Τη χρονιά αυτή σχεδόν ο μισός ενήλικος πληθυσμός της Γης θα βρεθεί μπροστά στην κάλπη. Μιλάμε για περίπου 4,2 δισεκατομμύρια πολίτες που έχουν δικαίωμα ψήφου, σε εκλογές που θα γίνουν σε 65 χώρες το 2024.

Αναλυτές προβλέπουν μια «βαριά εκλογική χρονιά». Ανησυχούν για «πιθανή περαιτέρω μετατόπιση του άξονα του κόσμου» όπως τον ξέραμε ως τώρα, προς μοντέλα που ήδη βλέπουμε σε κράτη-παρίες, αυταρχικά ή και «δορυφορικά», όπως Ρωσία, Λευκορωσία, Ουγγαρία, Συρία, Αφγανιστάν, Βόρεια Κορέα, Τυνησία, Ταϊβάν, Μπαγκλαντές, Πακιστάν… βλέπε λίστα Statista με τις 30 λιγότερο ή και εντελώς μη δημοκρατικές χώρες στον κόσμο.

Αποδυνάμωση της δημοκρατίας. Ενίσχυση της απολυταρχίας. Αυτοί είναι οι κίνδυνοι που «γυροφέρνουν» τον χάρτη των εκλογών σε πολλές χώρες φέτος. Στο φετινό εκλογικό Τσάμπιονς Λίγκ ξεχωρίζουν τα εξής «παιχνίδια»:

Ποδαρικό Ταϊβάν

Η πρώτη, πάντως, εκλογική μάχη στην Ταϊβάν, στις 13 του τρέχοντος μηνός, ήταν εκτός αυτού του πλαισίου φόβου. Εφερε γούρι στον έως τώρα αντιπρόεδρο Λɑϊ Τσίνγκ-τε του Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος, που κατέβηκε υποστηρίζοντας ενδυνάμωση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες – κάτι με το οποίο η Κίνα βγάζει εξανθήματα! Ο εκλεκτός του Πεκίνου, Ταϊπέϊ Μαγιόρ Χου Γιου-ιχ, ηττήθηκε πάρα το προεκλογικό bullying που άσκησε η Κίνα εναντίον του άλλου υποψηφίου, στέλνοντας στην Ταϊβάν τέσσερα κατασκοπευτικά μπαλόνια για να δείξει ότι η παρουσία της είναι παντού και αδιαπραγμάτευτη.   

Μονότερμα Πούτιν

Στον εκλογικό χάρτη του 2024 υπάρχουν νικητές που τους ξέρουμε από τώρα. Δεν απειλούνται από κανέναν. Είναι βέβαιη π.χ. η επανεκλογή του ηγεμόνα της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν τον ερχόμενο Μάρτιο, λίγες μέρες μάλιστα μετά τη συμπλήρωση δύο χρόνων από την εισβολή του στην Ουκρανία. Ενδιαφέρον έχουν μόνο εκείνοι που, έστω και με μηδενικές πιθανότητες εκλογής, θα σταθούν απέναντί του. Εάν τους επιτραπεί…

Μια πρώην τηλεοπτική δημοσιογράφος που ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφια, τελικά δεν θα είναι. Η ανεξάρτητη Γιεκατερίνα Ντούντσοβα, 40 ετών, θα κατέβαινε με βασική θέση τον εκδημοκρατισμό της χώρας και τον άμεσο τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, που δεν έπρεπε ποτέ να γίνει, είπε.

Οταν όμως έφτασε η αίτησή της στην, υποτίθεται ανεξάρτητη, Εκλογική Επιτροπή, απορρίφθηκε μετά από μόλις τρεις μέρες, με το αιτιολογικό ότι το έντυπο που κατέθεσε είχε εκατό λάθη!

