Τρεις νεαροί από την Πενσιλβάνια στέλνονται στον πόλεμο, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το χωριό τους, στην άλλη άκρη της Γης. Οι δύο επέστρεψαν στις ΗΠΑ ακρωτηριασμένοι στο σώμα και στο μυαλό. Ο τρίτος δεν επέστρεψε. Αυτή είναι με δυο λόγια η ιστορία της αμερικανικής ταινίας «Ελαφοκυνηγός», μίας από τις πάμπολλες αλλά πλέον εμβληματικές φιλμικές εξιστορήσεις ενός από τα βαθιά τραύματα των Αμερικανών: της ήττας τους στον Πόλεμο του Βιετνάμ.

Η ταινία του Μάικλ Τσιμίνο, με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, έργο του 1978, επέστρεψε «αποκατεστημένη» στις αίθουσες, έτσι η Repubblica τη θυμήθηκε και τη συσχέτισε με τους σημερινούς πολέμους στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη, αλλά και με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Σε αυτό το φιλμ φάνηκαν όλες οι κακουχίες των επιζησάντων (των Αμερικανών εν προκειμένω). Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε αφήγησης για το Βιετνάμ».

Το φιλμ αφορά την ψυχική κατάσταση του επιζήσαντος φαντάρου, έγραψαν οι Ιταλοί. «Το σώμα επιβιώνει, η ψυχή μένει φυλακισμένη για πάντα στη φρίκη. Και αυτό συμβαίνει σε κάθε πόλεμο. Σήμερα στα χαρακώματα της Ουκρανίας και γύρω από τα ερειπωμένα κτίρια της Γάζας, αλλά το ίδιο ήταν και στο παρελθόν. Οποιος γνώρισε κάποιον από τους βετεράνους της Ρωσίας ή του Ελ Αλαμέιν (εννοεί τους ιταλούς φαντάρους των ναζιστικών Βάφεν Ες Ες και του κανονικού ιταλικού στρατού οι οποίοι, κατά τον Β’ΠΠ, πολέμησαν αντιστοίχως στο Ανατολικό Μέτωπο και στην Αίγυπτο – εκεί στην έρημο εναντίον των Ελλήνων ξανά, μετά τα αλβανικά βουνά) είδε το άδειο βλέμμα, αποκομμένο από την πραγματικότητα και θολό από τους εφιάλτες. Διχασμένοι άνθρωποι που συνέχισαν την ύπαρξή τους, όμως είχαν αφήσει την ψυχή τους στα χωράφια του θανάτου.

»Δεν ήθελαν να μιλήσουν για αυτό, επειδή ήταν πεπεισμένοι ότι κανείς δεν θα τους καταλάβαινε. Εγκαταλείφθηκαν στην άβυσσό τους, που καμιά φορά οδηγούσε σε εκρήξεις βίαιης τρέλας εναντίον του εαυτού τους ή των άλλων. Μόνο το Βιετνάμ τούς έκανε πρωταγωνιστές.

Μία από τις πιο βαθιές ιστορίες αυτής της κατάστασης παραμένει ο ‘’Ελαφοκυνηγός’’, ένα εξαιρετικό φιλμ, που κέρδισε πέντε Οσκαρ. Προηγήθηκε άλλων αριστουργημάτων, όπως το ‘‘Αποκάλυψη τώρα’’ του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Η ιστορία των τριών φίλων που φεύγουν για το μέτωπο από την Πενσιλβάνια έχει γίνει πάλι επίκαιρη αυτήν την εποχή, που βλέπεις εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείπουν την καθημερινότητά τους για να πάρουν τα όπλα.

»Ο Μάικ, τον οποίο υποδύεται ο Ντε Νίρο, εντάσσεται στους “πρασινοσκούφηδες” και μετατρέπεται σε πολεμιστή. Πολεμά προστατεύοντας τους συντρόφους του χωρίς να σκέφτεται τίποτε άλλο. Η μεταμόρφωσή του ολοκληρώνεται τη στιγμή της επίθεσης στο χωριό, όταν παλεύει μόνος του σαν αυτόματο και περνά ανάμεσα στους φίλους του χωρίς καν να τους αναγνωρίζει.

 

»Καταλαβαίνει την κατάστασή του όταν επιστρέφει στις ΗΠΑ, όταν συνειδητοποιεί ότι δεν είναι πια κομμάτι της ειρηνικής, χωρίς πόλεμο ζωής. Ο Στιβ (Τζον Σάβατζ) μεταφέρεται με ασφάλεια από τον Μάικ, αλλά ακρωτηριάζεται. Αποκόβεται από τον κόσμο – κοινή μοίρα για χιλιάδες Ρώσους και Ουκρανούς σήμερα.

Ναρκωτικά, η μόνη λύση… 

»Η σκηνή της ρωσικής ρουλέτας με τον Ντε Νίρο είναι το κλειδί της ταινίας. Μόνο μία σφαίρα στον γεμιστήρα και η κάννη να ακουμπάει στο κεφάλι. Η ρωσική ρουλέτα είναι η τέλεια μεταφορά για τον πόλεμο: η τυχαιότητα της μοίρας, που μπορεί να σε σκοτώσει ανά πάσα στιγμή. Η ζωή κρέμεται από μια κλωστή, στο έλεος ενός πεπρωμένου που δεν δίνει ελπίδα, ενώ τα πάντα συνθλίβονται από τη βαρβαρότητα.

»Μετά τον ‘‘Ελαφοκυνηγό’’ το Χόλιγουντ πλημμύρισε τις οθόνες και με άλλες ιστορίες βετεράνων, από το ‘‘Ράμπο’’ μέχρι το «Γεννημένος την 4η Ιουλίου’’. Και το ενδιαφέρον εξήφθη μετά τις εκστρατείες στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Τώρα η ασθένεια των επιζώντων αντιμετωπίζεται ως ‘‘μετατραυματική διαταραχή’’, κάτι που βασανίζει το 1/3 των βετεράνων. Οριστική θεραπεία για αυτήν δεν έχει γίνει γνωστή προς το παρόν. Το Πεντάγωνο μόλις ενέκρινε μια πειραματική θεραπεία, βασισμένη στα παραισθησιογόνα, χημικά και μανιτάρια».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News