχανικοί από όλη την Ευρώπη συμμετείχαν στα πειράματα, τα οποία σταμάτησαν τον περασμένο Δεκέμβριο.

Αν και εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, χρηματοδοτείται κυρίως από το πρόγραμμα πυρηνικής έρευνας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Euratom, και, μέχρι το τέλος των πειραμάτων τελούσε υπό τη διοίκηση του βρετανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας. Για τέσσερις δεκαετίες φιλοξένησε επιστήμονες από το Ηνωμένο Βασίλειο, την ΕΕ, την Ελβετία και την Ουκρανία.

Ο αντιδραστήρας επρόκειτο να λειτουργήσει μόνο για περίπου μία δεκαετία, αλλά οι επαναλαμβανόμενες επιτυχίες των πειραμάτων παρέτειναν τη διάρκεια ζωής του. Το αποτέλεσμα που ανακοινώθηκε την Πέμπτη είναι τριπλάσιο από αυτό που είχε επιτευχθεί σε παρόμοιες δοκιμές το 1997.

Ο υπουργός Πυρηνικών και Δικτύων του Ηνωμένου Βασιλείου, Αντριου Μπόουι, δήλωσε: «Το τελευταίο πείραμα σύντηξης του JET είναι ένα ταιριαστό κύκνειο άσμα, μετά από όλη την πρωτοποριακή δουλειά που έχει γίνει στο πρότζεκτ από το 1983. Είμαστε πιο κοντά στην ενέργεια σύντηξης από ποτέ, χάρη στη διεθνή ομάδα επιστημόνων και μηχανικών στην Οξφόρδη».

Ωστόσο, ο μελλοντικός ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου στην ευρωπαϊκή έρευνα για τη σύντηξη παραμένει ασαφής. Μετά το Brexit, η Βρετανία αποκλείστηκε από το πρόγραμμα Euratom – και πέρυσι η βρετανική κυβέρνηση πήρε την απόφαση να μην επανέλθει. Αντ’ αυτού, ανακοίνωσε ότι θα δεσμεύσει 650 εκατ. λίρες (761 εκατ. ευρώ) για εθνικά ερευνητικά προγράμματα.

Ο διάδοχος της Euratom του JET είναι μια εγκατάσταση που ονομάζεται ITER και θα εδρεύει στη Γαλλία. Αρχικά είχε προγραμματιστεί να εγκαινιαστεί το 2016 και θα κόστιζε περίπου 5 δισ. ευρώ, αλλά ο προϋπολογισμός του έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί από τότε και η έναρξη λειτουργίας του ωθήθηκε στο 2025. Πειράματα πλήρους κλίμακας δεν προβλέπονται πλέον, τουλάχιστον μέχρι το 2035.

Κατά την ανακοίνωση του νέου ρεκόρ την Πέμπτη, ο Ιαν Τσάπμαν, εκπρόσωπος του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται με τους ευρωπαίους εταίρους για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να εμπλακεί το Ηνωμένο Βασίλειο στα πειράματα του ITER στο μέλλον.

Η βρετανική κυβέρνηση ελπίζει τώρα να κατασκευάσει το πρώτο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής σύντηξης στον κόσμο στο Νότιγχαμ, με τη λειτουργία του να υπολογίζεται ότι θα ξεκινήσει τη δεκαετία του 2040.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News