Εάν υπάρχει κάποιος που θα μπορούσε έστω να ταρακουνήσει τον Πούτιν, αυτός είναι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι. Δεν μπορεί, όμως, γιατί είναι σε φυλακή της Αρκτικής, περίπου 2.000 χλμ. μακριά από τη Μόσχα, εκτίοντας ποινή 19 χρόνων με την κατηγορία του «εξτρεμισμού», χωρίς ποτέ να έχει περάσει από κανονική δίκη.

Πριν λίγες εβδομάδες «εμφανίστηκε» σε δικαστήριο της πόλης Κοβρόφ, 240 χλμ. δυτικά της Μόσχας, για να καταθέσει τα επιχειρήματά του μέσω βιντεοκλήσης. Δεν δούλεψε όμως καλά το μηχάνημα γιατί, όπως είπαν οι δεσμοφύλακες, κόπηκε το ρεύμα!

Ουκρανία; Θα αστειεύεστε

Η απάντηση στο ερώτημα εάν μπορεί να γίνουν εκλογές στην Ουκρανία (τυπικά, είναι προγραμματισμένες για τον Μάρτιο), η απάντηση είναι «μάλλον όχι». Με τον πόλεμο να συνεχίζεται αμείωτα, ο Ζελένσκι δεν συζητά καν αυτό το ενδεχόμενο, και μαζί του συμφωνούν οι περισσότεροι Ουκρανοί. Αλλωστε ο Πούτιν έχει προσαρτήσει με κίβδηλα δημοψηφίσματα εδάφη που έχει καταλάβει από τους πρώτους μήνες της εισβολής και το Κίεβο θεωρεί ότι εκλογές τώρα χωρίς αυτά θα τα «νομιμοποιούσαν».   

Η πιο μεγάλη κάλπη: Ινδία

Σίγουρη πρέπει να θεωρείται και η νίκη του πρωθυπουργού Ναρέντα Μόντι στις εκλογές της ερχόμενης άνοιξης στην Ινδία, την πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο. Το άλλοτε πανίσχυρο κόμμα του Κογκρέσου, της δυναστείας των Γκάντι, είναι ακόμα πολύ μακριά από το να απειλήσει την παντοδυναμία του Λαϊκού Κόμματος, που ο Μόντι έχει ενισχύσει και με γενναίες επιδοτήσεις.

Οταν μιλάμε για «δοκιμασία της δημοκρατίας» σε πολλές χώρες που θα πάνε φέτος στις κάλπες, ένα καινούργιο στοιχείο που προκύπτει, και που το πολιτικό site GZERO αναδεικνύει ως X-Factor, είναι η όχι πάντα θετική επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία εξελίσσεται γρηγορότερα από όσο μπορούν οι πολιτικοί-νομοθέτες  να τη ρυθμίσουν. Ετσι, λοιπόν, ελλείψει απαραίτητων διασφαλίσεων, τα εργαλεία για τη δημιουργία και τη διάδοση παραπληροφόρησης γίνονται όλο και ισχυρότερα.

Στο πρόσφατο φόρουμ του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας των χωρών της Ασίας και του Ειρηνικού, γνωστού με τα αρχικά APEC, ο διευθύνων σύμβουλος του OpenAI, Σαμ Αλτμαν, προειδοποίησε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η τεχνολογία εικόνας και βίντεο ΤΝ, καθώς αναπτύσσεται «γρήγορα και μανιασμένα», ιδιαίτερα μάλιστα στη διάρκεια ενός εκλογικού έτους.

Πριν από τις τελευταίες εκλογές στην Ινδία, η παραπληροφόρηση σε κάποια social media έφτασε σε σημείο που, προκειμένου να αποτρέψουν μουσουλμάνους ψηφοφόρους από το να πάνε στις κάλπες, διέδωσαν στο X-Twitter ότι το μελάνι που χρησιμοποιήθηκε για τα δακτυλικά τους αποτυπώματα ώστε να βεβαιωθεί ότι μπορούν να ψηφίσουν, περιείχε αίμα χοίρου!

