«Στον χειρουργικό θάλαμο ενός νοσοκομείου της Καλαβρίας, στον ιταλικό Νότο, ο Ασμπελ Ντίας Φονσέκα και η ομάδα του ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε μια επέμβαση στην κοιλιακή χώρα ενός άνδρα γύρω στα 60. Συζητούν για λίγο ποια ιατρική τεχνική θα χρησιμοποιήσουν –τη γαλλική ή την αμερικανική μέθοδο– προτού αποφανθούν υπέρ της δεύτερης.

»Ωστόσο, το κύριο θέμα της συζήτησης πριν το χειρουργείο είναι το φαγητό, με τους συμμετέχοντες να διαφωνούν για το ποια πίτσα είναι καλύτερη: η ναπολιτάνικη ή η καλαβριανή; Υπάρχουν λεπτές διαφορές μεταξύ των δύο, λένε, αλλά τελικά θα επικρατήσει η… διπλωματική οδός, εξαιτίας της παρουσία ενός ναπολιτάνου γιατρού στην αίθουσα, και θα συμπεράνουν ότι και οι δύο εκδοχές του φημισμένου ιταλικού πιάτου είναι εξίσου νόστιμες.

»Τα παραπάνω ίσως δεν παραπέμπουν σε ψιλή κουβέντα Ιταλών, όμως ο Φονσέκα δεν είναι ντόπιος. Εργάζεται στο νοσοκομείο “Αγία Μαρία των Ούγγρων” στην Πολίστενα της νότιας Ιταλίας, μια πόλη που περιβάλλεται από βουνά, εδώ και έναν χρόνο, όμως κατάγεται από την Κούβα».

Η Αντζελα Τζουφρίντα του Guardian, ευρισκόμενη στην ίδια πόλη, μεταφέρει την εικόνα αυτή για να επισημάνει ότι ο 38χρονος χειρουργός είναι μόνο ένας «από τους εκατοντάδες υγειονομικούς από το νησί της Καραϊβικής που προσελήφθησαν από την ιταλική κυβέρνηση προκειμένου να καλυφθεί η μεγάλη έλλειψη γιατρών στην Καλαβρία, μια από τις φτωχότερες περιοχές της δυτικής Ευρώπης».

«Οι βασικές αρχές της εκπαίδευσής μας είναι η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά» λέει στη δημοσιογράφο ο ίδιος. «Μεταφέρουμε τις δεξιότητές μας σε χώρες που έχουν ανάγκη, ειδικά όπου το Σύστημα Υγείας υποφέρει. Η Ιταλία έχει καλούς γιατρούς και όλη την κατάλληλη τεχνολογία, αλλά λείπουν επαγγελματίες σε πολλές ειδικότητες».

Υπό κατάρρευση

Οπως γράφει η ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας στην Ιταλία, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας πράγματι ταλαιπωρείται από μυριάδες ζητήματα, τα οποία ήρθαν στο προσκήνιο στη διάρκεια δύο πανεθνικών απεργιών τον Δεκέμβριο του 2023. Υποκινούμενες από τις κυβερνητικές προτάσεις για μείωση των συντάξεων, οι 24ωρες απεργίες αναζωπύρωσαν τη συζήτηση για τις εξαντλητικές βάρδιες και τις κακές αμοιβές, εν μέσω μάλιστα ενός κύματος φυγής του προσωπικού.

Η πανδημία του κορονοϊού επέδρασε ως καταλύτης για να αποχωρήσουν πολλοί. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 11.000 εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας έχουν εγκαταλείψει το ιταλικό ΕΣΥ από το 2021. Οι ιταλοί γιατροί χαιρετίστηκαν ως ήρωες πρώτης γραμμής όταν η χώρα έγινε η πρώτη στην Ευρώπη που κατακλύσθηκε από την Covid-19. Ωστόσο, τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν σε ορισμένους για παραβίαση των κανόνων για τις υπερωρίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν μια αντανάκλαση του πόσο γρήγορα ξεχάστηκαν οι προσπάθειές τους.

Εξουθενωμένοι επαγγελματίες Υγείας είτε συνταξιοδοτούνται πρόωρα είτε μεταπηδούν στον ιδιωτικό τομέα είτε αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες στο εξωτερικό.

Στον φτωχότερο ιταλικό Νότο, το Σύστημα Υγείας είχε παραμεληθεί για χρόνια πριν από την πανδημία, με σοβαρές περικοπές δαπανών, που οδήγησαν στο κλείσιμο δεκάδων νοσοκομείων. Η δράση της μαφίας και η πολιτική διαφθορά έχουν επίσης ζημιώσει τις υγειονομικές υπηρεσίες, συνεχίζει το ρεπορτάζ του Guardian.

Η Πολίστενα έχει πληθυσμό σχεδόν 10.000 κατοίκους, αλλά το νοσοκομείο της, ένα από τα τελευταία που δεν έκλεισαν στην περιοχή, εξυπηρετεί 200.000 ανθρώπους από πόλεις σε γειτονικές περιφέρειες.

Για να διορθωθεί το πρόβλημα, η περιφερειακή κυβέρνηση της Καλαβρίας αποτάθηκε στην Κούβα, η οποία είναι διάσημη παγκοσμίως για τις ιατρικές αποστολές όπου υπάρχουν ανάγκες, συνήθως συνδράμοντας σε ανθρωπιστικές καταστροφές.

Η πανδημία άνοιξε τον δρόμο για τις πρώτες τέτοιες αποστολές σε κατά τα άλλα ευημερούσες ευρωπαϊκές περιοχές ή χώρες –συγκεκριμένα στο Μπέργκαμο, τη βόρεια ιταλική επαρχία που γνώρισε ένα από τα πιο θανατηφόρα κύματα της Covid-19, και στην Ανδόρα. Η Πορτογαλία επίσης αναζήτησε ενισχύσεις από την Κούβα προσφάτως, για να αντιμετωπίσει την έλλειψη προσωπικού, ανέφερε η εφημερίδα.

