Την Παρασκευή 5/1 το πάνελ που βρισκόταν στην πόρτα ενός Boeing 737 MAX 9 της αμερικανικής εταιρείας Alaska Airlines άνοιξε και αποκολλήθηκε από την άτρακτο εν πτήσει πάνω από το Πόρτλαντ, του Ορεγκον, στη δυτική ακτή των ΗΠΑ. Προκάλεσε αποσυμπίεση και πανικό στην καμπίνα δημιουργώντας το φαινόμενο της αναρρόφησης.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πέσουν οι μάσκες οξυγόνου, να σκιστεί το πουκάμισο ενός ανήλικου και να καταλήξει στο κενό το κινητό του που εκείνη την ώρα φορτιζόταν. Το αεροσκάφος επέστρεψε στο αεροδρόμιο του Πόρτλαντ πραγματοποιώντας αναγκαστική προσγείωση. Ενας επιβάτης διακομίστηκε στο νοσοκομείο.

Το ατύχημα, μια ακόμη δυσλειτουργία της σειράς αεροσκαφών 737 MAX, προκάλεσε την καθήλωση ορισμένων Boeing εν αναμονή της διαδικασίας επιθεώρησης την οποία επέβαλαν οι αρχές της πολιτικής αεροπορίας των ΗΠΑ. Αμέσως μετά, οι αεροπορικές εταιρείες όπως η United Airlines αλλά και η ίδια η Alaska, που συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους αγοραστές αυτού του τύπου αεροσκάφους, ανακοίνωσαν ότι βρήκαν χαλαρά μπουλόνια κατά την επιθεώρηση του στόλου τους.

Η νέα ανησυχία για το αεροσκάφος έρχεται μετά τις πολύνεκρες πτώσεις δύο αεροσκαφών τύπου 737 ΜΑΧ το 2018 και το 2019 και την προηγούμενη καθήλωση ολόκληρου του στόλου, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, το 2019. Διεθνή μέσα ενημέρωσης, όπως η βρετανική εφημερίδα Guardian και το αμερικανικό περιοδικό Atlantic προσεγγίζουν τη μεγάλη εικόνα της κρίσης για τη Boeing και το τι θα μπορούσε να σημαίνει για το μέλλον του αμερικανικού κολοσσού.

Ο Guardian σημειώνει την δήλωση των ερευνητών του ατυχήματος ότι οι συνέπειες της αποκόλλησης του πάνελ -που συνέβη σε σχετικά χαμηλό υψόμετρο, 16.000 ποδών, με όλους τους επιβάτες ακόμα δεμένους, και χωρίς να κάθεται κανείς στο κάθισμα δίπλα στο ρήγμα- θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο σοβαρές. Αεροσκάφη Boeing 737 MAX 9 με παρόμοια πάνελ στη θέση της πόρτας έκτακτης ανάγκης έχουν καθηλωθεί στο έδαφος για τον έλεγχο της ασφάλειάς τους, με εντολή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA). Σημειώνεται ότι εντός της ΕΕ δεν υπάρχουν εταιρείες που κατέχουν 737 MAX 9 με τον εν λόγω πάνελ.

Οι ερευνητές στις ΗΠΑ ανέφεραν ότι η λυχνία που ειδοποιεί για την αποτυχία της αυτόματης συμπίεσης στο αεροσκάφος της Alaska Airlines όπου συνέβη το περιστατικό είχε ενεργοποιηθεί τρεις φορές κατά τη διάρκεια των δύο μηνών που πετούσε —ήταν καινούργιο. Το αποτέλεσμα ήταν να αποφασίσει η εταιρεία τη μη χρησιμοποίηση του αεροπλάνου σε μακρινές πτήσεις πάνω από το νερό. Η βρετανική εφημερίδα διευκρινίζει ότι πρόκειται για το 737 MAX 9, τη μεγαλύτερη έκδοση από την πιο συνηθισμένη, το MAX 8, που έπεσε δύο φορές την περίοδο 2018-2019 αποκαλύπτοντας τα λάθη και τα προβλήματα της Boeing.