Ο πειρασμός να επαναληφθούν παρόμοιες «κατασκευασμένες εκτροπές» είναι μεγάλος και στις ερχόμενες εκλογές, ιδίως σε μέρη όπου ομιλούνται λιγότερο γνωστές γλώσσες, υποστηρίζει το Μέσο GZERO.

ΗΠΑ: Μια από τα ίδια…

Οι δύο πιθανότεροι υποψήφιοι, ο Τζό Μπάιντεν για τους Δημοκρατικούς και ο Ντόναλντ Τράμπ για τους Ρεπουμπλικανούς, έχουν υπηρετήσει ήδη από μία φορά το αξίωμα που διεκδικούν τον Νοέμβριο του 2024. Ο πρώτος, όπως έγραψε πρόσφατα ο Economist,  «υπνοβατεί προς την καταστροφή».

Στις δημοσκοπήσεις, το ποσοστό εκείνων που τον «εγκρίνουν» είναι στο μόλις 16%. Ο δεύτερος, εάν το Ανώτατο Δικαστήριο κρίνει ότι, παρά τις κατηγορίες (19 συνολικά!) που τον βαραίνουν, μπορεί να κατέβει, προηγείται δημοσκοπικά και μάλιστα με διαφορά, ιδίως στις λεγόμενες «ταλαντευόμενες Πολιτείες» (swing States), που θα κρίνουν και το αποτέλεσμα.

«Ο 81χρονος Μπάϊντεν είναι τόσο αντιδημοφιλής, που μπορεί να χάσει πολύ εύκολα» σημειώνει στο βασικό άρθρο του Economist η αρχισυντάκτρια Ζάνι Μίντον Μπέντοουζ. Ο Τραμπ ήδη κέρδισε άνετα στην πρωταρχική εκλογή (primary) στην Αϊόβα. Οι ρεπουμπλικανοί αντίπαλοί του φαίνονται λίγοι. Μόνο από τη Δικαιοσύνη μπορεί να χάσει το χρίσμα.

Ο,τι και να γίνει, δύο «πράγματα» παίζονται επί του παρόντος σε αυτήν την κούρσα προς τις εκλογές, αλλά και μετά από αυτές: η σταθερή τροχιά της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και ο βαθμός εμπιστοσύνης στους αμερικανικούς θεσμούς.

Ευρωπαϊκή Ενωση: «Παίζεται» η συνοχή της

Μεταξύ 6 και 9 Ιουνίου οι ψηφοφόροι από 27 κράτη-μέλη θα εκλέξουν τους 720 που θα τους αντιπροσωπεύσουν στο Ευρωκοινοβούλιο. Ο αριθμός καθορίζεται από τον πληθυσμό κάθε χώρας. Η Γερμανία εκλέγει τους περισσότερους (96) και η Κύπρος τους λιγότερους, μόλις έξι. Η Ελλάδα 21.

Τα καινούργια στοιχεία είναι ότι (α) είναι οι πρώτες ευρωεκλογές μετά την αποχώρηση της Βρετανίας (Brexit), (β) έχουν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική είσοδο της Ουκρανίας, κάτι που προέκυψε κυρίως λόγω της εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουαρίου του 2022, και (γ) ενδέχεται να δούμε επανέναρξη συνομιλιών για το Κυπριακό, με πιο ενεργή εμπλοκή της ΕΕ, με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να λέει ότι θέλει να το λύσει, πιστεύοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι (και ο Ερντογάν) θα ζητήσουν και θα λάβουν «ηπιότερα ανταλλάγματα» από το «δύο κράτη» που τώρα ζητούν.

Πέραν αυτού, ως γνωστόν, το Ευρωκοινοβούλιο έχει περιορισμένες αρμοδιότητες. Μπορεί όμως να δυσκολέψει την ψήφιση του προϋπολογισμού και να επηρεάσει σημαντικές αποφάσεις που έχουν να κάνουν π.χ. με τη μετάβαση στην Πράσινη Ενέργεια και τη συνέχιση της βοήθειας προς την Ουκρανία.

