Πρώην μέλος της ρωσικής μυστικής υπηρεσίας FSB, ο Ιγκόρ Γκίρκιν κρίθηκε ένοχος αυτή την εβδομάδα από δικαστήριο της Μόσχας για «εξτρεμισμό» και καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκισης σε μια από τις γνωστές σωφρονιστικές αποικίες της Ρωσίας. Εξω από το δικαστήριο, μερικές δεκάδες υποστηρικτών του οργάνωσαν μια χλιαρή διαμαρτυρία.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γκίρκιν βρίσκεται αντιμέτωπος με καταδίκη. Στο δικαστήριο της Χάγης, το 2022, κρίθηκε ένοχος ερήμην για τη δολοφονία των 298 επιβατών και μελών του πληρώματος της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, που κατέρριψαν ρώσοι αντάρτες το 2014.

Ο συντάκτης του BBC Μαρκ Ρόζενμπεργκ είχε επιχειρήσει δύο φορές από τότε να του πάρει συνέντευξη. Το μόνο που κατάφερε ήταν μια σύντομη δήλωση μετά την καταδίκη του στη Χάγη: σε ολιγόλεπτη τηλεφωνική επικοινωνία ο Γκίρκιν του είπε ότι δεν αναγνωρίζει «τη δικαιοδοσία του ολλανδικού δικαστηρίου πάνω σε αυτό το θέμα».

Το αεροσκάφος τύπου Boeing καταρρίφθηκε πάνω από την ανατολική Ουκρανία το 2014 από δυνάμεις ρώσων ανταρτών που μάχονταν στην περιοχή του Ντονμπάς, στα πρώτα στάδια της ρωσικής επιχείρησης προσάρτησης της Κριμαίας. Ο Γκίρκιν ήταν ένας από τους τρεις άνδρες που καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη στη Χάγη για το έγκλημα. Οπως ήταν φυσικό, αγνόησε την καταδίκη.

«Είμαι στρατιωτικός και δεν πρόκειται να δεχτώ ότι ένα πολιτικό δικαστήριο σε μια ξένη χώρα έχει την εξουσία να καταδικάσει ένα άτομο που συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο κάποιας άλλης χώρας, απλώς επειδή σκοτώθηκαν οι πολίτες του», είχε πει συνομιλώντας τηλεφωνικώς με τον Ρόζενμπεργκ το 2023.

«Γνωρίζεις ποιος κατέρριψε το αεροπλάνο;» συμπλήρωσε. «Οι αντάρτες δεν κατέρριψαν το Boeing. Δεν έχω τίποτε άλλο να πω». «Αν δεν το έριξαν οι αντάρτες, τότε μήπως ευθύνονται ρώσοι στρατιώτες;» επανήλθε ο Ρόζενμπεργκ. «Είπα ό,τι είχα να πω» ανταπάντησε ο Γκίρκιν και έκλεισε το τηλέφωνο. Εναν χρόνο αργότερα, ο πρώην στρατιωτικός είναι καθ’ οδόν προς τη φυλακή, αλλά όχι για μαζική δολοφονία.

Ποιος είναι, όμως, ο Ιγκόρ Γκίρκιν –γνωστός με το ψευδώνυμο Ιγκόρ Στρέλκοφ– και γιατί το δικαστήριο της Μόσχας τον έκρινε ένοχο; Πρώην αξιωματικός της ρωσικής υπηρεσίας εσωτερικής ασφαλείας FSB, ο Γκίρκιν είχε βασικό ρόλο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην περιοχή του Ντονμπάς της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2014, που κατέληξαν στην προσάρτηση της Κριμαίας το επόμενο φθινόπωρο.

Η κατάρριψη του Boeing των Μαλαισιανών Αερογραμμών έγινε στις 17 Ιουλίου 2014 από δυνάμεις φιλορώσων ανταρτών. Ο Γκίρκιν οργάνωσε και διοικούσε τις δυνάμεις αυτές. Το δικαστήριο της Χάγης αποφάνθηκε ότι η Ρωσία είχε τον έλεγχο των αυτονομιστικών δυνάμεων της ανατολικής Ουκρανίας και ότι ο Γκίρκιν είχε εμπλακεί στην εισαγωγή του πυραυλικού συστήματος Buk, που χρησιμοποιήθηκε για την κατάρριψη του αεροσκάφους.

Μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, ο υπερεθνικιστής Γκίρκιν μετατράπηκε σε εξέχοντα μπλόγκερ που υποστήριζε τον πόλεμο. Εγινε ολοένα και πιο επικριτικός για τον τρόπο με τον οποίο οι ρωσικές αρχές διεξήγαγαν τον πόλεμο – όχι πολύ φανατικά, κατά την άποψή του.

Σύντομα ίδρυσε ένα σκληροπυρηνικό εθνικιστικό κίνημα με την ονομασία Οργάνωση Εξοργισμένων Πατριωτών. Τα προβλήματά του ξεκίνησαν όταν άρχισε να εκφράζει την οργή του για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι δημόσιες επικρίσεις κατά του ρώσου προέδρου μετατράπηκαν σε προσβολές. Σε μια περυσινή του ανάρτηση, ο Γκίρκιν περιέγραψε τον Πούτιν ως «μη οντότητα» και ως «έναν δειλό άνθρωπο που συνιστά σπατάλη χώρου».

Λίγες μέρες αργότερα συνελήφθη και αυτή την εβδομάδα δικάστηκε και καταδικάστηκε. Φυσικά, η ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών είναι ήπια σε σύγκριση με άλλες πρόσφατες ποινές που επιβλήθηκαν από ρωσικά δικαστήρια. Πέρυσι, ο ακτιβιστής υπέρ της δημοκρατίας Βλαντίμιρ Καρά-Μούρζα καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλάκισης καθώς κρίθηκε ένοχος για προδοσία, σε μια υπόθεση που ο ίδιος και οι υποστηρικτές του επιμένουν ότι είχε πολιτικά κίνητρα.

Αν κάποιος περίμενε δυναμικές αντιδράσεις από τους Εξοργισμένους Πατριώτες για την καταδίκη του Γκίρκιν θα έπεφτε έξω. Μόλις μερικές δεκάδες υποστηρικτές του συγκεντρώθηκαν έξω από το Δημοτικό Δικαστήριο της Μόσχας για να φωνάξουν «Λευτεριά στον Στρέλκοφ!»

«Πέρασαν από δίκη έναν ρώσο πατριώτη» είπε στον Ρόζενμπεργκ ένας από τους διαδηλωτές. «Ελπίζω ο λαός μας να ξυπνήσει και να ξεσηκωθεί, αλλά μέχρι στιγμής, δυστυχώς, δεν βλέπω πολλές αντιδράσεις, όλοι κρύβονται». Η πιο αναγνωρίσιμη φιγούρα στο πλήθος ήταν ο απόστρατος συνταγματάρχης και ακραίος υπερεθνικιστής Βλαντίμιρ Κβατσκόφ.

Πληροφόρησε τον ρεπόρτερ του BBC ότι «η Ρωσία θα είναι πάντα ο εχθρός της Αγγλοσαξονικής Δύσης» και τον διαβεβαίωσε ότι η διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι αναπόφευκτη. Οσον αφορά την καταδίκη του Γκίρκιν, ισχυρίστηκε ότι ο πρώην πράκτορας τιμωρείται επειδή «πολέμησε ενάντια στο σύστημα».

Τα τελευταία χρόνια το «σύστημα» επικεντρώνεται στην εκκαθάριση του ρωσικού πολιτικού τοπίου από φιλοδημοκρατικές δυνάμεις και φιλοδυτικούς αντιφρονούντες. Η ποινή φυλάκισης του Γκίρκιν υποδηλώνει ότι οι ρωσικές αρχές έχουν πλέον αποφασίσει να πατάξουν και τους επικριτές από το αντίθετο άκρο του πολιτικού φάσματος – τους λεγόμενους υπερπατριώτες.

Η περυσινή ανταρσία των μισθοφόρων της Ομάδας Βάγκνερ με επικεφαλής τον Γεβγκένι Πριγκόζιν ίσως ευθύνεται για αυτές τις κινήσεις. Το σύστημα Πούτιν επέζησε της ανταρσίας, αλλά το δράμα του περυσινού καλοκαιριού προειδοποίησε το Κρεμλίνο για τους πιθανούς κινδύνους από εθνικιστικά και πατριωτικά στοιχεία με υψηλά κίνητρα και με ερείσματα στη ρωσική κοινωνία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News