To μακρύτερο 737 MAX 9 μπορεί να μεταφέρει 220 επιβάτες, αριθμός που θα απαιτούσε να διαθέτει μια επιπλέον έξοδο κινδύνου στη μέση της καμπίνας. Ωστόσο, αρκετές αεροπορικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Alaska, δεν ζήτησαν εσωτερικούς χώρους με τον μέγιστο αριθμό θέσεων πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπήρχε υποχρέωση για έξοδο κινδύνου στη μέση. Ετσι το άνοιγμα καλύφθηκε με ένα πάνελ από την ίδια την Boeing πριν παραδώσει το αεροσκάφος στον πελάτη: αυτό ήταν το πάνελ που αποκολλήθηκε εν πτήσει.

Η βρετανική εφημερίδα επισημαίνει ότι μόνο 11 αεροπορικές εταιρείες έχουν παραγγείλει μέχρι στιγμής αυτή την παραλλαγή και η πλειονότητα των πτήσεων εκτελείται από δύο μόνο αερομεταφορείς στις ΗΠΑ. Η United Airlines διαθέτει στο στόλο της 79 αεροσκάφη 737 MAX 9, τα οποία είναι όλα διαμορφωμένα με πάνελ στη θέση της πόρτας. Η Alaska διαθέτει 65 αεροσκάφη του ίδιου μοντέλου, και πάλι με τα ίδια πάνελ. Η Aeromexico και ο παναμαϊκός αερομεταφορέας Copa είναι οι επόμενες εταιρείες που διαθέτουν σημαντικό αριθμό 737 MAX 9 και το εν λόγω εξάρτημα.

Τα πάνελ αυτά, που αποτελούν επί της ουσίας μέρη της ατράκτου, κατασκευάζονται και τοποθετούνται από την Spirit AeroSystems -τον μεγαλύτερο προμηθευτή της Boeing- και σύμφωνα με τον Guardian κανονικά επανατοποθετούνται και από την ίδια την Boeing κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας.

Σχεδιαστικές «ατέλειες», 346 νεκροί

Το Boeing 737 υπήρξε επί χρόνια το αεροσκάφος με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στον κόσμο για πτήσεις μικρών αποστάσεων. Το 737 MAX ήταν η νεότερη εκδοχή του. Ο τύπος 737 MAX έγινε πρωτοσέλιδο μετά από δύο θανατηφόρα δυστυχήματα λίγο μετά την εισαγωγή του σε υπηρεσία το 2018, της Lion Air (2018) και της Ethiopian Airlines (2019), με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 346 επιβαίνοντες.

Τα δύο αεροπορικά δυστυχήματα μέσα σε διάστημα πέντε μηνών, στην Ινδονησία και την Αιθιοπία, βύθισαν την εταιρεία στη χειρότερη κρίση της ιστορίας της. Με μια πρωτοφανή απόφαση, ολόκληρος ο στόλος των 371 αεροσκαφών τύπου 737 ΜΑΧ καθηλώθηκε στο έδαφος το 2019. Στο τέλους του ίδιου έτους παραιτήθηκε ο γενικός διευθυντής της Boeing, Ντένις Μίλενμπουργκ, που είχε βρεθεί στο στόχαστρο επί μήνες μετά τα δυστυχήματα.

Οπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα κατέστη σαφές ότι για τα δυστυχήματα ευθύνονταν «οι σχεδιαστικές ατέλειες του ίδιου του αεροσκάφους». Στο επίκεντρο βρέθηκε η προβληματική λειτουργία του συστήματος αποτροπής της απώλειας στήριξης του αεροσκάφους (Maneuvering Characteristics Augmentation System -MCAS). Και στα δύο δυστυχήματα, η συντριβή των αεροσκαφών έγινε λίγα λεπτά μετά από την απογείωσή τους.