Επίσης, η νέα Βουλή της ΕΕ θα εκλέξει την/τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν). Η Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα είναι και πάλι υποψήφια. Αλλα ονόματα δεν έχουν πέσει ακόμα στο τραπέζι.

Το GZERO προβλέπει ότι η προσέλευση στις κάλπες θα είναι «ιδιαίτερα αυξημένη», κυρίως λόγω σημαντικών διαφορών σε καίρια ζητήματα, όπως η χρηματοδότηση προς την Ουκρανία, η μεταναστευτική κρίση και οι φόβοι για αύξηση της δύναμης και της επιρροής ακροδεξιών ομάδων, «που φέτος αναμένεται να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη». Εννοείται, δε, ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα επηρεάσει (αλλού περισσότερο, αλλού όχι) και το πολιτικό τοπίο στα κράτη-μέλη.

Οι νέοι, εκτός…

> Ο εκλογικός χάρτης του 2024 δεν είναι καθόλου ελκυστικός για τους νέους ψηφοφόρους. Οι υπερήλικοι ηγέτες, η κλιματική αλλαγή και η δυσλειτουργία είναι τα στοιχεία που αυξάνουν την πολιτική απάθεια της νέας γενιάς παγκοσμίως. Στην Αφρική, σκεφτείτε, όπου το περίπου 60% του πληθυσμού της είναι κάτω των 25 ετών, το 35% αυτών είναι μάλλον απίθανο να πάει να ψηφίσει.

> Το Economist εκτιμά ότι η αναμενόμενη χαμηλή συμμετοχή των νέων και στις εκλογές στις ΗΠΑ και στην ΕΕ μπορεί να επηρεάσει και το αποτέλεσμά τους. Ποιοτικά και όχι ποσοτικά, εννοείται, αφού τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στις Βρυξέλλες περιμένουν αυξημένη συμμετοχή ψηφοφόρων, γενικά.

Πακιστάν: Από φυλακής υποψήφιοι

Στο Πακιστάν ακόμα κάνει κουμάντο ο στρατός. Οι εκλογές της 8^ης Φεβρουαρίου υπόσχονται άφθονο δράμα και πιθανές αναταραχές.

Δύο από τους τρεις υποψηφίους, πρώην πρωθυπουργοί αμφότεροι, που είναι και οι πιο δημοφιλείς, έχουν «κάνει» φυλακή για διαφθορά. Ο ένας είναι ο πρώην άσσος του κρίκετ (που στο Πακιστάν είναι ό,τι το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία) Ιμραν Καν.

Ο άλλος είναι ο Ναουάζ Σαρίφ, επίσης κάποτε φυλακισμένος για διαφθορά, ο οποίος επέστρεψε στη χώρα μετά από τέσσερα χρόνια εξορίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ούτε αυτός είχε δικαίωμα να διεκδικήσει δημόσιο αξίωμα, αλλά φαίνεται πως τώρα έχει την υποστήριξη του ίδιου στρατού που τον έδιωξε από την εξουσία το 1999.

Τέλος, υπάρχει ως τρίτος υποψήφιος ο Μπιλαουάλ Μπούτο, εκπρόσωπος μιας άλλης, παλιάς πολιτικής δυναστείας.

Τούτων δοθέντων, εάν ο στρατός επιτρέψει να γίνουν εκλογές, ο Σαρίφ και το κόμμα του είναι πιθανό να κερδίσουν. Οι αντίπαλοί του, ό,τι κι αν γίνει, θα κατέβουν στους δρόμους αμφισβητώντας τη νίκη!

Ινδονήσια: Εκλογές δύσκολης  ισορροπίας

Την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, 14 Φεβρουαρίου, θα στήσει κάλπες η τρίτη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο, η Ινδονησία. Παίζεται ποιος θα διαδεχτεί τον απερχόμενο προέδρο Τζόκο Ουιντόντο  (γνωστός και ως Τζοκόουι). Υποψήφιοι είναι ο γιος του Τζιμπράν Ράκα και ο σημερινός υπουργός Αμυνας Πραμπόουο Σουμπιάντο.

