Το Διάστημα μπορεί να είναι κατά βάση μια αχανής έκταση απόλυτου κενού, όμως η περιοχή του πέριξ της Γης έχει αποκτήσει διαφορετικά χαρακτηριστικά τις τελευταίες δεκαετίες.

Η αύξηση με γεωμετρική πρόοδο των εκτοξεύσεων διαστημικών αποστολών και φορτίων, κυρίως δορυφόρων, έχει οδηγήσει στη δημιουργία μιας πραγματικής χωματερής γύρω από τον πλανήτη μας.

Μικρότερα και μεγαλύτερη κομμάτια πυραύλων, σκαφών και κυρίως δορυφόρων, που είτε… συνταξιοδοτήθηκαν είτε έπαψαν να λειτουργούν εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων, κυκλοφορούν με ταχύτητα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Πολύ συχνά τα διαστημικά αυτά αντικείμενα συγκρούονται μεταξύ τους αφήνοντας πίσω τους κάθε φορά καινούργια σκουπίδια.

Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) εκτιμά ότι περισσότερα από 130 εκατομμύρια κομμάτια διαστημικών σκουπιδιών βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη και μερικές δεκάδες χιλιάδες είναι αρκετά μεγάλα ώστε αν πέσουν πάνω σε δορυφόρους, διαστημικά σκάφη ή κάποιον από τους δύο διαστημικούς σταθμούς (διεθνή και κινεζικό), μπορεί να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές ή ακόμη και να τους θέσουν εκτός λειτουργίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ειδικά στην περίπτωση των διαστημικών σταθμών που φιλοξενούν μόνιμα αστροναύτες.

Κάποιοι ειδικοί έχουν προβλέψει μάλιστα ότι με τον ρυθμό αύξησης της δραστηριότητας της διαστημικής βιομηχανίας, πολύ σύντομα, τα απορρίμματα θα είναι τόσο πολλά, που θα σχηματίσουν ένα αδιαπέραστο φράκτη γύρω από τον πλανήτη μας, εγκλωβίζοντάς μας μέσα σε αυτόν.

Εδώ και αρκετά χρόνια γίνονται προσπάθειες ανάπτυξης τεχνολογιών καταστροφής ή απομάκρυνσης των διαστημικών σκουπιδιών από τα σημεία που βρίσκονται σε άλλες περιοχές του Διαστήματος, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί κάποια μέθοδος που να δίνει ουσιαστική λύση στο πρόβλημα.

Οπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Times του Λονδίνου, η ανησυχία των ειδικών στην έλευση του 2024 είναι ότι θα υπάρξουν σύντομα συγκρούσεις διαστημικών σκουπιδιών με τους δορυφόρους που παρέχουν τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες όπως ο εντοπισμός στίγματος (GPS), οι διαφόρων ειδών χάρτες, οι προβλέψεις καιρού αλλά και το σύγχρονο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.

Οι πιθανότητες

Η ασφαλιστική εταιρεία Hiscox που παρέχει ασφάλιση για δορυφόρους εκτιμά ότι ο κίνδυνος πρόκλησης μιας σύγκρουσης μεταξύ διαστημικών σκουπιδιών και δορυφόρων στην πιο πολυσύχναστη περιοχή, περίπου 800 χλμ. πάνω από την επιφάνεια της Γης, έχει αυξηθεί από μία πιθανότητα στο εκατομμύριο πριν από μια γενιά, σε μία στις χίλιες σήμερα.

«Μόλις πριν από μερικές δεκαετίες, όταν υπήρχαν πολύ λιγότεροι δορυφόροι και λιγότερα διαστημικά σκουπίδια, ο κίνδυνος σύγκρουσης ήταν εξαιρετικά απίθανος, αλλά αυτός ο κίνδυνος έχει αυξηθεί και είναι πιθανό να τον δούμε να αυξάνεται ακόμη περισσότερο στη μία πιθανότητα στις εκατό την επόμενη δεκαετία» λέει ο Πασκάλ Λεκόντ, στέλεχος της Hiscox.

Αυτό σημαίνει ότι η πιθανότητα να τεθεί νοκ άουτ ένας δορυφόρος θα είναι σύντομα τόσο πιθανή όσο να υπάρξει κάποιο τεχνικό πρόβλημα σε αυτόν.