Περίπου 500 εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας από την Κούβα, που καλύπτουν όλες τις ειδικότητες, είναι πλέον διάσπαρτοι σε νοσοκομεία της Καλαβρίας. Δεκαοκτώ βρίσκονταν στην Πολίστενα όταν την επισκέφθηκε το βρετανικό Μέσο.

Η κουβανική βοήθεια αντιμετωπίστηκε αρχικά με σκεπτικισμό από τους ιταλούς εργαζομένους στον τομέα της Υγείας. «Δεν τους άρεσε» δήλωσε στον Guardian η Φραντσέσλα Λιότα, διευθύντρια του νοσοκομείου «Αγία Μαρία των Ούγγρων».

Αυτό άλλαξε, ωστόσο, όταν οι κουβανοί γιατροί έμαθαν την ιταλική γλώσσα και γνώρισαν τους συναδέλφους τους, κομίζοντας μια φρέσκια αύρα στο νοσοκομείο. «Εχουν τον ενθουσιασμό που είχα όταν ξεκίνησα την καριέρα μου» σχολίασε η Λιότα, η οποία βρίσκεται κοντά στη συνταξιοδότηση. «Πάντα λέω αυτό: μας δίνουν οξυγόνο».

Ο Τζουφρίντα βρέθηκε στην Πολίστενα μετά από ένα Σαββατοκύριακο κατά το οποίο το νοσοκομείο, στεγασμένο σε ένα κτίριο «που χρειάζεται απεγνωσμένα εκσυγχρονισμό», ήταν απασχολημένο με την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών λόγω αύξησης των τροχαίων ατυχημάτων. Την ίδια στιγμή, προβλήματα με τη σύνδεση στο διαδίκτυο προκαλούσαν καθυστερήσεις στην καταχώρηση των ασθενών.

Η κατάσταση «είναι αμείλικτη» κατά τη Λιότα. «Διορθώνεις ένα πρόβλημα και μετά προκύπτει κάτι άλλο».

Παράταση συμβάσεων έως το 2025. Μετά;

Αυτή είναι η πρώτη αποστολή του Φονσέκα στην Ευρώπη. Χειρουργός με δεκαετή εμπειρία, έχει μετάσχει σε αποστολές σε όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων δύο ετών στη Μαυριτανία.

Οι υπερπόντιες αποστολές παράγουν τεράστια έσοδα για την κομμουνιστική κυβέρνηση της Κούβας, καθιστώντας τες κρίσιμο οικονομικό «σωσίβιο» για τη χώρα. Οι αποστολές είναι επίσης ένας τρόπος για να ενισχυθεί η επιρροή της Αβάνας. Ωστόσο, ο Φονσέκα απορρίπτει την κριτική ότι οι υγειονομικοί γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης για να γεμίσουν τα ταμεία του καθεστώτος.

«Πρόκειται για ψέμα» λέει. «Δεν υπάρχει καμία υποχρέωση για εμάς να το κάνουμε αυτό. Είμαστε εδώ επειδή θέλουμε να είμαστε εδώ. Μαθαίνουμε, επίσης, αποκτώντας εμπειρία. Είναι μια αμφίδρομη συναλλαγή».

Η εφημερίδα σημειώνει, εξάλλου, πως η πρωτοβουλία στην Καλαβρία έχει αποδειχθεί τόσο αποτελεσματική ώστε παρατάθηκε τουλάχιστον έως το 2025.

Ο Εντουάρντο Γκονγκόρα, 36 ετών, εργάζεται στη μονάδα εκτάκτων περιστατικών και μόλις υπέγραψε ένα νέο ετήσιο συμβόλαιο. «Το πιο ικανοποιητικό πράγμα είναι να δουλεύουμε δίπλα στους καλαβρινούς συναδέλφους μας. Εχουν παρόμοια ζεστασιά με τους Κουβανούς και είναι πολύ φιλόξενοι» είπε.

Ο Ρομπέρτο Οκιούτο, ο δεξιός περιφερειάρχης της Καλαβρίας, επικρίθηκε όταν εξέφρασε για πρώτη φορά την ιδέα να καλέσει ενισχύσεις από την Κούβα. «Αλλά το πείραμα ήταν θετικό» σχολίασε. «Δεν το λέω εγώ, αλλά οι ιταλοί γιατροί που εργάζονται με Κουβανούς, καθώς και οι ασθενείς».

«Ηξερα ότι οι κουβανοί γιατροί είναι από τους καλύτερους στον κόσμο και σήμερα οι ίδιοι άνθρωποι που με επέκριναν φωνάζουν για περισσότερους γιατρούς από την Καραϊβική» δηλώνει.

Για τη Λιότα, ωστόσο, η οποία εξακολουθεί να προβληματίζεται για τη δυνατότητα κατάρτισης ενός προγράμματος βαρδιών του νοσοκομείου με επαρκές –και μόνιμο– προσωπικό, χρειάζεται μια πιο μακροπρόθεσμη παρέμβαση.

«Απλώς δεν μπαίνουν αρκετοί άνθρωποι στο δημόσιο σύστημα (για δουλειά)» λέει. «Κοιτάζω τους νέους και είναι καλά προετοιμασμένοι, αλλά εξαντλημένοι. Οι Κουβανοί βοήθησαν να αναβιώσει το ομαδικό πνεύμα, αλλά ανησυχώ για το τι θα συμβεί μετά το 2025».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News