Οποιος και να εκλεγεί, η Ινδονησία θα συνεχίσει να κρατά σχέσεις ισορροπίας με ΗΠΑ και Κίνα, και να τάσσεται στο πλευρό των Παλαιστινίων στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία τον επόμενο μήνα, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος τον Ιούνιο.

Μεξικό: Αρωμα γυναίκας

Τον ίδιο μήνα, Ιούνιο, το Μεξικό καλείται να εκλέξει την πρώτη του γυναίκα πρόεδρο, ανάμεσα σε δύο υποψήφιες: τη νυν προοδευτική και εξαιρετικά δημοφιλή δήμαρχο της Πόλης του Μεξικού Κλάουντια Σέϊνμπομ Πάρντο και την πρώην γερουσιαστή Σότσιτλε Γκάλβες, που η σχεδόν παραμυθένια ιστορία της ανέλιξής της από τη φτώχεια στον πλούτο συνεπαίρνει τις λαϊκές μάζες.

Το πιο μεγάλο στοίχημά τους είναι να αναζωογονήσουν την οικονομία, να παράσχουν περισσότερες και καλύτερες κοινωνικές υπηρεσίες και, κυρίως, να αντιμετωπίσουν τις συμμορίες και τα καρτέλ που ελέγχουν σχεδόν τη μισή χώρα.

Αυτή τη στιγμή η Πάρντο φαίνεται να είναι το φαβορί.

Βενεζουέλα: Γυναίκα απειλεί Μαδούρο

Η ακριβής ημερομηνία των εκλογών δεν έχει οριστεί ακόμα. Αναμένεται σύντομα. Ο σκληρός σοσιαλιστής ηγέτης της πλούσιας σε πετρέλαια χώρας έχει περάσει από πολιτικές κρίσεις, οικονομική κατάρρευση, μαζική μετανάστευση και πολλή πίεση εξαιτίας του εμπάργκο που έχουν επιβάλει στη Βενεζουέλα οι ΗΠΑ εδώ και περίπου δέκα χρόνια.

Αντίπαλός του θα είναι πιθανώς η δικηγόρος Μαρία Κορίνα Μασάντο. Καθοριστικός παράγων, ο ίδιος ο Μαδούρο. Είναι αντιδημοφιλής και αντιδημοκρατικός. Αλλά έχει ακόμα δύναμη. Η Ουάσινγκτον μαλάκωσε κάπως το εμπάργκο, ελπίζοντας να «συνετιστεί» ο ηγέτης της. Ο οποίος όμως είναι δύσκολο να κερδίσει αν δεν κάνει  νοθεία. Οπότε…

Τυνησία: Περίεργη ιστορία

Κάποτε ήταν το μοντέλο-πρότυπο της Αραβικής Ανοιξης. Τώρα κυβερνάται από έναν αυταρχικό και ανεξέλεγκτο πρόεδρο, τον Καΐς Σαιέντ, ο οποίος καλλιεργεί την ξενοφοβία, παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα και τσακίζει τους λαθρομετανάστες. Το καλοκαίρι έκανε συμφωνία με την ΕΕ να μειώσει τη μεταναστευτική ροή μέσω της Μεσογείου με αντάλλαγμα 1,5 δισ. δολάρια.

Ο Σαϊέντ μάλλον θα είναι ο μόνος υποψήφιος. Ο Ρασέντ Γκανούτσι, κορυφαίος ηγέτης της αντιπολίτευσης, βρίσκεται στη φυλακή με κατηγορίες που ο ίδιος και οι υποστηρικτές του χαρακτηρίζουν στημένες. Πρόθεση να κατέβει έχει εκδηλώσει και ο διευθύνων σύμβουλος των κρατικών αερογραμμών Ολφά Χαμντί, αλλά πιο πιθανό είναι να καταλήξει και αυτός στη φυλακή με κατασκευασμένες κατηγορίες, όπως επισημαίνουν αναλυτές της GZERO News.

