Ενας ακροατής μου στο ραδιόφωνο μου έστειλε μήνυμα με τη διαφωνία του για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Το βασικό του επιχείρημα είναι το πρότυπο που προσλαμβάνουν τα παιδιά, μεγαλώνοντας σε μία οικογένεια με δύο γονείς του ίδιου φύλου.

Σκέφτηκα να του απαντήσω ότι σήμερα οι ψυχίατροι και η βιομηχανία ψυχοφαρμάκων κάνουν χρυσές δουλειές που βασίζονται πάνω στο παραδοσιακό πρότυπο της οικογένειας. Εκατομμύρια παιδιά μεγαλώνουν σε εντελώς ακατάλληλο, κακοποιητικό περιβάλλον, απολύτως εναρμονισμένο με την κοινωνική σύμβαση. Σκέφτηκα επίσης να του στείλω μερικές από τις χιλιάδες μελέτες, παγκοσμίως, που δείχνουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός του γονιού δεν σχετίζεται με την ποιότητα στο μεγάλωμα του παιδιού.  Τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών μεγαλώνουν «κανονικά». Αυτό καταγράφει και η εμπειρία από τις χώρες που έχουν θεσμοθετήσει εδώ και χρόνια το γάμο και την τεκνοθεσία από άτομα του ίδιου φύλου. Σημασία δεν έχει από ποιους αποτελείται μία οικογένεια, αλλά πώς λειτουργεί. Μία απλή αναζήτηση θα φέρει τις σχετικές μελέτες στην οθόνη σας. (Εδώ μία ενδεικτική από τον Guardian.) Διαβάζοντας σχετικές δημοσιεύσεις έμαθα ότι σε ορισμένες χώρες της Αφρικής επιτρέπεται ο γάμος ανάμεσα σε γυναίκες, αν η συμβίωση βελτιώνει τις συνθήκες κατά τις οποίες μεγαλώνει το παιδί μίας χήρας ή διαζευγμένης.

Ομως οι ενστάσεις του ακροατή δεν εδράζονται σε στοιχεία, αλλά σε προκαταλήψεις. Αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός επιλέγεται βάσει προτύπου. Συνεπώς αν ένα παιδί μεγαλώνει από ομοφυλόφιλους γονείς, είναι εξαιρετικά πιθανό να ακολουθήσει τον ίδιο προσανατολισμό. Ωστόσο οι μελέτες και η καθολικά αποδεκτή επιστημονική θέση, μας λένε ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν είναι θέμα επιλογής, αλλά χαράσσεται πριν από τη γέννηση του ατόμου. Υπάρχουν, βέβαια, περιπτώσεις κατά τις οποίες κάποια άτομα υιοθετούν ομοφυλόφιλη συμπεριφορά εξαιτίας γεγονότων, συνήθως τραυματικών, στην παιδική ηλικία. Αλλά ούτε εδώ παίζει ρόλο η σεξουαλική ταυτότητα των γονιών. Ομως ο κανόνας ορίζει ότι ομοφυλόφιλος δεν γίνεσαι από επιλογή. Γεννιέσαι. Το να ακούμε από κάποιους ότι «σέβονται την επιλογή των ομοφυλόφιλων συμπολιτών μας» είναι εντελώς παραπλανητικό και ολίγον χυδαίο.

Αφελής είναι η θέση που υποστηρίζει ότι η θεσμοθέτηση γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια θα εξωθήσει τους νέους μας σε ένα νέο τύπο οικογένειας, επιβαρυντικό για το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας. Είναι σαν να λένε ότι πολλοί νέοι θα επιλέξουν την ομοφυλοφιλία και έτσι δεν θα κάνουν παιδιά για να τονώσουν τα δημογραφικά της πατρίδας μας. Κοινώς υποστηρίζουν ότι αν δεν θεσμοθετηθεί ο γάμος, οι ομοφυλόφιλοι νέοι θα βάλουν νερό στο κρασί τους και θα πάνε να φτιάξουν μία «κανονική» οικογένεια. Συγγνώμη, αλλά αυτά είναι ανοησίες.