H ιστοσελίδα Vox ανέλυσε σε ένα σύντομο βίντεο στο YouTube τις αιτίες πίσω από τα δύο δυστυχήματα της περιόδου 2018-19 συνδέοντάς τις με το κυνήγι του κέρδους και τον ανταγωνισμό με την Airbus:

Το Altantic, αναφερόμενο στη Boeing, κάνει λόγο για μια εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών που την καθοδηγούσαν κάποτε οι μηχανικοί «ενώ τώρα καθοδηγείται από τα οικονομικά μεγέθη».

«Η σημερινή καταστροφή γύρω από το 737 MAX μπορεί να εντοπιστεί δύο δεκαετίες πίσω —τη στιγμή που η ηγεσία της Boeing αποφάσισε να πάρει διαζύγιο από την ίδια την κουλτούρα της εταιρείας» σημειώνεται στην ιστοσελίδα του αμερικανικού περιοδικού. Για περίπου 80 χρόνια, η Boeing λειτουργούσε ουσιαστικά ως ένωση μηχανικών. Τα στελέχη της κατείχαν διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Mιλούσαν τη γλώσσα της εφαρμοσμένης μηχανικής και της ασφάλειας και όχι αυτή των υπολογισμών για την εξοικονόμηση κόστους και τη μεγιστοποίηση των κερδών.

Από το 2000 και μετά η κουλτούρα αυτή άρχισε να αλλάζει, συνεχίζει το δημοσίευμα του Atlantic. Τα υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας έχαναν σταδιακά την ικανότητά να συνομιλούν με τους μηχανικούς. «Εμπειροι μηχανικοί της Boeing γούρλωσαν τα μάτια τους, όταν ορισμένες εργασίες ανάπτυξης λογισμικού (όχι ειδικά για το MCAS) ανατέθηκαν σε ανθρώπους που είχαν μόλις αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο, αμείβονταν με μόλις 9 δολάρια την ώρα και απασχολούνταν από έναν ινδικό υπεργολάβο που είχε εγκατασταθεί απέναντι από τις εγκαταστάσεις των Boeing στο Σιάτλ» αναφέρει το αμερικανικό περιοδικό.

Τα Boeing 737 MAX άρχισαν να πετούν ξανά σε όλο τον κόσμο από τα τέλη του 2020, μετά από τροποποιήσεις στο αεροσκάφος και στην εκπαίδευση των πιλότων.

Eκθεση του αμερικανικού Κογκρέσου τον Σεπτέμβριο του 2020 ανέφερε σύμφωνα με το BBC ότι η Boeing, πέρα από το σχεδιαστικό λάθος, «απέτυχε να μοιραστεί πληροφορίες» σχετικά με το βασικό σύστημα ασφαλείας MCAS που είχε σχεδιαστεί για την αυτόματη αντιμετώπιση της τάσης ανύψωσης του ρύγχους του 737 MAX προς τα πάνω. Η Boeing κρίθηκε ότι ήταν υπαίτια ακόμη και για την «απόκρυψη της ίδιας της ύπαρξης του MCAS από τους πιλότους του 737»…

Το σύστημα αυτό είχε σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ωθεί το ρύγχος του αεροσκάφους προς τα κάτω, όταν αντιληφθεί ότι έχει αυξηθεί υπερβολικά η γωνία του αεροσκάφους ως προς τον οριζόντιο άξονα της πτήσης και υπάρχει κίνδυνος απώλειας στήριξης.

H υπόθεση της περιόδου 2018-2019 υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα με επίκεντρο ασφάλεια για οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρεία στη σύγχρονη εποχή. Και δεν είχε ξεχαστεί όταν συνέβη το περιστατικό της Alaska που ανοίγει τώρα έναν νέο κύκλο ερευνών και αρνητικής δημοσιότητας για την Boeing και την επίμαχη σειρά αεροσκαφών 737 MAX.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News