Το 2013 υπήρχαν λιγότεροι από χίλιοι δορυφόροι σε τροχιά γύρω από τη Γη, το 2023 ο αριθμός αυτός είχε επταπλασιαστεί και αναμένεται να μεγαλώσει πολύ περισσότερο, δεδομένης της εμφάνισης των δορυφορικών στόλων που αναπτύσσουν εταιρείες όπως η Space X του Eλον Μασκ και η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος. Ο στόλος Starlink του Μασκ έχει πάρει άδεια για τουλάχιστον 42.000 δορυφόρους.

Ο μέσος δορυφόρος λειτουργεί για περίπου 15 έως 20 χρόνια, που σημαίνει ότι η τρέχουσα πιθανότητα να χτυπηθούν είναι περίπου μία στις 40 κατά τη διάρκεια της ζωής τους, αλλά αυτή θα μπορούσε να αυξηθεί σε μία στις πέντε στο μέλλον, αν δεν γίνει τίποτα, αναφέρει η Hiscox.

Οι ελιγμοί

Ο υψηλότερος κίνδυνος επιπτώσεων σημαίνει υψηλότερο κόστος ασφάλισης, το οποίο τελικά θα αντανακλάται σε υψηλότερες τιμές από τις εταιρείες που τα χρησιμοποιούν.

Η Hiscox λέει ότι συνεργάζεται με την Share My Space, μια εταιρεία διαστημικής επιτήρησης, για να κατανοήσει καλύτερα τους κινδύνους σύγκρουσης στην κάτω τροχιά της Γης. Η γαλλική επιχείρηση παρέχει λεπτομερή δεδομένα από το παγκόσμιο δίκτυο ισχυρών τηλεσκοπίων της.

«Οι χειριστές δορυφόρων είναι ολοένα και πιο πιθανό να χρειαστεί να τους μετακινούν μακριά από πιθανούς ή υπαρκτούς κινδύνους. Αλλά για να το κάνουν αυτό θα πρέπει να γνωρίζουν ακριβώς πότε και πού να καθοδηγούν τους δορυφόρους τους για να αποφύγουν μια συντριβή» λέει ο Λεκόντ στους Times.

Η NASA αναφέρει ότι στις δύο δεκαετίες λειτουργίας του, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός χρειάστηκε να αλλάξει ξαφνικά πορεία και να απομακρυνθεί από διαστημικά σκουπίδια 26 φορές, προκειμένου να αποφύγει μια πιθανή σύγκρουση.

Μια λύση στο πρόβλημα προσπαθεί να δώσει η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ που ρυθμίζει και την παρουσία των δορυφόρων. Η επιτροπή υιοθέτησε έναν κανόνα τον Σεπτέμβριο του 2022 που απαιτεί από τους δορυφόρους που κινούνται σε χαμηλή τροχιά να την εγκαταλείπουν και να εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης για να καούν, το αργότερο πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση της αποστολής τους.

Μάλιστα η επιτροπή έχει εκδώσει και πρόστιμα σε εταιρείες που δεν κάνουν σωστή διαχείριση των δορυφόρων τους, καθιστώντας τους επικινδύνους. Οι ειδικοί ευελπιστούν ότι η απόφαση αυτή θα θέσει ένα de facto παγκόσμιο πρότυπο για τους εμπορικούς δορυφορικούς φορείς εκμετάλλευσης, επειδή ο κανόνας τους δεν ισχύει μόνο για δορυφορικούς φορείς εκμετάλλευσης με άδεια από τις ΗΠΑ αλλά και παγκόσμιες εταιρείες που αναζητούν πρόσβαση στην αγορά τηλεπικοινωνιών των ΗΠΑ.

Προς το παρόν, τα Ηνωμένα Eθνη ζητούν από τις εταιρείες να απομακρύνουν τους δορυφόρους τους από την τροχιά τους εντός 25 ετών μετά το τέλος της αποστολής τους, αλλά αυτό είναι δύσκολο να επιβληθεί, επειδή οι δορυφόροι συχνά αποτυγχάνουν να εκτελέσουν αυτή την ενέργεια ύστερα από τόσα χρόνια ανενεργού παρουσίας στο Διάστημα, σημειώνει το βρετανικό Μέσο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News