Βρετανία: Σούνακ σε ελεύθερη πτώση

Προς το δεύτερο εξάμηνο του έτους ανακοίνωσε ότι θα γίνουν εκλογές στην Βρετανία ο νυν πρωθυπουργός Ρίσι Σουνακ, που πήρε το αξίωμα μία εβδομάδα αφότου εξελέγη από το Συντηρητικό Κόμμα η Λιζ Τρας, η οποία είχε αντικαταστήσει τον έκπτωτο Μπόρις Τζόνσον έπειτα από τα σκανδαλώδη πάρτι που έκανε στην Ντάουνινγκ Στριτ τον καιρό των απαγορευτικών μέτρων συνάθροισης λόγω Covid.

O Σουνακ προσπάθησε να στρέψει την προσοχή των ψηφοφόρων στη μεταναστευτική κρίση, αλλά άφησε την οικονομία να του ξεφύγει. Πληθωρισμός, ακρίβεια και μεγάλη πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας βύθισαν τα ποσοστά δημοτικότητάς του. Εάν οι εκλογές γίνονταν τώρα θα έχανε πανηγυρικά από τον Κάϊρ Στάμερ των Εργατικών. Δεν φαίνεται να μπορεί να κάνει κάτι για να αντιστρέψει αυτό το ρεύμα. Η απόστασή του από τους Εργατικούς είναι πάνω από 20%.

Ισραήλ: Αντίο Μπίμπι;

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για τον Οκτώβριο του 2026. Αναλόγως της εξέλιξης του πολέμου κατά της Χαμάς και δεδομένης της οργής των ισραηλινών για το πώς αφέθηκε να γίνει η σφαγή της 7^ης Οκτωβρίου, είναι πιθανό να «πέσει» ο Νετανιάχου.

Είναι ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ, εξαιρετικά αντιδημοφιλής, όμως, τώρα. Εκτός από την ευθύνη που του αποδίδουν για τη σφαγή στα κιμπούτς, ο Μπίμπι, όπως τον αποκαλούν, αντιμετωπίζει νομικές επιπτώσεις για παρεμβάσεις του στη Δικαιοσύνη και για διαφθορά. Ακόμα και τώρα που το Ισραήλ είναι σε πόλεμο με τους τρομοκράτες, οι περισσότεροι Ισραηλινοί, σε πρόσφατη δημοσκόπηση, θέλουν την παραίτησή του. Κάτι που, αναλόγως της εξέλιξης των μαχών, μπορεί να οδηγήσει αμέσως σε έκτακτες εκλογές.

Εως τώρα, ο ισραηλινός πρωθυπουργός απορρίπτει σθεναρά την περίπτωση παραίτησής του. Ο μόνος τρόπος, λοιπόν, για να πέσει είναι να χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης στην Κνεσέτ, την ισραηλινή Βουλή. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να τον καταψηφίσουν 61 βουλευτές. Δύσκολο.

Κάποιοι λένε ότι αν δεν γινόταν η σφαγή των αμάχων από τη Χαμάς, που πυροδότησε τα αντίποινα από το Ισραήλ, ο Νετανιάχουν μπορεί να ήταν ήδη στη φυλακή. Αυτό κάνει μερικούς κυνικούς να ισχυρίζονται ότι ο πόλεμος τον… βόλεψε!

 

ΥΓ: Το GZERO*, ένα site με σοβαρές αναλύσεις σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, μας συμβουλεύει να δέσουμε καλά τις ζώνες ασφαλείας μας  γιατί μπαίνουμε σε μια χρονιά με τέτοιες σοβαρές αναταράξεις  δημοκρατίας, που ο κόσμος μας δεν θα έχει ξαναδεί ποτέ. Και περαιτέρω, «εάν δεν έχετε προσέξει τα τελευταία δελτία καιρού, μάθετε ότι είναι άνοιξη για την απολυταρχία και πυρηνικός χειμώνας για τη δημοκρατία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News