Υπάρχει και μία θέση που είναι προϊόν σύγχυσης. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι μπορεί να θεσμοθετηθεί ο γάμος, αλλά να μείνει στην άκρη το θέμα του παιδιού. Δεν γίνεται αυτό. Διότι ο γάμος για αυτό το λόγο θεσμοθετείται. Τα υπόλοιπα τα καλύπτει το σύμφωνο συμβίωσης. Το να πιστεύεις ότι οι ομοφυλόφιλοι δεν πρέπει ή δεν δικαιούνται να έχουν παιδιά, αντίκειται στην έννοια της ισότητας και στο σεβασμό στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μη συζητάμε τα αυτονόητα, η έλλειψη θεσμικού πλαισίου δεν λειτουργεί αποτρεπτικά για ένα ομόφυλο ζευγάρι που θέλει να αποκτήσει παιδί. Αν το επιθυμεί, θα αποκτήσει. Μπορεί ένα μέλος να γίνει βιολογικός γονιός ή, αν το ζευγάρι έρθει από το εξωτερικό, να έχει αποκτήσει παιδί δια υιοθεσίας ή παρένθετης μητέρας. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο το παιδί θα έρθει στη ζωή του ζευγαριού. Αυτό μπορεί να μην αρέσει σε πολλούς. Δεν μπορεί όμως κανένας να το απαγορεύσει. Ο γάμος για τα ομόφυλα ζευγάρια αφορά πρωτίστως τα δικαιώματα των παιδιών τους που υφίστανται διακρίσεις χωρίς τα ίδια να ευθύνονται για κάτι.

Η Ελλάδα σήμερα δεν επιτρέπει την τεκνοθεσία σε ένα ομόφυλο ζευγάρι. Ακόμα και ένα ζευγάρι γυναικών, που συνδέεται με σύμφωνο συμβίωσης, θα πρέπει να χωρίσει, νομικά, προκειμένου η μία να ακολουθήσει μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ομοίως, δεν αναγνωρίζεται ως γονιός το μέλος του ζευγαριού που δεν έχει βιολογική σχέση με το παιδί. Κάπως έτσι υπάρχουν οικογένειες Ελλήνων, από ομόφυλα ζευγάρια, που, όταν βρίσκονται στην Ελλάδα, δεν αναγνωρίζεται ο ένας γονιός. Τα νομικά προβλήματα που προκύπτουν είναι πολλά με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση θανάτου του βιολογικού γονιού. Τότε το παιδί μπορεί να καταλήξει σε ίδρυμα. Από την άλλη, αν ένα ομόφυλο ζευγάρι έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, το επίδομα παιδικού σταθμού λαμβάνει υπόψη το οικογενειακό εισόδημα… Επίσης αν ο βιολογικός γονιός μείνει χωρίς δουλειά, ο σύντροφος του μπορεί να τον καλύψει ασφαλιστικά. Δεν επιτρέπεται, όμως, να καλύψει το παιδί.

Σήμερα, λοιπόν, κάποιοι συμπολίτες μας είναι λιγότερο ίσοι ως προς το δικαίωμα τους στην οικογενειακή ζωή. Και τα παιδιά τους υφίστανται σκληρές διακρίσεις. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών θα υποστούν bullying στο σχολείο. Μα, αν συμβεί κάτι τέτοιο, ευθύνεται η νοοτροπία που οι ίδιοι καλλιεργούν. Μία φίλη που ζει στον Καναδά μου έλεγε ότι όλο το νηπιαγωγείο, στο οποίο πηγαίνει η κόρη της, παρακολούθησε τον γάμο της δασκάλας με τη σύντροφο της. Δεν σοκαρίστηκε κανείς.

Ναι, η αλήθεια είναι ότι η κοινή γνώμη βρίσκεται σε συνθήκες σύγχυσης ή και διχασμού για το θέμα της τεκνοθεσίας. Ωστόσο αυτό συμβαίνει πάντα σε περιόδους δομικών αλλαγών που αγγίζουν τη κατεστημένη νοοτροπία. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 σόκαρε πολλούς η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου και η αποποινικοποίηση της μοιχείας. Σήμερα αυτά ανήκουν στη σφαίρα του αυτονόητου.

Η κυβέρνηση βλέπει τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν την κοινωνία να διχάζεται για το θέμα της τεκνοθεσίας. Γνωρίζει επίσης ότι υπάρχουν σημαντικά στελέχη (και βουλευτές) που αντιδρούν στη θέσπιση της ισότητας στο γάμο. Υπάρχει η ιδέα για μετάθεση του θέματος στα θερινά τμήματα της Βουλής ώστε να ψηφιστεί σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Από την άλλη, υπάρχουν πληροφορίες περί επίσπευσης προκειμένου να μη «σέρνεται» επί μακρόν. Οπως και αν γίνει, θα κατατεθεί, θα ψηφιστεί και θα περάσει, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Αλλωστε κάποια στιγμή θα ενταθεί η πίεση από τα ευρωπαϊκά, πολιτικά και νομικά, όργανα. Ενδεχομένως, λένε κάποιες πηγές, να προηγηθεί ανασχηματισμός ώστε να φύγουν από την κυβέρνηση στελέχη που δεν σκοπεύουν να ψηφίσουν. Ομως, αλήθεια, αυτά τα στελέχη δεν σκέφτονται το αποτύπωμα που θα αφήσουν; Σε μερικά χρόνια θα θυμίζουν εκείνους που είχαν αντιταχθεί στην αποποινικοποίηση της μοιχείας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News